Değerli araştırmacı-aynı zamanda meslekdaşımız-olan Abdurrahman Aydın’ın 10 Ocak 2021 tarihli yazısının başlığı, “Allah (cc) nerededir?” şeklindeydi. Hem avamın, hem de havassın istifade edeceği veciz bir yazı idi. Okuduysanız tekrar okumanızı hararetle tavsiye ederim.
Buna rağmen, bazı yorumcu ve özellikle İlahiyatçılar izah ve ispata dayalı yazılara, tebliğ ve irşad metotlarına karşı geliyorlar.
İtirazlarının birkaç sebebi olabilir:
Kur’ân’ın ispat ve ispatı emrettiğini maalesef düşünemiyorlar! Eski önyargılarından kurtulamıyorlar. Kendilerini yenileyemiyorlar. (Halbuki Kur’ân ve hadis, tefekkürü emrediyor)
Ve “İman gaybtır, ispata gerek yoktur!” gibi bir mazeretle saklıyorlar!
Evet, bazı-sözüm ona-ilim, fikir ehli ve İlahiyatçılar, hâlen, “İnanç / iman ‘gayba’ aittir, ispat edilemez. İnanmak isteyen inanır, inanmayan inadından inkâr eder; ispat faydasız ve gereksizdir” der.
Halbuki, bilmiyorlar ki, İslâmiyet, her meselesini ilmî ve vicdanî süzgeçten geçirilmesini emreder.
Müslümanlığın şartlarından birincisi, “akıl ve baliğ” olmak, yani aklın tercihiyle iman dairesine girmektir. 1 “Aklı olmayanın dini de yoktur” vecizesi bunu ifade eder. Mükellefiyet akılla başladığına göre, İslâmiyet körü körüne, mutaassıbane bir inancı/bağlılığı önermez.
Müslümanlar bürhana, delile tabi olarak akıl, fikir ve kalp ile iman hakikatlerine girerler. Başka dinlerin bazı fertleri gibi ruhbanları taklit için bürhanı bırakmıyorlar. 2 “İcmalî/özet ve taklidî bir tasdikten ibaret”3 olmayan, “vicdanî ve aklî”4 olan imanî hükümleri ispat, son derece lüzumludur. Çünkü “İmanın var olup olmadığı, sorguyla anlaşılır.”5 Kalbimizi kâmil iman derecesine çıkaracak, aklı ikna edecek ve susturacak da ancak bürhandır, belgedir.6
Bunun için Kur’an, “O mücrimler hoş görmese de Allah kelimeleriyle hakkı ispat eder” 7 fermanıyla ispat eder ve ispatı emreder! En mükemmel irşat ve dâvet kitabı olduğundan, tebliğin temel çerçevesini, “Mü’min kullarıma şunu söyle ki, kâfirlere karşı en güzel sözü söylesinler; hiddet göstermeksizin delilleri en güzel bir şekilde ortaya koysunlar” 8 şeklinde çizer.
Dipnotlar:
1- Bediüzzaman, Mektubat, s. 205. 2- Tarihçe-i Hayat, s. 80. 3- Sikke-i Tasdik-i Gaybi, s. 175. 4- İşaratü’l-İ’caz, s. 140. 5-Age., s. 46. 6- Sözler, s. 479. 7- Yûnus Sûresi, 82. 8- İsrâ Sûresi, 53.