Geçen hafta Cumhurbaşkanlığı tarafından hazırlanan 2020 yılı bütçesi Meclis’e gönderildi. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanı Naci Ağbal tarafındn kamuoyuna açıklanan bütçede, Yeni Ekonomi Programı’nda (YEP) öngörülen yüzde 5’lik büyümeye paralel olarak vergi gelirlerinde de büyük artış bekleniyor.

Toplamda 1 trilyon 96 milyar TL olarak hesaplanan 2020 bütçe hedeflerine göre, gelecek yıl gelir vergisinde yüzde 11,1, kurumlar vergisinde yüzde 15,5, özel tüketim vergisinde (ÖTV) yüzde 20,6, harçlarda yüzde 35,1 ve motorlu taşıtlar vergisinde (MTV) yüzde 22,5 gelir artışı olması planlanıyor. Gelecek yıl savunma ve güvenlik harcamaları için bütçeden 141;1 milyar lira ayrılırken, Merkez Bankası’ndan Hazine’ye 45,3 milyar TL’lik para aktarımı öngörülüyor. 2020 sonu bütçe açığının ise 138,9 milyar TL’yi bulacağı hesaplanıyor.

Kriz, vergi gelirlerini vurdu

Hükümet 2019 yılında vergi gelirlerinden 757 milyar TL bekliyordu. Ancak Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre, son 9 ayda toplanan vergi miktarı yalnızca 485,3 milyar TL oldu. Yılsonuna kadar vergi gelirlerinin 600 milyar TL seviyesine ulaşması bekleniyor. Bu da 2019 için vergi geliri hedefinin yüzde 20 gerisinde kalınacağına işaret ediyor.2020 için toplam vergi geliri hedefi ise 785 milyar TL ile rekor seviyeye çıkarıldı. Bu da, ekonomik kriz ve artan kamu harcamaları ile sıkışan hükümetin çareyi toplum üzerindeki vergi yükünü artırmakta bulduğu yorumlarına neden oluyor. Bütçe hedeflerini DW Türkçe’ye değerlendiren İstanbul Kültür Üniversitesi İktisat Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sinan Alçın’a göre, Saray 2020 yılı bütçesinde vergi gelirlerini artırmaya odaklanmış gözüküyor. Alçın, “Devletin 2020 yılı bütçesinde amacının gelir adaletini sağlamaktan ziyade, olabildiğince  fazla vergi geliri elde etmek olduğu görülüyor” diyor. 2019’da vergi gelirlerinin azalmasında ekonomik krizin etkili olduğunu dile getiren Prof. Alçın, “Toplam vergi gelirleri içerisinde yüzde 75’i bulan dolaylı yani tüketim vergileri ekonomideki durgunluk nedeni ile azaldı. Şirketler de bu dönemde yeni yatırım ve harcama yapmaktan kaçındı” diye konuşuyor.

Reel sektöre yeni kredi paketi

İşsizlikle mücadele odaklı, 10 ve üstünde işçi çalıştıran firmalara düşük faizli ve vade avantajlı yeni bir kredi paketinin hazırlandığı öğrenildi. Dünya gazetesinde yer alan habere göre işsizlikle mücadelede kamu bankalarından yeni bir destek paketi hamlesi geliyor. Kamu bankaları yetkililerinden alınan bilgiye göre, kamu bankalarının hazırladığı paketle öncelikli bazı sektörlerde istihdamın artırılması amaçlanacak. Öncelikli sektörler tekstil, ayakkabı, turizm inşaat gibi emek yoğun sektörler olacak. İVME kredi paketi, daha çok yatırım ve stratejik öncelik ve yerelleşme amacını öncelemişti. Yeni hazırlanan paketin istihdamı öncelemesi, dolayısıyla ilave istihdam yaratmaya bağlı olarak bir model geliştirilmesi bekleniyor. Kredi paketi 10 ve daha fazla işçi çalıştıran iş yerlerine kullandırılacak. İnşaat sektöründe ise yarım kalmış ancak küçük bir destekle tamamlanabilecek inşaatlar da odağa alındı. Paketin, yakın zamanda Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak tarafından duyurulacağı kaydedildi.