Bir süre önce, bir milletvekili adayı, şöhretinin de etkisiyle, bölgesindeki hemen hemen her düğüne davet edilmiş ve davet edildiği düğünlere çeyrek altın götürmüş.
Ancak bir süre sonra anlaşılmış ki, en azından bazı düğünlerde, bir şekilde elde ettiği sahte çeyrek altınları hediye ediyormuş. Milletvekili olamamış. Adı sahtekâra çıkmış.
Daha da ilginci bazı düğün sahipleri, kandırıldıklarını ileri sürerek kendisinden gerçek altını, hem de hukukî yollara başvurarak istemeye niyetlenmiş.
Hediyenin gerçek olmadığı ispat edilse bile, düğün sahipleri hukuken böyle bir şeyi isteyebilirler mi? Hukuken isteme ve alma hakları olsa bile bu talep ahlâkî midir?
Cevapları tartışaduralım, ama ana mevzuya da dönelim.
Töreye göre, düğünde hediye eşlerin ikisine birden değil, her bir eş adayına, yani ayrı ayrı verilirdi. Hem geline, hem damada hediye vermek isteyen bunu açıkça ve ayrıca yapardı.
Son zamanlarda, hediyeyi kurulacak olan aileye verme uygulaması başladı, yaygınlaşıyor. Yani geline ve damada müşterek hediye verilmiş gibi oluyor. Farklı ve görünüşte güzel bir uygulama.
Ama bu yeniliğin getirdiği ilginç sonuçlar var. Meselâ evlilik yürüyemeyecek olursa, eşlerden hangisi kimden gelen hangi hediyeyi kendi malı gibi sahiplenecek?
Sorunun cevabı hem ahlâkî ve dinî yönden ve hem de hukukî yönden önemli.
Nitekim Yargıtay’ın nişandan caymalarda ve boşanmalarda hediyelerle ilgili uygulaması, hayli kafa karıştırıcı. Sebebi de aslında törelerimizin bozulması ve yerine yeni törelerin konulamaması.
Çözüm için eğitim şart.
Aile ve evlilik eğitimi, yetişkin eğitiminin en önemli ayağı. Bu eğitimin içine töreler de yerleştirilmeli.
Ayrıca, kalıcı çözüm, için dinî ve kültürel zeminde karşılığı olan mehir uygulamasının, hukukî zemine de oturtularak sisteme dahil edilmesi gerekiyor.
Yetkililerden ve bilhassa Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’ndan bu konuda da adımlar atmalarını bekliyoruz.
Başlığa gelince; düğün vesilesiyle hediyeleşmenin en ilginç boyutu, hediyenin bir tür ödünç gibi telakki edilmesi…
O kadar ki, bazı düğünlerde, “kim ne verdi” diye listesi yapılıp saklanıyor ve hatta yakın çevreye ilan ediliyor. Düğün sahibi ile davetliler arasında “o şu kadar getirmişti, benim de o kadar götürmem lâzım” diye hesap yapılıyor.
Adeta ödünç hediyeler alınıp veriliyor. Ya da hediyeler ödünç gibi alınıp veriliyor.
Bu uygulama bir yere kadar doğru. Zira, “evlenene Allah yardım eder” deyiminde ifadesini bulan yardım, kısmen eşlerin iradesiyle ve bereket biçiminde ve kısmen de Allah’ın takdiriyle ve hediye biçiminde  geliyor. Yani sırası gelen ve evlenecek olan eş adayları için konu komşunun ve akrabanın hediye biriktirerek ev kurmaya yardımcı olması güzel bir gelenek ve mantıklı bir yardımlaşma biçimi.
Ama bu işi abartıp “o bana ne getirdiyse benim de onu götürmem lazım” yaklaşımı hediyeyi ödünce dönüştürüyor. Bundan da kaçınmak lazım.
Zira hediye hediyedir ve herkes gönlünün yettiğini, gücünün elverdiğini verse yeter. Kimse kimseyi kınamamalı.
Aksi halde iki cihanda mutluluk için kurulan yuva, daha başlangıçta kınamalar ile kırılıp dökülür, çürür, verimsizleşir.
Aman dikkat.
Ve... Eş adaylarına asıl hediye hayır duadır.
Hem de “sürekli aile için sürekli dua”.