(Dünden devam)

10. Bir yolda dokuz ihtimal-i helâket, tek bir ihtimal-i necat varsa, hayatından vazgeçmiş mecnun bir cesur lâzım ki o yola sülûk etsin. Şimdi yirmi dört saatten bir saati işgal eden namaz gibi zaruriyat-ı diniyenin imtisalinde yüzde doksan dokuz ihtimal-i necat var; yalnız gaflet, tembellik haysiyetiyle, bir ihtimal zarar-ı dünyevî olabilir. Halbuki feraizin terkinde, doksan dokuz ihtimal-i zarar var. Yalnız gaflete, dalâlete istinad eden tek bir ihtimal-i necat olabilir.

Acaba dine ve dünyaya zarar olan ihmal ve feraizin terkine ne bahane bulunabilir? Hamiyet nasıl müsaade eder? Bahusus, bu mücahidîn kumandanlar ve büyük meclis taklit edilir. Kusurlarını millet ya taklit veya tenkit edecek; ikisi de zarardır. Demek, onlarda hukukullah, hukuk-u ibadı da tazammun ediyor. Sırr-ı tevatür ve icmaı tazammun eden hadsiz ihbaratı ve delâili dinlemeyen ve safsata-i nefis ve vesvese-i şeytandan gelen bir vehmi kabul eden adamlarla hakikî ve ciddî iş görülmez.

Şu inkılâb-ı azîmin temel taşları sağlam gerek. Şu meclisin şahsiyet-i maneviyesi, sahip olduğu kuvvet cihetiyle mana-yı saltanatı deruhde etmiştir. Eğer şeair-i İslâmiyeyi bizzat imtisal etmek ve ettirmekle mana-yı hilâfeti dahi vekâleten deruhde etmezse, hayat için dört şeye muhtaç, fakat an’ane-i müstemirre ile günde lâakal beş defa dine muhtaç olan şu fıtratı bozulmayan ve lehviyat-ı medeniye ile ihtiyacat-ı ruhiyesini unutmayan milletin hâcât-ı diniyesini meclis tatmin etmezse, bilmecburiye, mana-yı hilâfeti tamamen kabul ettiğiniz isme ve resme ve lâfza verecek ve o manayı idame etmek için kuvveti dahi verecek. Halbuki meclis elinde bulunmayan ve meclis tarîkıyla olmayan öyle bir kuvvet, inşikak-ı asâya sebebiyet verecektir. İnşikak-ı asâ ise, “Allah’ın dinine ve Kur’ân’a hep birlikte sımsıkı sarılın.” [Âl-i İmran Sûresi: 103.] ayetine zıttır. Zaman cemaat zamanıdır. Cemaatin ruhu olan şahs-ı manevî daha metindir ve tenfiz-i ahkâm-ı şer’iyeye daha ziyade muktedirdir. Halife-i şahsî, ancak ona istinad ile vezaifini deruhde edebilir. Cemaatin ruhu olan şahs-ı manevî, eğer müstakim olsa, ziyade parlak ve kâmil olur. Eğer fena olsa, pek çok fena olur. Ferdin iyiliği de, fenalığı da mahduddur; cemaatin gayr-i mahduddur. Harice karşı kazandığınız iyiliği, dahildeki fenalıkla bozmayınız.

Bilirsiniz ki, ebedî düşmanlarınız ve zıtlarınız ve hasımlarınız İslâmın şeairini tahrip ediyorlar. Öyle ise, zarurî vazifeniz, şeairi ihya ve muhafaza etmektir. Yoksa şuursuz olarak şuurlu düşmana yardımdır. Şeairde tehavün, zaaf-ı milliyeti gösterir. Zaaf ise, düşmanı tevkif etmez, teşcî’ eder.

”Hasbünallahü ve ni’me’l-vekil.” [Allah bize yeter; O ne güzel vekildir. (Âl-i İmran Sûresi: 173.)]

Ni’me’l-mevlâ ve ni’me’n-nasîr.” [O ne güzel dost ve O ne güzel yardımcıdır. (Enfal Sûresi: 40.)]

B. S. Nursî Tarihçe-i Hayatı, s. 154

LÛ­GAT­ÇE:

an’ane-i müstemirre: sürüp giden, devam edegelen, yerleşmiş gelenekler.

feraiz: farzlar; Allah’ın emirleri.

hâcât-ı diniye: dinî ihtiyaçlar.

hukuk-u ibad: kul hakkı.

hukukullah: Allah’ın hukuku.

idame etmek: Devamlı kılmak, devam ettirmek.

ihtimal-i helâket: Helâk olma ihtimali.

ihtimal-i necat: Kurtuluş ihtimali, kurtulma ihtimali.

imtisal: Uyma.

inşikak-ı asâ: İhtilâf, ikilik; birliğin bozulması.

lâakal: En az.

lehviyat-ı medeniye: Medeniyetin ortaya çıkardığı gayr-i meşrû oyun ve eğlenceler.

sırr-ı tevatür ve icma: Bir sözün nesilden nesile, yalan söylemesi ihtimali bulunmayan büyük bir topluluk tarafından nakledilmesi sırrı ile müçtehid olan İslâm âlimlerinin dinî bir konuda aynı sözü söylemeleri, bir konuda görüş birliğine varmalarının sırrı.

sülûk etmek: Bir yola girmek, bir yol tutmak.

şeair-i İslâmiye: İslâma ait işaretler, İslâma sembol olmuş iş ve ibadetler.

tazammun: İçine alma.

tehavün: Önemsememe, ehemmiyet göstermeme.

tenfiz-i ahkâm-ı şer’iye: Dinî hükümlerin yerine getirilmesi.

teşcî’: Cesaret verme, cesaretlendirme.

tevkif: Durdurma, durdurulma.

zaruriyat-ı diniye: Dinin öğrenilmesi ve yerine getirilmesi zaruri, farz olan emir ve yasakları.