Umumî kanaate göre virüs salgını sonrası yeni ve farklı bir dünya ile karşılaşacağız. Gelecek üzerine tahminlerde bulunan uzmanlar bu hususta çok farklı bilgiler paylaşıyor. ‘Yeni bir dünya’ olacağı noktasında fikir birliği olsa da, bu dünyanın ‘iyi’ mi ‘fena’ mı olacağı noktasında bir ittifak yok.
Siyasetçi ve diplomat Mehmet Ali Bayar, pandemi sonrasındaki dünya düzeni hakkında bazı değerlendirmelerde bulunmuş. “Dünyanın her zamankinden daha tehlikeli, daha sıcak, daha hastalıklı, daha kanlı” olduğuna dikkat çeken Bayar’ın değerlendirmesinin bir kısmı şöyle:
“İçinde, biri nükleer soykırımla sonuçlanan iki büyük dünya savaşını da barındıran 20. yüzyıl, bütün ayıpları, acıları, bilim adına ürettiği tahrip gücü ve akan kanlarıyla geride kalırken ve yeni bir Milenyum önümüze açılırken, bilginin, bilimin, insana ait bütün güzel, yüksek fikir ve ülkülerin artık tüm kürenin ortak gerçekliği olacağına dair ne kadar umutluyduk. Küreselleşme olacaktı, bütün dünya bir olacaktı, demokrasi, piyasa ekonomisi, liberal fikir ve haklar insanlığın ortak malı ve gerçeği, hatta ortak kaderi olacaktı... Dünya her zamankinden daha tehlikeli, daha sıcak, daha hastalıklı, daha kanlı... 20. yüzyıl hâlâ bizimle, terk etmedi ve son çırpınışı en büyük tahribatı oldu.” (Konuşan: Fatoş Karaşahan, Dünya g., 1 Nisan 2021)
Diplomat Mehmet Ali Bayar’ın da dikkat çektiği üzere insanın ‘dünya’ya verdiği zararlar sebebiyle bazı hastalıkların yayılabileceği daha önceden de uzmanlarca hatırlatılmıştı. Bütün bu ikazlar hem idareci hem de siyasetçiler nezdinde dikkate alınmadı. Peki, çare: “Sağlığımızı ve geleceğimizi korumak için yapmamız gereken, doğa-insan ilişkisini yeniden gözden geçirmek ve pandemiye karşı gösterilen kararlılığın iklim krizine karşı da gösterilmesini sağlamak.”
Korona salgınının ‘su’ ihtiyacını ortaya çıkardığına dikkat çeken Bayar, bu konuda da şu değerlendirmeyi yapmış: “Ne yazık ki, suyun gerçek değerinin tam olarak farkında değiliz. Tarımdan sanayiye, enerjiden üretime ekonomimizi döndüren ve insanlara hayat veren suya erişimimizi sağlıklı doğal alanlara borçluyuz. İnsanlığın, devletlerin, toplumların, evrendeki yegâne ‘Mavi Gezegen’ olan dünyamızın su kaynaklarının korunmasını ve suyun daha verimli kullanımını sağlayacak bilince ulaşması önce kozmosa karşı sorumluluğumuz.” (agg.)
Suyun kıymetini bilmediğimiz ve israf ettiğimiz tartışılmaz. Peki su kadar önemli olan hava, toprak, hak, hukuk, adalet ve benzeri ihtiyaçların kıymetini bilebildik mi? Keşke bu soruya müsbet cevap verme imkânımız olsaydı. Evet, suları kirletip kuruttuğumuz gibi verimli toprakları da çoraklaştırdık. Aynı şekilde sosyal hayatımızın suyu ve havası olan temel insanî değerlere de hakkıyla sahip çıkılmadı, çıkamadık.
Neticede hem maddî, hem de manevî kayıplarla yeni bir yüzyıla adım atmış durumdayız. En az virüs salgını kadar ülkemize, milletimize ve dünyaya zarar veren haksızlık, hukuksuzluk ve adaletsizliklerin son bulması için de duâ edelim inşallah.