Normal şartlarda 2023 tarihine kadar seçim yok. Meclis ve Cumhurbaşkanlığı seçimi 2023, mahallî seçimler 2024 yılında yapılacak. Ancak, siyasetteki gelişmelere göre seçimlerin bu tarihten önce yapılabileceği konuşuluyor.

Erken seçimin gündeme gelmesinin birkaç sebebi var.

Anket şirketlerinin, ekonomideki kriz durumu, dış politikadaki sıkışmışlık başta olmak üzere ülkenin içinden geçtiği sıkıntılardan dolayı bu yıl içinde bir erken seçimin yapılabileceğinin anketlerde ortaya çıktığını açıklamasıyla başlayan tartışma, İYİ Partili Lütfü Türkkan’ın Meclis ve Cumhurbaşkanlığı sisteminin ikinci yılı dolduracağı Haziran’da erken seçim olabileceğine işaret etmesiyle birlikte erken seçim tartışması hem iktidar hem de muhalefet kanadında çokça konuşulur oldu.

Başka bir gelişme de Meclis’te grubu bulunan AKP, CHP, HDP ve İYİ Parti gibi partilerin yakın zamanda kongrelerini yapacak olması. Demokrat Parti’de kongresini önümüzdeki ay yapacak. MHP’de ise kongrenin 2021’de yapılması bekleniyor. Dört parti de ilçe-il kongreleri ile teşkilâtları, seçimli büyük kongrelerle merkezi yönetimlerini yenileyecek. 

CHP’li Haluk Pekşen’in 16 Nisan 2017 referandumunun “seçme hakkı ve ifade özgürlüğünün ihlâl edildiği” iddiasıyla, seçimin iptali istemiyle Anayasa Mahkemesi’ne ferdî başvurunun bugünlerde görüşüleceğinin söylenmesi de erken seçim hesaplarına zemin hazırlıyor.

AKP’DE GENEL BAŞKAN DEĞİŞİR Mİ?

AKP’nin kongre tarihini bir yıl öncesine alması, mahalli seçimlerde büyük oy kaybı ve büyükşehirlerden neredeyse tamamını kaybetmesine bağlanırken, teşkilât ve genel merkez yönetiminin değiştirilmesine de fırsat (!) oluşturacak. Partili cumhurbaşkanlığı sisteminde Cumhurbaşkanın aynı zamanda parti genel başkanı olmasından dolayı “sıkıntıların” olduğu da görülüyor. Bu yüzden Ekim-Kasım ayında yapılacak kongrede Erdoğan’ın AKP Genel Başkanlığı’nı bırakmayı düşündüğü yerine Maliye Bakanı aynı zamanda da damadı olan Berat Albayrak’a bırakacağı daha şimdiden konuşulmaya başlandı bile! Diğer yandan bugünlerde Bakanlar Kurulu’nun değişeceği de konuşulan konular arasında. Bu değişiklik kongre için de bazı ipuçlarını verecektir.

Burada muhtemel bir seçimde Erdoğan’ın 3. defa cumhurbaşkanlığına aday olup olmayacağı konusunda hukukçular arasında görüş ayrılığı var. Ama burası Türkiye! Zaman ne gösterir bekleyip görmek lâzım. 

Bu arada Yüksek Seçim Kurulu’nda Başkan Sadi Güven ile birlikte 6 üyenin görev süreleri doldu. Görev süresi dolan üyelerin yerine seçimler yapıldı. Güven’in veda ziyaretlerinde yaptığı çıkışlar ile tam da erken seçim tartışmaları yapılırken, YSK’nın seçime girebilecek yeterliliğe gelen partilerin listesini güncellemesi ve seçime 15 partinin gireceğinin açıklanması da dikkat çekiciydi. Bu durumda Davutoğlu’nun kurduğu Gelecek Partisi ile Babacan’ın kuracağı parti seçime giremeyecek. Bu partiler seçime girebilmek için başka formül arayışına girecektir.

AKŞENER’İN SÖYLEDİĞİ OLURSA…

Bu aşamada İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener’in medya temsilcileriyle yaptığı toplantıda ortaya attığı bir iddiası var. Elinde bilgi olmadığını, sadece siyaset okuması olarak “İyileştirilmiş parlamenter sisteme Erdoğan’ın geçeceğini” söylemesi siyasetin dengelerinin de değişmesine sebep olur. Çünkü yeni sistemi AKP’den fazla savunan MHP bu durumda cumhur ittifakı ile köprüleri atabilir. Böyle bir durumda da hükümet Meclis’teki çoğunluğunu kaybeder. Bahçeli’nin bugüne kadar ülkeyi birkaç kere seçime götürdüğünü de unutmamak gerekir. Böyle bir durumda Meclis’in erken seçim kararı alması için gerekli olan 360 oy böylece bulunmuş olur. 

Bütün bu gelişmeler neticesinde erken seçim olur mu? Başta söylemekte fayda var. Şu anki Meclis aritmetiğinde erken seçim kararı alınması zor görünüyor. Bir de yeni sisteme göre Erdoğan’ın da erken seçime karar verme yetkisi var. Yeni sistemin arızası olarak görülen durum da tam bu. Parlamenter sistemde seçim konuşulduğunda gözler Meclise dönerdi. Bugün böyle değil. Cumhurbaşkanın bir kararnamesiyle her an seçime gidilebilir. 

7 YILDA 8 SEÇİM!

7 yılda 8 seçim (mahalli, referandum, milletvekilliği, cumhurbaşkanlığı) yaşayan Türkiye’de bu yıl içinde seçim yapılamayacağını söylemek de doğru olmaz. Diğer yandan da “elinde 2023’e kadar bir süre varken iktidar neden seçime gitsin” sorusu akıllara geliyor. AKP Genel Başkanvekili Numan Kurtulmuş, Türkiye’nin bugünkü siyasî şartları içerisinde hiçbir şekilde erken seçimi gerektirecek rasyonel bir sebep olmadığını söyleyerek AKP’nin “niyetini” ortaya koyuyor.

Netice itibariyle partilerde kongre yılı olması, yeni partilerin ortaya çıkması, ekonominin gidişatının iyi olmaması dolayısıyla önümüzdeki birkaç ayı erken seçim tartışmaları ile geçireceğiz gibi görünüyor. Ancak yukarıdaki gelişmeleri de dikkate alırsak bu yıl içinde erken seçimin olacağını söylemek –şu an için- zor. 

Ama 2023 senesinden önce seçim olmayacağının söylenmesi de doğru olmaz.

“Siyasette bir gün bile uzun süredir” kaydını da düşerek, 2020 yılının sürpriz yılı olabileceğini söylemek mümkün. Esas sürpriz ise seçimlerin 2023’e kadar yapılmaması olur. 

Son söz, “Ateş olmayan yerden duman tütmezmiş…”