Psikolog ve yazar Doğan Cüceloğlu, 83 yaşında vefat etti. Ömründe birçok insana yol gösteren Cüceloğlu, hayat ve ölüme fikirlerini yazılarında, söyleşilerinde ifade etmiştir. Kendi hayat yolculuğunu anlatırken, “On yaşındayken annemi kaybettim ve ölümün ne demek olduğunu anladım: artık onu bir daha hiç göremeyecek, dokunamayacak, naz edemeyecektim” diyerek, çocuk yaşta ölümle tanışmıştır. Ama bu durum onu olgunlaştırarak, ölüm ve hayat arasındaki ince çizgiyi anlamasına sebep olmuştur.

Mezarlıktan yerimi alıyorum

Cüceloğlu, verdiği bir röportajda ölümü adeta yaşamıştır: “Başka bir başarı daha vardır. Hepimiz öleceğiz. Kendimi örnek vereyim diyorum. Yaşlanacağım doktora gideceğim. Doktor diyecek ki, canım hocam seni, kitaplarını çok seviyorum keşke elimden bir şey gelse. Hocam üç hafta, üç ay büyük adres değişikliği helâlleşin. Helâlleşiyorum. Gidiyorum mezarlıktan yerimi alıyorum. Kitabeyi yazdırıyorum. Ama şu soruyu soruyorum: “Silifke’de doğdun. 11 çocuklu ailenin 11 numaralı çocuğuyum. Yaşadım ve üç hafta, üç ay sonra öleceğim. Ben yaşadım mı be? Bu benim hayatım mıydı?”  İki türlü cevap verebilirsiniz. Yok aklıma bile gelmedi. Elâlem ne der diye yaşadım. Ben ömür boyunca hep başkalarının benden beklentilerini yerine getirmek için çabaladım. Ve şimdi ölüyorum.

Kendine merhaba de!

“Böyle insanları tanıyabilir misiniz? 

Evet. Böyle insanlar, yaşlandıkça mendeburlaşırlar. Yaşlandıkça asık suratlı olurlar. Özellikle çocuklara ve gençlere çok öfkelidirler. Mutlu insan görmeye tahammül edemezler. Çünkü içi bilir yaşanmamış hayat. 

Erich Fromm der: Yaşanmamış hayatlar, dünyadaki bütün savaşların ve kötülüklerin temelidir.”

İbretlik çok cümleler var, ama en çok daha şu sözüne kulak vermeli:

“Mevki, makamın ve servetin ne olursa olsun, özüne, can’a merhaba demeden hayatında anlam bulamazsın.”