Melekler de insanlar gibi ruh ve cesetten ibarettirler. Ancak meleklerin cesetleri bizimki gibi maddî değildir; nuranî ve lâtiftirler. Cesetleri ruh hafifliğinde olduğu için ruhaniler diye vasıflandırılmıştır. Ruhanî tabiri genel anlamda cismanî olmayan melekler, cinler ve vefat eden insanlardır.
“Ruh, bir nuranî kanundur, vücud-u haricî giymiş bir namustur; şuuru başına takmış. Bu mevcut ruh, şu makul kanuna olmuş iki kardeş, iki yoldaş.” 1
Demek ki ruh irade sıfatının emir âleminden gelen bir kanundur (kaide, emir). Bu kanuna kudret sıfatı harici bir ceset vererek şahıs haline getirmiştir. Ruh ile kanunları kardeş olarak nitelendiren asrın müceddidi Said Nursî Hazretleri, aynı eserinde emre itaatle muvazzaf olan meleklerin hususiyetlerini de veciz bir şekilde şöyle buyurmuş:
“Evet, nasıl ki beşer bir ümmettir; kelâm sıfatından gelen şeriat-i İlâhiyenin hameleleri, mümessilleri, mütemessilleridir. Öyle de, melâike dahi muazzam bir ümmettir ki, onların amele kısmı irade sıfatından gelen şeriat-i tekviniyenin hamelesi, mümessili ve mütemessilleridirler. Müessir-i Hakikî olan kudret-i fâtıranın ve irade-i ezeliyenin emirlerine tâbi bir nevi ibâdullahtırlar ki, ecrâm-ı ulviyenin her biri onların birer mescidi, birer mâbedi hükmündedirler.” 2, İmanın altı şartından biri de meleklere iman etmektir.
Meleklerin özelliklerine Yirmi Dokuzuncu Sözde genişçe yer verildiği için burada teferruata girmeden kısaca özetlemek istiyorum. Şöyle ki, meleklerin genel karakterlerinde günah işlemekten menedilmiş, değişik şekillere girebilen ve değişik görevlerle görevlendiren varlıklardır. Günah ve sevap yazan melekler, koruyucu melekler ve daha sayamadığım birçok melek sınıfları vardır. Bunlardan en çok bilinen ise dört büyük melekler Cebrail, Azrail, İsrafil ve Mikail (as) gibi.
Melekler bize görünmeseler de kâinatı kuşatmış büyük bir varlık âlemidirler. Farklı işlerde görülebilmektedirler. Dişi ya da erkek olmayan, Allah’ın emrine itaat eden duyu organımızla algılayamadığımız nuranî varlıklardır.
Cenab-ı Allah Kur’ân-ı Kerîm’de meleklerin varlığından bahsetmiş, Hazreti Muhammed (asm) ve ondan önceki peygamberler, suhuf ve kitaplar meleklerin var olduğunu söylemişler. Bu kadar şahitlerin şehadetine rağmen melekleri inkâr etmek ahmaklıktır.
Bediüzzamanın şu ifadesiyle konuyu bağlamak istiyorum: “Melâike, ecsâm-ı lâtife-i nuraniyedirler.(nuranî, görünmeyen güzel cisimler) Muhtelif nevilere münkasımdırlar.” 3, Vesselâm…
Dipnotlar:
1- Sözler, Lemaat s. 702.
2- Sözler, 29. Söz. 1. Maksat. 2. Esas. s. 570.
3- Sözler, 29. Söz. 1. Maksat, 2. Esas. s. 51.