AsgarÎ Ücret Tespit Komisyonu, 2026’da geçerli olacak asgarî ücretin belirlenmesine yönelik ilk toplantısını 12 Aralık Cuma günü saat 14.00’te Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nda yapacak. Toplantı için takvim netleşti ancak komisyonun yapısı ve görüşmelerine ilişkin tartışmalar sürüyor. Kocaeli Üniversitesi Öğretim Üyesi Çalışma Ekonomisi Uzmanı Prof. Dr. Aziz Çelik, komisyonun yapısı, olası değişiklikler ve asgarî ücretin hesaplanmasına ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

“TOPLANTILAR ŞEKLEN YAPILIYOR”

Çelik, Asgarî Ücret Tespit Komisyonu’nun milyonlarca emekçide bir güven karşılığının olup olmadığına dair ise “Aslında komisyon fiilen lağvedilmiştir. Bir süredir komisyon toplantı dahi yapmamakta, şeklen yapılan toplantılarda ise müzakere yapılmamaktadır. Geçmişte komisyonda müzakere yapılırdı. Emekçilerin Komisyona güveninin olduğu kanaatinde değilim. Çünkü komisyon bugüne kadar emekçileri tatmin edecek bir asgarî ücret tespit etmemiştir. Komisyon bir mizansene dönmüştür. Fiilen bir komisyondan söz etmek mümkün değildir” tespitini yaptı.

“KEYFî ASGARî ÜCRET DÖNEMİ SONA ERMELİDİR”

Asıl olanın komisyonun bileşimi değil, komisyonun hangi ilkelere göre karar alacağı olduğunu belirten Çelik, bu ülkelerin saptanmasının ve mevzuata işlenmesi gerektiğinin altını çizdi. Söz konusu ilkelerin geçim şartlarını ve ülke ekonomisindeki büyümeyi kapsamasını gerektiğini sözlerine ekleyen Çelik, şunları kaydetti: “Anayasa’ya göre, asgarî ücretin tespitinde bu iki kriter esas alınmalıdır. Ancak yasal düzenleme olmaması sebebiyle Asgarî Ücret Tespit Komisyonu bu iki kriteri dikkate almadan asgarî ücreti saptamaktadır. Daha doğrusu Komisyon değil asgarî ücret hükümet tarafından saptanmaktadır. Sonra da komisyona dikte edilmektedir. Sorun komisyon yapısı değil. Komisyonun asgarî ücreti tespit ederken esas alacağı kuralların açık ve seçik olmasıdır. Bu keyfiliğin ortadan kalkması lazım. Birçok ülkede asgarî ücret kural bazlı olarak saptanmaktadır. Türkiye’de keyfî asgarî ücret döneminden kural bazlı asgarî ücret dönemine geçilmesinin zamanı gelmiştir” diye konuştu.

ASGARÎ ÜCRETİ BELİRLEMEK İÇİN GEREKEN İKİ UNSUR

“Ben asgarî ücret tespitinde ekonomik büyümenin en önemli kriter olması gerektiği kanaatindeyim” diyen Çelik, sözlerini şöyle sürdürdü: “2016’da asgarî ücretin bugünkü anlamı net 38 bin TL’dir. Asgarî ücreti konuşurken bu gerçekleri dikkate alarak konuşmalıyız. Eğer kişi başına gayrisafi yurtiçi hasılanın yüzde 65 yüzde 70 oranında bir artış söz konusu olursa asgarî ücret net 45-50 bin bandına çıkabilir. Kısaca asgarî ücret kişi başına gayrisafi yurtiçi hasılanın belli bir oranından az olmamak üzere geçim şartları dikkate alınarak belirlenmelidir. Bu kural kanuni bir düzenleme haline gelmelidir.”

MİLLÎ GELİRİN BÖLÜNMESİ KÖTÜLEŞTİ

AsgarÎ ücretin millî gelire oranla yıllık oranlarda gerilemesine de değinen Çelik, “Bu durum asgarî ücretteki erime bize bölüşüm ilişkilerinin kötüleştiğini gösteriyor. Çünkü asgarî ücret Türkiye’de ortalama ücret haline gelmiştir. Eğer asgarî ücret hem enflasyon hem de millî gelir açısından bir gerileme içinde ise bunun anlamı, bölüşüm ilişkilerinin kötüleşmesidir. Ücretli çalışanların yoksullaşmasıdır. O yüzden asgarî ücret kritik bir ücrettir. Asgarî ücrete yapılacak olan zam genel ücret düzeyini belirleyecek bir zamdır” dedi.

Ankara - anka