“Kelâmın servet ve vüs’ati müstetbeatının telmihatıyla ve esalibin işaratıyla garazın levazım ve tevabiini göstermek ve ihtizaza getirmektir.”15 Üslubun faydası da budur. Kıssanın cüz’ün bahisle küllü ihtizaza gelir.
“Bir şey sabit olursa levazımıyla sabittir “ sırrını izhar eder. “Hz Yunus (as) nin kıssasından mühim esasları zikreder mütebakisini akla havale eder.16 Sakin olan hayal ihtizaza gelir.
Sakit kalan kısımlar söylettirilmekle kalpteki istihsan ve alkışlama tehyic edilir.
Mesnevî-i i Nuriye’deki İ’lemleri okurken zihnimiz ihtizaza gelip bahçesi olan Risale-i Nur’da tenezzüh eder. ”İ’lem, İ’lem, İ’lem”lerle her bir hakikati –ki bir risale olacak derecede ehemmiyetli iken– birkaç satırda, bazen bir sahifede, bazen bir iki satırda zikrediyorlar. Âdeta her bir “İ’lem” bir risalenin şifresidir. 17
“Bir satırda bir sayfa kadar kuvvet var, bir sayfada bir kitap kadar tesir bulunuyor. ”Risale-i Nur nurdan bir ibrişimdir ki, kâinat ve kâinattaki mevcudatın tesbihatları onda dizilmiştir.“18
“Risale-i Nur, câmi’ hakikatlar ve veciz sözler hazinesidir. Bir cümlede bir sahifelik, bir sahifede on sahifelik, bir risalede bir kitaplık mana ifade eden ve câmi’-ül kelâm hususiyetine mâlik olan bir şaheserdir.”19
4) LAFZINDAKİ CAMİİYET
“Dağları zemininize kazık ve direk yaptım.” beyanından ami, şair, coğrafyacı, hayme-nişin edib bu kelamdan nasiplerini almışlardır. ”Her bir muhatabına ayrı ayrı bir kapıdan hissesini verir. “
Risale-i Nur’dan ise herkes haline münasip meyveyi koparabilir. “Yangına bir tulumba-i Nur, dertliye bir reçete-i hikmet, bakana bir âyine-i ibret, müslümanlara bir mühr-ü nübüvvet, mücrime bir vesika-i necat, yolsuza bir râh-ı hidayet, bîkeslere bir sigorta-i sıyanet, antikacıya bir kenz-i sermediyet, evsize bir kâşane-i ebediyet, münkire bir sille-i nedamet, kâfire bir sehba-i adalet, ârife bir sohbet-i kudsiyet, âşıka bir saray-ı vuslat. “olması hasebiyle camii bir eserdir.”20
5) FESAHAT-İ HARİKASI
“Fesahatin kat’î vücuduna, usandırmaması delildir. Evet, binler defa tekrar edilse usandırmıyor, belki lezzet veriyor. Küçük basit bir çocuğun hâfızasına ağır gelmiyor, hıfzedebilir.”21
“Kur’an’ın mümtaz bir hâssası olan usandırmamak, Kur’an hakikatlarının bir ma’kesi, bir âyinesi, bir hakikatlı tefsiri olan Nur Risalelerine de in’ikas etmiş bulunuyor.”22
Eserlerden nakletse de bazı mühim gördüğü mesaili, tağyir etmeden alırdı.
— Ne için aynen böyle tekrar ediyorsun? Diye sorulduğunda:
— Hakikat usandırmaz, libası değiştirmek istemem, buyururdu. 23
Ben de sıkıldıkça, yüz defa temaşa ettiğim Nur mes’elelerini, yine zevkle tekrar mütalaaya başlıyorum.
Dipnotlar:
15-Muhakemat 131, 16- Sözler 312,
17-Mesnevi -i Nuriye 19,
18- Sikke-i Tasdiki Gaybi 424,
19-Nurun ilk kapısı 193,
20-Ayetül Kübra Müstakil 215, 21-Sözler 609,
22-Tarihçe-i Hayat 909, 23 -Tarihçe-i Hayat 212