Bediüzzaman Hazretleri, Ramazan Risalesinde “Hadisin rivayetlerinde vardır ki: Cenâb-ı Hak nefse demiş ki: “Ben neyim, sen nesin?” Nefis demiş: “Ben benim, Sen sensin.” Azap vermiş, Cehenneme atmış, yine sormuş. Yine demiş: “Ene ene, ente ente.” Hangi nevi azâbı vermiş, enâniyetten vazgeçmemiş. Sonra açlıkla azap vermiş. Yani aç bırakmış. Yine sormuş: “Men ene? Ve mâ ente?” Nefis demiş: “Ente Rabbiye´r-Rahîm., Ve ene abdüke´l-âciz.” Yani, “Sen benim Rabb-i Rahîmimsin. Ben senin âciz bir abdinim.” (Mektubât, 29. Mektûb) hadisini anlatır. Hadisin geçtiği kaynaklar; (Envâr´ul Âşıkîn, s. 27- Dürretü´l vaizin, Osman bin Hasan el-Havbevi, s. 25).

Devamında hadisi şöyle yorumlar: “Ramazan-ı Şerifin orucu, doğrudan doğruya nefsin mevhum rububiyetini kırmak ve âczini göstermekle ubudiyetini bildirmek cihetindeki hikmetlerinden bir hikmeti şudur ki: Nefis Rabbisini tanımak istemiyor; firavunâne kendi rububiyet istiyor. Ne kadar azaplar çektirilse, o damar onda kalır. Fakat açlıkla o damarı kırılır. İşte, Ramazan-ı Şerifteki oruç, doğrudan doğruya nefsin firavunluk cephesine darbe vurur, kırar. Aczini, zaafını, fakrını gösterir, abd olduğunu bildirir.”

Bu hadis ile Peygamber Efendimiz aleyhissalâtü vesselâm; mu’cize olarak insanın ancak midesini devreden çıkarabildiği zaman doğru karar verebileceğini haber vermiştir. Yani “midesini açlıkla terbiye etmeyenler” mecburen “midesinin tesiriyle” hareket etmek zorunda kalırlar. Mide asıl beynimizin kararlarını önleyen en büyük bariyerdir.

Fakat bu bariyerin aşılmasının bir yolu vardır. O da “ruhun cesede, kalbin nefse, aklın mideye hâkim” olması ile gerçekleşecektir. Bu dünyadaki en büyük meselesi ‘iman’ olan insanın bu imanı Hz. Peygamberin (asm) hadisinde de bildirdiği üzere ancak ‘mide’sinin açlığı ile kazandığı gerçeği unutulmamalıdır. Yani mide üzerinde hâkimiyet kurmak ancak ‘açlığı’ tatmakla mümkündür. 

Bunun yolu da sünnette tarif edilen oruçlarla yapılmalıdır.