Siyasetin konusu, kısaca insan topluluklarının yönetimi ve düzenlenmesidir. Daha detaylı bakarsak siyaset ilmi açısından konusu “iktidar ve otorite” olarak ele alınmış “hürriyet, adalet ve kanun hâkimiyeti” düşünülmemiştir. Hürriyet konusu ancak 1789 Fransız İhtilâli ile siyaset dünyasına girmiştir. Peygamberimiz Hz. Muhammed’in (asm) 622-632 ve Hulefa-i Raşidin’in 632-662 tarihleri arasında Medine-i Münevvere’de tesis ettiği “hürriyet, meşveret, adalet ve kanun hâkimiyeti”ni esas alan yönetimi dışında hürriyetçi bir yönetim yerine buyurgan ve baskıcı, otoriter istibdat yönetimleri hâkim olmuştur. Hürriyetçi yönetimler ancak 1900’lü yıllardan sonra benimsenir olmuştur. Ancak bu dönemde de hürriyeti su-i istimal edenler “hürriyet” adına istibdadı hâkim kılan yönetimler yine otoriter şekilde toplumu yönetme yoluna gitmişlerdir.

** 

Siyasetin konusunu kimin, nasıl ve hangi meşruiyetle yöneteceği, devlet, hükümet, iktidar ilişkileri, devlet ve yönetim biçimleri, devletin yapısı, organları, işleyişi, demokrasi, monarşi, oligarşi gibi sistemler. Hukuk ve meşruiyet, siyasî iktidarın dayandığı kurallar, anayasalar. Hukukun üstünlüğü ve siyasal düzenin adaleti. Toplum ve birey İlişkileri vatandaşların hak ve hürriyetleri, katılım, temsil, toplumsal sözleşme. Güç ve çıkar İlişkileri. Farklı sınıf, grup, ideoloji ve çıkarların mücadelesi. Ulusal ve uluslararası düzeyde güç dengeleri gibi konuların tamamıdır. Kısacası, siyasetin konusu toplumsal düzeni sağlayan güç, iktidar, yönetim ve devlet faaliyetlerinin tümüdür.

**

İnsanlık asırlar boyunca baskıcı istibdat yönetimlerinden ve istibdadın sonucu olan savaşlardan çok ders almış ve nihayet hürriyetin ve hürriyetçi yönetimlerin önemini kavramıştır. Dünyaya “hürriyet ve barışı” getiren Hz. Muhammed’in (asm) “Meşveret ve kanun hakimiyetine” dayanan yönetiminden ders alarak “Hürriyetçi demokrasiyi” keşfetmişlerdir. Nitekim Peygamberimiz (asm) toplumu hiçbir zaman kendi hevasına göre yönetmemiş Allah’ın emirleri olan farzları ikame ederek, yasakları olan haramları emrederek kanun hâkimiyetine dayalı bir yönetim sistemi kurmuş, yine Allah’ın emri olan “meşveret ve şura” ile yönetimde Sahabeleri ile “ortak akılla” aldıkları kararlara göre yönetmiştir. 

** 

II. Dünya Savaşı sonrası ABD’de gelişen yaklaşım siyaset ilmine hâkim olmuştur. Buna göre siyaset kurumları idare eden insanların “nasıl” ve “niçin” davrandıkları üzerine kurulmuş ve kurgulanmıştır. ABD’nin bu politikası ülkelerde “siyaset mühendisliği”ne giden yolu açmıştır. Siyasetin şekillenmesi mülk devletinden polis devletine gelişme kaydetmiş, son olarak da “hukuk devleti” anlayışına gelinmiştir. 

Siyaset Felsefecileri tarafından siyaset konusunda hep Batı filozofları ve Batı yönetim tarzı ele alınmış Asya ülkeleri ve İslâmî yönetim üzerinde hiç durulmamıştır. Özellikle Hulefa-i Raşidîn yönetimi ele alınmamıştır. Demokratik istişareye dayanan sistemin beşiği hep Yunan olarak gösterilmiştir. Kur’ân-ı Kerîmde MÖ Hz. Süleyman (as) döneminde yemen Kraliçesi Belkıs’ın demokratik bir meclisle yönettiği övülerek anlatılır. (Neml Suresi, 27: 20-44.) Bu konu çok fazla ele alınmamıştır. Biz bu konu üzerinde durmaya devam edeceğiz...