1964 yılında Amerika’da gerçekleşen ve üzerinde önemli psikolojik çalışmalar yapılan bir olaydan bahsedeceğiz. Bu olay Kitty Genovese adlı 38 yaşındaki kadının cinayetiyle ilgili.
Olayın psikolojik çalışmalara yön veren tarafı ise cinayet gerçekleştiği sırada etrafta 38 kişinin bulunması ve bu kişilerin olaya şahit olmalarına rağmen müdahale etmeyip seyirci kalmalarıymış. İşin daha ilginç yanı, olaydan sonra katil ifadesinde, onu izleyen kişileri fark ettiğinde önce kaçmayı düşündüğünü, ama tepkisiz kaldıklarını görünce devam ettiğini söylemiş.
Olaydan 4 yıl sonra iki psikolog bu olayı ele almış ve 12 yıl süren ve 50’nin üzerinde deneyi ihtiva aden çalışmada, etraftaki kişilerin müdahale ihtimali ile kişi sayısı arasında ters orantı olduğu sonucuna varmışlar. Yani olaya şahit olan kişi sayısı arttıkça, bu kişilerin müdahale etme ihtimali azalıyormuş.
Bu sonucu göz önünde bulundurarak Genovese olayına orada bulunan 38 kişinin tepki göstermeyip müdahale etmemesinin altında yatan sebepler şunlar olabilir:
Olayı gören insanların çok olduğu ve nasıl olsa birinin tepki göstereceği düşüncesi, tepki sırasında diğer kişilerden destek görememe düşüncesi, tepki göstermede kendine güvenememe, tepki sonrasında zarar görme endişesi, nasıl bir tepki vereceğini bilememe ve tepkisinin dozunu ayarlayamama gibi sebepler olabilir.
Bunlar gibi birçok sebep sayılabilir, ancak birbirini tanımayan bu 38 kişi arasında bir koordinasyon bozukluğu olduğu kesindir. Nitekim 2008 yılında yapılan bir başka araştırmanın sonucunda, olayı gören kişilerin birbirini tanıyor olmasının olaylara tepki verme ihtimallerini arttırdığı görülmüş.
Bunu tetikleyen etkenler ise birbirini tanıyan kişilerin duygusal yakınlıkları, düşünce yapılarının ortaklığı, tepki sırasında yanındakilerden göreceği destekten emin olmaları, koordineli ve birlikte hareket edebilmelerinin kolaylığı olabilir.
Bu tür çalışmalarla birlikte psikoloji literatürüne birçok yeni tanım eklenmiş ve yaşanan olaylar esnasında tepkisiz kalan kişilerin aslında ‘Genovese Sendrom’lu kişiler olduğu belirtilmiş.
Çevremizde bu sendroma yakalanan ne kadar çok insan var değil mi, ya biz?