Kötülük Gördüğümüzde

Önce vahiy damlacıklarına bakalım:

1- “İyilikle kötülük bir olmaz. Sen kötülüğü iyiliğin en güzeli ile sav. Bir de bakarsın ki sana düşman olan, candan bir dost oluverir.” 1 “Resulullah (asm) buyurdular ki: “Sakın sizden kimse kararsız olup da: “Ben de insanlar gibiyim, eğer insanlar iyilik yaparsa ben de iyilik yaparım, kötülük yaparsa ben de kötülük yaparım” demesin. Aksine, nefsinizi kararlı tutun, halk iyilik yaptı mı siz de iyilik yapın, halk kötülük yaparsa siz kötülükten sakının.” 2

2- Resulullah (asm): “Mü’min aynı delikten iki defa sokulmaz, ısırılmaz.” 3 buyurdu.

3- Keza Peygamber Efendimiz (asm): “Bir kötülük gördüğünüz zaman elinizle, gücünüz yetmezse dilinizle, ona da gücünüz yetmezse kalben buğz ediniz.” 4 buyurdu.

Kötülüğe Karşı İyilik 

Yukarıdaki İlâhî emirler, kötülük yapmamızı yasaklıyor, iyilik yapmamızı emrediyor. Anladık ki, bize iyilik yapılsa biz de iyilik yapacağız. Bunda problem yok. Ancak bize kötülük yapılsa, biz kötülük yapamayacağız. Buna da izin yok!

Peki, kötülüğü nasıl savacağız? 

Kur’ân diyor ki: İyilikle! Hatta iyiliğin en güzeliyle! İyiliğin en güzeli, seçilmiş bir iyiliktir. Bize kötülük yapmış birisine seçilmiş bir iyilik yapmamız isteniyor. Belki arkadaşımıza bile yapmadığımız iyi şeylerin daha ötesini ona yapmamız gerekiyor. 

Çünkü diyor Bediüzzaman, “Eğer hasmını mağlûp etmek istersen, fenalığına karşı iyilikle mukabele et. Çünkü eğer fenalıkla mukabele edersen, husûmet tezayüd eder. Zahiren mağlûp bile olsa, kalben kin bağlar, adaveti idame eder. Eğer iyilikle mukabele etsen, nedamet eder; sana dost olur.”

Adamı çok kötü olsa bile, eğer imanı varsa, iyilik mesajımız ona ulaşır. Çünkü, “mü’minin şe’ni, kerîm olmaktır. Senin ikramınla sana musahhar olur. Zahiren leîm bile olsa, iman cihetinde kerîmdir. Evet, fena bir adama “İyisin iyisin” desen, iyileşmesi ve iyi adama “Fenasın fenasın” desen, fenalaşması çok vuku bulur.” 5

Mademki Kur’ân emretmiştir; bu bir ibadettir. Bizim niyetimiz “kötülüğe karşı iyilik” ibadetini yapmak, Allah’ın emrini eda etmek ve Allah’ın rızasını kazanmak olmalıdır. Niyetimiz böyle olursa, onunla aramızdaki buzları da eritmiş, onu fenalıktan alıkoymuş ve insanlığa kazandırmış oluruz. 

Ağır Kötülüklerde de mi İyilik

Adam babanı öldürse de mi iyilik yapacaksın denilebilir! Evet, niye şaştınız ki? 

Biz kötülükle neyi hallediyoruz? Kendimizin ve toplumun huzurunu bozmaktan başka? Ancak böyle ağır kötülüklerde elbette izlenecek yollar vardır: İşi adalete bırakmak! Adalet böyle adam için kötülük değil, iyiliktir. İyiliğin en güzelidir. 

Ancak iş adalete gelinceye kadar kişiler arasında bu iyilik-kötülük dengesi zaten sarsılmış, gözetilmemiştir. Yani üst üste kötülüğe kötülük yapılmış ve iş bu raddelere gelmiştir. Şeytan kötülükleri kullanmasını bilir ve sever. Kötülükten de, iyilikten de kötülük üretmeyi pek becerir. Ama kötülükten iyilik üretmek şeytanın işi değildir.   

Ancak her kötülüğün hakkından adalet gelir. Adalete güvenmek lâzım! Kendi ellerimizle adalet vermeye kalkmamalıyız. Çünkü işe duygularımız karışır, adalet edemeyiz. Boşuna düşmanlığı çoğaltmış oluruz.   

Bir delikten bir daha ısırılmamak için ferasetli olmamız yetiyor. Ferasetli olmak kötülük yapmak değildir.   

El ile düzeltmek de kötülük değildir. Bir kötülük karşısında önce iyilikle, olmazsa en fazla adaletle karşı koymak, zaten el ile düzeltmeye girer. Dolayısıyla iyilikten başka bir şey yapma lüksümüz yoktur.

Dipnotlar:       

1- Fussilet Sûresi. 34., 2- Tirmizî, Birr 63, (2008)., 3- Buhârî, Edeb, 83; Müslim, Zühd, 63., 4- Müslim, İman 78; Tirmizi, Fiten 11., 5- Mektubat, s. 312.