HAMAS’ın Aksa Tufanı operasyonuyla başlayan çatışmalar, İsrail’in Gazze’ye su ve gıda sevkiyatını engellemesine yol açtı.

Ayrıca İsrail 2006, 2009, 2014, 2021 ve son olaylarla birlikte Gazze’ye büyük saldırılar düzenledi. Saldırılarda birçok Filistinli öldürüldü. Bazıları da su ve gıda kontrolünün Tel-Aviv’in kontrolünden olmasından veya evinin yıkılmasından dolayı göç etmek zorunda kaldı. Elbette Gazze’den Filistinlilerin göçü, HAMAS açısından insan kaynağının da azalması anlamına gelebilir. Birde göçlerin artmasıyla bölgede bir mülteci akınının başlaması da olasıdır. Gazzeli mültecilerin ilk hedefi Refah sınır kapısının açıldığı Mısır’dır. Ancak çatışmaların başlamasıyla Mısır, Refah sınır kapısını beton bariyerlerle kapatmıştı.

Diğer taraftan Aralık 2022’de kurulan hükümetin Başbakanı Binyamin Netanyahu’nın Anayasa değişikliği girişimine karşı 5 Ocak 2023’ten bu yana İsrail meydanlarında toplumsal grupların muhalif gösterileri biliniyor. Toplumsal grupların hükümet karşıtı gösterilerinde hem hükümetin ve Netanyahu’nun liderliğinin zayıflaması hem de İsrail istihbarat teşkilatı Mossad’ın HAMAS’ın operasyonunu önceden tahmin edememesi vb. gelişmelerle, hâl-i hazırdaki savaş durumuna rağmen muhtemelen birkaç ay içinde Netanyahu hükümetinin iktidardan uzaklaşacağı beklentiler arasında. Tıpkı bir dönemin karizmatik lideri Başbakan Golda Meir ve Savunma Bakanı Moshe Dayan’ın 1973’teki Arap-İsrail Savaşı’nın ardından hükümetten uzaklaştırıldıkları gibi. Ama Netanyahu ve koalisyon ortakları, HAMAS’ın operasyonunu fırsat bilerek, toplumsal grupların muhalefetini şu an için durdurabildiler.

Bununla birlikte iki taraf arasında başlayan çatışmalar, İsrail’le “İbrahim Anlaşması” imzalayarak “normalleşen” devletlerin, bölgede Filistin-İsrail barışının sağlanmadan gerçek manada “normalleşme”lerinin pek mümkün olmadığını gösteriyor.

Aksa Tufanı operasyonuyla Arap kamuoyunda HAMAS’a sempatide artış mevcut. Ancak HAMAS’ın operasyonunu İsrail ordusu karşısında sürdürülebilirliği tartışılıyor.

Bölgedeki çatışmalar IŞİD ve El-Kaide gibi silahlı terör gruplarının ve türevlerinin faaliyetleri için zemin hazırlaması ihtimallerdendir.

Birde son Filistin-İsrail çatışmaları uluslararası siyasetin gündeminde olup, Ukrayna’daki savaşın önüne geçmiştir. Bu durumdan Rusya’nın faydalanmaya çalışacağı muhtemeldir. Çünkü Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un çatışmaların üçüncü gününde “Filistin-İsrail arasında çatışmaların durmasına, sorunun çözümü Filistin devletinin kurulmasında” olduğuna yönelik açıklamaları önemli. Ancak Rusya’nın şimdiye kadar Doğu Türkistan’daki Müslüman Uygur Türkleri hakkında benzer ifadeleri kullanmamasını dikkatlerden kaçırmamak gerekiyor.

Yine çatışmalar, Çin’in taraflar arasında potansiyel bir arabulucu rol almasına fırsat sağlıyor.

Çatışmalar, önce Irak’tan sonra Afganistan’dan çekilen ABD’nin tekrar bölgeye dönmesi için sebep olabilir. ABD’nin HAMAS operasyonu karşısında İsrail’i çok net şekilde desteklemesi ve deniz gücü unsurlarını bölgeye göndermesi bunun delili niteliğindedir. ABD bu davranışıyla, Avrupalı partnerleri arasında güvenilirliğini arttırabilir. Hatta ABD’nin İsrail ve Ukrayna’ya göndereceği askerî yardımları birleştireceği konuşuluyor.

ABD’nin USS Gerald R. Ford uçak gemisinin Doğu Akdeniz’e ulaştığı ve iki uçak gemisinin daha bölgeye gönderileceği bildiriliyor. Ancak her bir uçak gemisinin, 100 adet savaş uçağı kapasitesi göz önüne alındığında, ABD’nin toplamda 300 adet savaş uçağıyla sadece HAMAS ve Gazze’yi hedef almayacağı kesin. ABD’nin İsrail’e askerî yardımlarıyla İran ve Hizbullah’ı izlemek ve caydırmak amacında olduğu ileri sürülüyor. Yine de 300 savaş uçağıyla ABD’nin bölgede başka niyetinin olduğu muhtemeldir.