Üslûbun ise meratibi vardır. “Bâzan o kadar lâtif ve rakiktir ki, nesim-i seherden daha âheste eser.

Bâzan o kadar gizli oluyor ki, bu zamanın harbinin diplomatlarının desais-i harbiyelerinden daha mesturdur. Bir diplomatın kuvve-i şâmmesi lâzımdır, tâ istişmam edebilsin.”7 Risale-i Nur’un nazirsiz, cazibedar ve orijinal üslûbunu onunla fazla meşgul olmayanlar birden intikal edemezler.

Üstad zevk inceliği, gönül hassasiyeti, fikir derinliği ve hayal yüksekliği bakımından harikulâde denecek derecede edebî bir kudret ve melekeyi haizdir ve bu sebeple üslûp ve ifadesi mevzuya göre değişir. Meselâ ilmî ve felsefî mevzularda mantıkî ve riyazî delillerle aklı ikna ederken gayet veciz terkipler kullanır, fakat gönlüme edip ruhu yükseltici anlarda ifade o kadar berraklaşır ki tarif edilmez. 8

Risale-i Nur kullandığı üslûpta itidali daima muhafaza etmiştir. Toplumun bütün kesimlerine meselâ gençlere, ihtiyarlara, hanımlara, hastalara, mahpuslara, musîbetzedelere kavl-i leyyin ile onları incitmeyecek bir üslûp kullanırken; yerine göre kâfirlere, zalimlere, zındıklara da sert bir üslûp kullanmıştır. Misal olarak Tabiat Risalesi’nde geçen şu ifadedir: “Ahmaku’l-humakadan tahammuk etmiş sarhoş ahmak! Risalenin sebeb-i telifi; Bozulmuş aklı yetişmediği şeye hurafe deyip, dinsizliği tabiata bağlayarak, Kur’âna hücum edilmesidir. O hücum ise, şiddetli bir hiddeti kalbe, kaleme verdi.

Yani onun üslûbu bazen nazarımıza dehşet veriyor, bazen nur serpiyor. Celâli ve cemâli tecellileri gösteriyor.

 Edebiyat kanunlarına münasip düşmemiş gibi zannedilen yerlerde ince bir nükte, bir ima veya

ince bir mana veya hikmet vardır. Bu sebeple Risale-i Nur’da edebiyat satılmamış. Kur’ân’dan Nurlar gösterilmiştir.

 Risale-i Nur üslûbunda yüksek bir belâgat fesahat ve selâset ve i’caz vardır. Kur’ân’ın manevî bir mu’cizesi olan Risale-i Nur’daki i’caz vecihlerini inceleyelim:

1) BELÂGAT-İ HARİKA: Belâgat; hal ve vaziyete uygun söz söylemektir. Hitab ettiği kimselere göre uygun, tam yerinde düzgün ve hakikatli güzel söz söyleme sanatıdır.

Kelâmdaki belâgat şöyle anlaşılır:

İlim denilen çömleklerde pişirilen ve hikmet denilen büyük küplerde duran ve fehim denilen süzgeç ile süzülen âb-ı hayat gibi bir manayı, zürefa denilen sâkiler döndürüp efkâr içer; esrarda temeşşi etmekle hissiyatı ihtizaza getiren kelâmdır.9

Dipnotlar:

6-mektubat 651

7-muhakemat 128

8-Tarihce-i Hayat 38

9-muhakemat 127