Üç Meseledir.

Birinci Mesele: Asıl musîbet ve muzır musîbet, dine gelen musîbettir. Musîbet-i diniyeden her vakit dergâh-ı İlâhiyeye iltica edip feryad etmek gerektir.

Fakat dinî olmayan musîbetler, hakikat noktasında musîbet değildirler. Bir kısmı ihtar-ı Rahmanî’dir. Nasıl ki çoban, gayrın tarlasına tecavüz eden koyunlarına taş atıp, onlar o taştan hissederler ki, zararlı işten kurtarmak için bir ihtardır, memnunâne dönerler. Öyle de çok zâhirî musîbetler var ki İlâhî birer ihtar, birer ikazdır. Ve bir kısmı keffaretü’z-zünubdur. Ve bir kısmı gafleti dağıtıp, beşerî olan aczini ve zaafını bildirerek bir nevi huzur vermektir. Musîbetin hastalık olan nev’i, sâbıkan geçtiği gibi, o kısım, musîbet değil, belki bir iltifat-ı Rabbanîdir, bir tathirdir.Rivayette vardır ki “Ermiş bir ağacı silkmekle nasıl meyveleri düşüyor; sıtmanın titremesinden günahlar öyle dökülüyor.”

Hazret-i Eyyub Aleyhisselâm, münacatında, istirahat-i nefis için duâ etmemiş. Belki zikr-i lisanî ve tefekkür-ü kalbîye mâni olduğu zaman, ubudiyet için şifa talep eylemiş. Biz, o münacatla birinci maksadımız, günahlardan gelen manevî, ruhî yaralarımızın şifasını niyet etmeliyiz. Maddî hastalıklar için ubudiyete mâni olduğu zaman iltica edebiliriz. Fakat muterizâne, müştekiyâne bir surette değil, belki mütezellilâne ve istimdadkârâne iltica edilmeli. Madem O’nun rububiyetine razıyız; o rububiyeti noktasında verdiği şeye rıza lâzım. Kaza ve kaderine itirazı işmam eder bir tarzda ah, of edip şekvâ etmek, bir nevi kaderi tenkittir, rahîmiyetini ittihamdır. Kaderi tenkit eden, başını örse vurur, kırar. Rahmeti ittiham eden, rahmetten mahrum kalır. Kırılmış el ile intikam almak için o eli istimal etmek, nasıl kırılmasını tezyid ediyor; öyle de, musîbete giriftar olan adam, itirazkârâne şekvâ ve merakla onu karşılamak, musîbeti ikileştiriyor.

Lem’alar, İkinci Lem’a, s. 26

LÛ­GAT­ÇE:

ihtar-ı Rahmanî: Allah’ın şefkat ve merhametle yaptığı uyarı ve ikaz.

iltifat-ı Rabbanî: Allah’ın bir lütfu.

keffaretü’z-zünub: Günahların bağışlanmasına vesile.

musîbet-i diniye: Dine gelen belâlar; dinî hayatı engelleyen ve ona zarar veren sıkıntılar.

müştekiyâne: Şikâyet edercesine.

rububiyet: Allah’ın terbiye edicilik sıfatı; her şeyi her halinde terbiye ve idare etmesi.

sâbıkan: Önceden.

şekvâ: Şikâyet.

tathir: Temizleme.

tezyid etmek: Arttırmak, çoğaltmak.

ubudiyet: Kulluk, ibadet.