Eserin giriş bölümünde yer alan: ‘Madem onbeş sene evvel gençlerin istemeleriyle Gençlik Rehberi’ni onlar için yazdın ve pek çok istifade edildi. Halbuki hanımlar taifesi gençlerden daha ziyade bu zamanda öyle bir rehbere muhtaçtırlar’ ifadelerinden anladığımız kadarıyla ilk önce Gençlik Rehberi ardından on beş sene sonra Hanımlar Rehberi yazılmıştır.
‘Mübarek İsparta’ya ve manevi Medresetü’z-Zehraya üçüncü defa geldiğim zaman işittim ki…’ cümlelerinin Üstadın Tarihçe-i Hayatı’ndaki izdüşümlerini ve son şahitlerin hayatını okuduğumuzda bu tarihin takriben 1953 yılının Mart ayına tekabül ettiğini öğreniyoruz. (https://sakev.org/bediuzzamanin-ilk-ispartaya-gidisi-ve-tenekeci-mehmet-efendi-tr)
Bu tabloya göre Gençlik Rehberi’nin yazılış tarihi 1938’dir. Hizmet Rehberi ise Bediüzzaman Hazretlerinin 23 Mart 1960 tarihinde vefatı sonrası talebesi Zübeyir Gündüzalp tarafından ihtiyaca binaen Risale-i Nur Külliyatının muhtelif yerlerinden derlenerek hazırlanmıştır.
Bediüzzaman 1953 yılında Isparta’ya üçüncü gelişinde bazı şehirlerde olduğu gibi burada da hanımların camide vaaz şeklinde dersini dinlemeyi beklediklerini işitince hasta perişan, konuşmaya, düşünmeye iktidarsız bir haldeyken gece gençlerden daha ziyade rehbere muhtaç olan hanımlar için de bir rehber yazılması şiddetle kalbine ihtar edilir.
Eserde yer alan bölümler
Ehl-i iman ahiret hemşirelerim olan kadınlar taifesi ile bir muhaveredir (Üç Nükte)
Mahremdir (Şimdilik Medresetüzzehra erkanlarına mahsustur)
Genç Nurcu kızlara ait mektuba ek
Gayet ehemmiyetli bir hakikate gayet kısa bir işaret
‘Neden sünnet-i seniyyeye muhalif olarak mücerred kaldın?’ sualine cevaptır
İhtiyarlar Risalesinden Yedi Rica
Yirmi Dördüncü Lem’a-Tesettür Risalesi (Telif tarihi 1934)
Yedinci Mektub (Mektubat’tan alınmıştır) (Barla Hayatında telif edilmiştir)
Münazarat eserinden ‘taaddüt-ü zevcat’ ile ilgili bölüm (Münazarat’ın telif tarihi 1911)
32. Sözün İkinci Mevkıfı
17. Mektup-Çocuk Taziyenamesi (Telif tarihi 1930)
Çocuk vefatıyla münasebettar bir bölüm
Emirdağın manidar bir hatırası
On ikinci nota (17. Lem’a’nın bir parçası)
Emirdağ Lahikası’ndan bölümler
İstanbul Hanımlarının mektubu
İmana fedakarane hizmet eden bir hanımın manzumesi
İzmir, Manisa ve havalisindeki evlatlarınız ve ahiret hemşireleriniz namına-Asıme-Fatma-Leman-Ayşe- Naile hanımların mektubu
Konyalı hanımlar namına mektub (Gülsüm, Elmas, Firdevs, Mediha, Ayşe, Hatice, Fatma, Saliha, Şükran, Müşerref, Zehra, Ayşe, Nuran)
İstanbul Hanımlarının mektubu (Hayrünnisa, Seyyide, Emine, Fatma)
Nurcuların kasidesi
Görüldüğü gibi kitabın muhtevasını oluşturan bölümler ihtiyaca göre Külliyatın farklı tarihlerde telif edilen muhtelif eserlerinden derlenmiştir. İlk sayfalarda yer alan birkaç bölüm 1953 ve sonraki tarihlerde telif edilse gerektir. Bu konuda aşağıdaki vereceğimiz bilgiler önemlidir.
Hanımlar Rehberi hangi tarihte basıldı?
‘’Bu sorunun cevabını Nur Hacınebioğlu ile beraber (Bizim Aile dergimizde yayınlanan) merhum Mehmed Fırıncı Abi ile yaptığımız sohbetimize bırakalım. Şöyle diyor Fırıncı Abi: Üstadımızın “Ahiret hemşirelerimle hasbihal” başlıklı mektubu geldiğinde çok hoşumuza gitmişti. İstanbul’da teksir ettik. Önce Korkuteli’nden hanımların bir mektubu Üstad’a gidiyor. Sonradan da Manisa’dan hanımlar mektup gönderiyorlar. Üstad Hazretleri işte bu bahsi o mektuplara cevabî manada yazıyor. Hanımların mektuplarını da teksir ettik. Hatta matbaa ile ilk defa Manisalı hanımların mektubunu bastık. Ondan sonra bizi savcılığa çağırdılar, ifadelerimizi aldılar.
Savcılığa alındığınızda daha Hanımlar Rehberi ortada yok?
‘’Evet, o zaman daha mektuplar halinde. İşte hadiseler böyle gelişince eserin başında zikredilen gençlere nasıl bir rehber yazıldıysa, hanımlara da böyle bir rehber gereklidir mealindeki bölüm yazıldı. Sonra bunlar tanzim edildi. Biz İstanbul’da teksirle İman Hakikatleri, Konferans gibi bazı eserleri neşretmeye başlamıştık. Hanımlar Rehberi’nin tanzimi de yapıldı.
Hanımlar Rehberi hangi tarihte tanzim edildi?
‘’1955 sonları 1956 başları. Hanımlar Rehberi’nin teksiri bittikten sonra matbaalarda matbu neşriyata başladık. Demek ki, 1956 senesi içinde o çalışmaları yapmışız.’’
Hülasa
Tarihe not düşmek adına Hanımlar Rehberi’nin telif, tanzim, teksir ve matbaalarda basılma hikâyesi kısaca böyle. Emeği geçen bütün Ağabey ve ablalarımızı rahmetle anıyoruz.