Ne acıdır ki Müslümanlık, Türkiye’de fertlerin kendini en yakın hissettiği kimlik olarak üstünlüğünü korusa da kendisini “ateist ya da inançsız” olarak tanımlayanların oranı giderek artıyor, bilhassa gençler arasında namaz, oruç, tesettür gibi şeairi ifade eden değerlere bağlılık azalıyor. 

“Bir genç dinsiz olmuş haberinin doğurduğu teessür ve ıztırap karşısında o kalbin atom zerratı adedince paramparça olması lâzım geldiğini” haykıran dillerin, teessürle parçalanan kalplerin, iman hakikatlerinin neşrine adanmış ömürlerin, nesillerin imanına tasallut olanların karşısına sağlam bir kale gibi dikilen fikirlerin varlığına inandığım ülkemde, gençlerin diliyle trend olan inançsızlık akımlarının nasıl kol gezebildiği, bunların gençlerin dimağında nasıl yer edebildiği sorgulanması gereken bir durumdur. Araştırmacılar, Türkiye’de dinî hayattan uzaklaşmayı ifade eden artışları bireyselleşmenin, genç kuşakların değer dünyasındaki değişimin ve sorgulayıcı tutumların etkisiyle açıklasalar da bizatihi bu durumun kendisi de sorgulanması  gereken bir alanı ifade ediyor. Bu bağlamda bu yazı, bilhassa cemaatler bağlamında, gerçek kişi, kurum ve kuruluşlarla doğrudan alakalıdır ve bir muhasebe çağrısıdır. 

Çocuğu şehir dışında bir üniversite kazanan her anne babanın –bilhassa İslâmî hassasiyetlere sahip olanların- en büyük endişesidir: Çocuğum nerede kalacak? 

Nur talebelerinin düne kadar belki de hiç endişe etmediği bir durumdu bu; zira her ilde, ilçede, beldede “dersane” dediğimiz evlerimiz hazırdı. Yalnızca ev miydi buraları? Bediüzzaman’ın büyük takdirine mazhar olan Medrese-i Nuriyeler, gençliğin imanını çalmak isteyen ellerin pervasızlaştığı bu ahir zaman diliminde sağlam sığınaklarımızdı. Bugüne kadar büyük hizmetlere vesile olan bu nurlu evler, sadece konaklama hizmetini vermedi, İslâmî hayat biçimini âdeta yeniden tanımlayarak ideal bir Müslüman tipi ortaya koydu. Hem de gençler üzerinden… Ülkem, cehalet denilen yüz karasıyla boğuşurken, Bediüzzaman, Medresetüzzehra adını verdiği medeniyet vizyonunu dersanelerle hayata geçirdi. Risale-i Nur etrafında gelişen bir okuma kültürüyle derin bir bilgi birikimine sahip olmak, İslâm’ın temel hususlarıyla ilgili fikir serdedebilecek ilmî bir düzeye ulaşmak, “şirk, tabiat ve tesadüf”ten oluşan fesat şebekelerine ve komitelerine karşı fikrî ve manevî silâhlarla donanmak, dersanelerde yetişme bahtiyarlığına ermiş sakinlerinin en önemli kazanımlarıydı. Bununla birlikte demokratik gelişimin temelini oluşturan meşveret, saygın bir insan olabilmenin temeli olan adab-ı muaşeret, birlikte yaşayabilmenin şartlarından olan paylaşma, dayanışma, uhuvvet ve muhabbet… Dersanelerin hayatımıza kattığı değerlerden bazılarıydı. 

Hal böyle iken, üniversitelerin açılmasına az bir zaman kala, dersanelerimizin kapısı ardına kadar açık olmasına rağmen, endişeli anne babaların neden bizleri tercih etmediği, gençlerimizi bu mümtaz yerlerde kalmaya neden ikna edemediğimiz; daha da kötüsü dersanede kalan gençlerimizi de neden muhafaza edemediğimiz can sıkıcı bir sorudur.

“Çocuğum dersanede kalmak istemiyor. Ne yaptıysam ikna edemedim” diye ağlaşan ebeveynler…  “Çocuğunuz bizimle kalmaya uygun değil, çünkü uyumsuz. Siz onu yurda verin ya da ev tutun” demenin ne anlama geldiğini kavrayamayan müdebbirler… “Bizi anlamıyorlar, bizi adam yerine koymuyorlar” kolaycılığıyla savuşan gençler…   

Bir gencin, bizim dünyamızda “uhuvvet ve muhabbetle” özdeşleşmiş bir yerde kalmak istemeyişinin ya da orada kalırken daha sonra “cemaat”ten nefret eder halde uzaklaşmasının sebepleri çok yönlü olmakla birlikte bir iç hesaplaşmayı ve yüzleşmeyi zorunlu kılacak kadar da gereklidir; karşılaşacağımız gerçekler can yakıcı olsa da…