Ermenilerin 1915 olaylarına ilişkin iddiaları birçok vesileyle gündeme getirilirken, Osmanlı Devleti’nin son döneminde Balkanlar ve Kafkasya başta olmak üzere geniş bir coğrafyadan Anadolu’ya dönmek zorunda bırakılan ve katledilen milyonlarca Müslümanın acısını çifte standartlı bir yaklaşımla görmezden geliniyor. ABD’nin Louisville Üniversitesi’nde çalışmalarını sürdüren tarihçi ve nüfus bilimci Justin McCarthy, 1995’te yayınlanan “Ölüm ve Sürgün: Osmanlı Müslümanlarına Karşı Yürütülen Ulus Olarak Temizleme İşlemi” adlı kitabı, 1821-1922 yıllarında Balkanlar, Kafkasya, Kırım ve Anadolu’da yaşanan Müslüman halkların uğradığı katliâmlara ve sürgüne ışık tutuyor. Osmanlı Devleti’nin zayıflayarak dağılma sürecine girmesiyle bazı bölgelerde Müslüman nüfusun topraklarından çıkarıldığını ya da katledildiğini kaleme alan McCarthy, 1821-1922 yıllarında 5 milyondan fazla Müslümanın öldürüldüğünü, sürgün edilen ya da göç etmek zorunda kalan Müslümanların bir kısmının, yolllarda açlık ve hastalıktan vefat ettiğini vurguluyor. Öte yandan Balkanlar’da, Kafkasya’da ve Anadolu’daki Müslümanların uğradığı katliâmın tarihçesiyle ilgili Batı ülkelerinde herhangi bir yayına rastlanmıyor, kayıplar ders ve tarih kitaplarında yer almıyor.

BATI TRAKYA

Justin McCarthy’nin kitabında, Batı Trakya’daki Türklerin, Yunanlara ait bağımsız bir Yunanistan oluşturma amacına engel olarak görüldüğü için 1800’lerin başında silâhlı milliyetçi grubun hedefi olduğu, 1821’de, köy ve kasabalarda yaşayan Türklerin, yerleşim merkezlerinin dışına götürülüp kıyımdan geçirildiği ve bu süreçte 25 binden fazla Batı Trakya Türkünün öldürüldüğü belirtiliyor. McCarthy, işlenen cinayetlerin yalnızca Osmanlı’ya yönelik bir nefret patlaması değil, siyasî bir eylem niteliğinde olduğunu anlatıyor.

KIRIM VE KAFKASYA

McCarthy’nin kitabına göre, 19. yüzyılın başında bölgedeki Ruslaştırma politikası çerçevesinde Nogay ve Kırım Tatarlarına iki seçenek sunuldu: Ya Rusya’nın iç bölgelerine sürgün ya da Osmanlı’ya göç. Kitapta, Nogay Tatarlarının göçünün 1860’lı yıllar boyunca sürdüğüne, en az 300 bin Tatarın, topraklarından ayrılarak göç etmek zorunda kaldığına, yine 19. yüzyılda Kafkasya ve Osmanlı’nın doğu illerindeki dengenin, Rus istilaları, Ermeni ayaklanmaları ve Kafkasyalı Müslümanların zorla göç ettirilmeleri dolayısıyla altüst olduğuna dikkat çekiliyor.

BALKANLAR

Tarihçi ve nüfus bilimci Justin McCarthy, 1877-1878 yıllarında yaşanan Rus-Türk Savaşı’nın Bulgaristan’da yaşayan Türkler için bir felâkete dönüştüğünü, Bulgar ve Rus birliklerinin katliamları, açlık, hastalık ve göçmenlerin yerleştirildiği kamplardaki şartlar dolayısıyla ölümlerin yaşandığını ifade ediyor. Kitapta, Balkanlar’dan göç eden Müslümanların 812 bin 771’inin hayatta kaldığı, 632 bin 408’inin öldürüldüğü, bu topraklardaki Osmanlı Müslümanlarının yüzde 27’sinin katledildiği bilgisine yer veriliyor.

KİTLESEL KIYIM

McCarthy’nin kitabında, 15 Mayıs 1919 tarihinde Batı Anadolu’da yaşanan Yunan işgali sırasında, İzmir’e yapılan çıkarmayla kitlesel bir Türk kıyımına başlandığı vurgulanıyor. Müslümanların, o dönemde Batı Anadolu nüfusunun yüzde 80’ini oluşturduğu, işgal sırasında Türk köylerinin, yerleşim merkezlerinin yakılıp yıkıldığı, 1912’den İstiklal Harbi’nin sonu olan 1922’ye kadar Batı Anadolu’da bir milyon 246 bin 68 Müslümanın öldüğü belirtilen kitapta, bu savaşlar sona erdiğinde Balkanlarda yaşayan kalabalık Türk nüfusunun epey azaldığı, Kafkasya’da Çerkezlerin, Lazların, Abazaların, Türklerin ve daha küçük Müslüman toplulukların yurtlarından sürülüp çıkarıldığı anlatılıyor.

RAKAMLAR, 5 MİLYONUN ÜZERİNDE

Balkanlar’da, Kırım’da, Kafkasya’da ve Anadolu’da, başlarına ne geldiği bilinmeyenler de hesaba katıldığında 5,5 milyon Müslümanın öldürüldüğünü, 5 milyonu aşkın Müslümanın göçe zorlandığını ve bunların da birçoğunun göç yolunda vefat ettiğini ortaya koyan Justin McCarthy, bu bölgelerin 5 milyondan fazla Müslümanın kayboluş hikâyelerine sahne olduğunu ifade ediyor. McCarthy’nin kitabında, 19. ve 20. yüzyıllarda yaşanan savaşlarda ölen Yunan, Bulgar ve Ermenilerin sayısının, Türklerden çok daha az olduğuna, Balkanlar’ın, Anadolu’nun ve Kafkasya’nın bütün halkları için bu yüzyılların dehşet dönemi olarak tarihe geçtiğine işaret ediliyor. Ankara / aa

AA