Yoksa sineği halk edemeyen, hatırat-ı kalbime müdahale edemez, niyaz-ı ruhumu işitemez. Semâvâtı halk edemeyen, saadet-i ebediyeyi bana veremez. Öyle ise, benim Rabbim Odur ki, hem hatırat-ı kalbimi ıslah eder, hem cevv-i havayı bulutlarla bir saatte doldurup boşalttığı gibi dünyayı ahirete tebdil edip, Cenneti yapıp, kapısını bana açar, “Haydi gir!” der.

İşte ey nefsim gibi bedbahtlık neticesinde bir kısım ömrünü nursuz felsefî ve ecnebi fünununa sarf eden ihtiyar kardeşlerim! Kur’ân’ın lisanındaki mütemadiyen “Lâ ilâhe illa hû” [Ondan başka ilâh yoktur.] ferman-ı kudsiyesinden ne kadar kuvvetli ve ne kadar hakikatli ve hiçbir cihette sarsılmaz ve zedelenmez ve tagayyür etmez kudsî bir rükn-ü imanîyi anlayınız ki, nasıl bütün manevî zulümatı dağıtır ve manevî yaraları tedavi eder!

Bu uzun macerayı –ihtiyarlığımın rica kapıları içinde derci, âdeta ihtiyârımla olmadı– istemiyordum, belki usandıracak diye çekiniyordum. Fakat bana yazdırıldı diyebilirim. Her ne ise, sadede dönüyorum.

Saç ve sakalımdaki beyaz kılların ve bir vefadarın sadâkat­sizliği neticesinde o şaşaalı ve zâhiren tatlı ve süslü İstanbul’un hayat-ı dünyeviyesinin ezvakından bana bir nefret geldi. Nefis, meftun olduğu ezvakın yerinde manevî ezvak aradı. Bu ehl-i gafletin nazarında soğuk ve ağır ve nâhoş görünen ihtiyarlıkta bir teselli, bir nur istedi. Felillâhilhamd, Cenab-ı Hakka yüz bin şükür olsun, bütün o hakikatsiz, tatsız, akıbetsiz ezvak-ı dünyeviye yerine, hakikî, daimî ve tatlı ezvak-ı imaniyeyi “Lâ ilâhe illa hû”da ve nur-u tevhidde bulduğum gibi, ehl-i gafletin nazarında soğuk ve sakil görünen ihtiyarlığı, o nur-u tevhidle çok hafif ve hararetli ve nurlu gördüm.

Ey ihtiyar ve ihtiyareler! Madem sizlerde iman var ve madem imanı ışıklandıran ve inkişaf ettiren namaz ve niyaz var; ihtiyarlığınıza ebedî bir gençlik nazarıyla bakabilirsiniz. Çünkü onunla ebedî bir gençlik kazanabilirsiniz. Hakikî soğuk ve sakil ve çirkin ve zulmetli ve elemli olan ihtiyarlık ise, ehl-i dalâletin ihtiyarlıklarıdır, belki de onların gençlikleridir; onlar ağlamalı, onlar “Vâesefâ, vâhasretâ!” demeli. Sizler, ey muhterem imanlı ihtiyarlar, “Elhamdülillahi alâ külli hâl” [Her hal üzere Allah’a hamd olsun.] deyip mesrurâne şükretmelisiniz.

Lem’alar, 26. Lem’a, s. 371

LUGATÇE:

cevv-i hava: hava katmanları; atmosfer.

ezvak: zevkler.

fünun: fenler.

halk etmek: yaratmak.

inkişaf: açılma, keşfolunma.

rükn-ü imanî: imanın esası.

sakil: ağır, sıkıntı veren.

tagayyür: değişme.

zulümat: karanlıklar.

vâesefâ: eyvah, çok yazık; 

vâhasretâ: eyvah, hasret olsun.