Aradaki fark; Cumhur İttifakı Türk tipi partili Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne uyum için, Millet İttifakı’nı oluşturan partiler ile DEVA ve Gelecek Partileri ise güçlendirilmiş, iyileştirilmiş ve kuvvetlendirilmiş parlamenter sisteme geçiş için yeni anayasa istemesi… 

CHP, İYİ Parti, DP, SP, Gelecek ve DEVA partilerinin hukukçu genel başkan yardımcıları parlamenter sisteme geçiş için üçüncü toplantılarını Meclis’te yaptılar. Bundan sonra her hafta Meclis’te toplanma kararı da aldılar. 

Ortak bir metin ortaya çıktığında da genel başkanlara sunulacak ve kabul edildiğinde ise ortak bir açıklama yapılacak. 6 genel başkanın ortak açıklama yapması ve beraber fotoğraf vermesi parlamenter sisteme geçiş için millet nezdinde önemi büyük olacağı görülüyor. 

Altı parti parlamenter sistem çalışmalarında yer alan “tarafsız, partisiz cumhurbaşkanı”, “güçlü meclis” ve “bağımsız yargı” ilkeleri ile işe başladı. Sistem değişimi için ortak mutabakata vardılar. Bunun için de anayasa değişikliğine ihtiyaç var. 

Millet İttifakı yeni anayasanın yanında, başta Meclis İçtüzüğü ve Siyasî Partiler Kanunu olmak üzere, Seçim Kanunu olmak üzere, Siyasî Etik Kanunları üzerindeki değişiklikler için de görüşüyor. 

Partisi adına toplantılara katılan DP Genel Başkan Yardımcısı Bülent Şahinalp’in ifadesine göre, millet güçlendirilmiş parlamenter sistem için bu ittifaka büyük ümit bağlıyor. Şahinalp diyor ki, “Güzel, güneşli günler göreceğimize dair ümidim arttı…” 

Şu anda görülen 6 partide de güçlendirilmiş parlamenter sistem için ortak bir irade var. Son yıllarda 6 partinin bir araya gelip bir konu üzerinde çalışıp mutabakata vardığı başka bir örnek önümüzde yok. Son 7-8 yıldır partiler veya genel başkanlar bir araya gelip ülke sorunlarını bir masa etrafında konuşmadıkları için bu toplantılar değerli ve önemli… 

*** 

CHS UYUM İÇİN İSTİYOR 

Diğer yandan Cumhur İttifakı’nı oluşturan AKP ve MHP ayrı ayrı yeni anayasa için çalışmalarını yapıp birbirlerine sundular. MHP tarafından 100 maddelik bir teklif hazırlanarak Bahçeli’nin tabiriyle “alayını” AKP’ye sundu. AKP de 128 maddelik bir teklif hazırladı. 

Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Tayyip Erdoğan “yaklaşık 3 ay sonra yapılan partisinin grup toplantısında “AK Parti ve Cumhur İttifakı olarak kendi hazırlıklarımızı yapıyoruz. Diğer partilerden de kendi hazırlıklarını kamuoyuna açıklamalarını bekliyorum. Diğer partilerin Anayasa teklifleriyle kendi hazırlıklarımızı uzlaştırabilirsek, yasama yılı bitmeden Meclis bünyesinde bu işi neticeye ulaştırabiliriz” teklifini tekrar etti. 

Erdoğan’ın bu teklifini sunarken dikkat çeken bir durum ortaya çıktı. Cumhur İttifakı olarak Meclis’ten yeni anayasa çalışmalarını geçiremeyeceklerini, “Uzlaşma sağlanamazsa siyasî partiler olarak yaklaşmakta olan 2023 seçimlerinde hep birlikte milletin terazisine çıkarız” diyerek itiraf etmiş oldu. 

Zira anayasa tekliflerinin Meclis’e getirilmesi yetmiyor. Halkın onayına sunulması için 360, Meclis’te kabulü için de 400 milletvekilinin oyu gerekiyor. Oysa Cumhur İttifakı’nın şu anda Meclis’teki sandalye sayısı 336’da kalıyor.  

Başka bir vak’a da,19-20 yıllık AKP iktidarları döneminde 12 kez anayasa değişikliğine gidildi. 177 maddesinin 134 hükmünde değişiklik yapıldı. Neredeyse “değişmeyen değiştirilemez” 4 madde, temel hak ve hürriyetler ve birkaç madde kaldı. 

Bu hazırlığın amacı, “Yeni anayasayı hazırlayalım, geçmeyecek biliyoruz. Seçimde millete ‘Yeni bir anayasa hazırladık Meclis’e getirdik, ama muhalefet destek vermedi. Verin yetkiyi yeni bir anayasa hazırlayalım” diyebilmek şeklinde özetlenebilir.  

*** 

İMKÂNSIZ GİBİ GÖRÜNÜYOR, AMA… 

Şu anda ne iktidarın ne de muhalefetin anayasayı değiştirecek yeterli sayıda milletvekili var. 

Hatta iki ittifakın referanduma götürecek sayısı dahi yok. 

Böyle olunca da erken ya da normal zamanında seçimin yapılıp yeterli milletvekili sayısına ulaşılması gerekiyor. 

Cumhur İttifakı mevcut sistemi iyileştirmek için uğraşırken Millet İttifakı iyileştirilmiş, güçlendirilmiş bir parlamenter sistemi istiyor, önceki parlamenter sistemi tekrar istemiyor. Bunun için öncelikle cumhurbaşkanının seçimi önemli. Ondan sonra ittifakların anayasayı değiştirecek sayıya ulaşmaları gerekiyor.  

İşte bu yüzden seçime kadar yeni bir anayasa yapılması çok zor. Tek seçenek bunun olabilmesi için Cumhur İttifakı’nın da parlamenter sisteme geçiş için Millet İttifakı’na destek vermesi! Bu da bugünkü siyasî ortamda, bu kadar kutuplaşmanın derinleştiği, karşılıklı konuşmaların bile yapılamadığı bir dönemde çok zor görünüyor. Ancak siyaset bu. Önümüzdeki dönemin ne getireceği belli olmaz. Bakarsınız şimdi imkânsız gibi görünen şey oluvermiş.  

Geçmişte sürpriz şekilde birkaç kez ülkeyi erken seçime götüren Bahçeli bakmışsınız karar değiştirip parlamenter sisteme ya da erken bir seçime destek vermiş! Koalisyon ortağı olduğu ANASOL-M’yi erken seçime götürdüğünü unutmayalım… Hem bakmayın siz, “Erken seçim kabile devletlerinin işi” denildiğine, AKP iktidarında 5 seçimden 3’ü erken yapıldı. 

Olmaz olmaz demeyin siyaset bu… 

Siyasette 24 saat bile uzun bir zamandır.