Pandemiyle birlikte insanların dijital platformlarda geçirdiği zaman belirgin ölçüde artarken, söz konusu platformları kullanan bireylerin birbirlerine karşı tutumları da iş dünyası tarafından mercek altına alınmaya başlandı. Microsoft’un 2016 yılında başlattığı araştırmaların sonuçlarını değerlendirerek oluşturduğu “Dijital Nezaket Endeksi”nin 2020 sonuçları, geçtiğimiz günlerde kamuoyu ile paylaşıldı. Microsoft’un 30’u aşkın ülkede 58 binden fazla görüşme gerçekleştirerek yürüttüğü “Dijital Nezaket Araştırması” kapsamında katılımcılara çevrimiçi mecralarda ne kadar vakit geçirdikleri; nezaket kurallarına ne kadar uydukları; işle ilgili ve iş dışı ortamlarda sanal tacize maruz kalıp kalmadıkları gibi sorular yöneltildi. 

Gençler nezaket kurallarına daha çok uydu

Araştırmanın sonuçlarına göre 2020’de dijital platformlarda nezaket kurallarına en fazla uyanlar 13-17 yaş arası gençler oldu. Nefret ve bölücülüğü yayan söylemler artmaya devam ederken, her 10 kişiden 4’ü siber zorbalığa maruz kaldığını belirtti. Bu kişilerin % 66’sı saldırıyı gerçekleştiren kullanıcıyı bloklama yolunu seçtiğini dile getirdi. Öte yandan her 4 kişiden 1’i, pandemi döneminde sanal platformlarda nezaket kurallarına daha çok uyulduğunu ifade etti. 2020’de dijital platformlarda nezaket kurallarına en çok uyan ülkeler arasında 5. sırada yer bulan Türkiye’de kullanıcıların % 68’i 2020 yılında rahatsız eden dijital tecrübeler yaşadıklarını söylerken, bu tecrübeler arasında “Trolleme” birinci sırada yer aldı. 2020’lerde sosyal nezaketin yaygınlaşmasına en büyük katkıyı sosyal medya şirketlerinin yapmasının beklendiği ortaya çıkarken, sosyal medya şirketlerini sırasıyla haber kanalları, eğitim kurumları, hükümetler ve teknoloji şirketleri izledi.

Siber zorbalığın % 60’ı rapor edilmiyor

Araştırma; gerçeği çarpıtmak veya dolandırıcılık yapmak amacıyla oluşturulan bilgi kirliliğinin, nefret ve ayrımcılığı besleyen söylemlerin dijital platformlardaki etkisini azaltmadan sürdüğü gösteriyor. Dijital ortamda kullanıcıları rahatsız eden söylemlerin ağırlıkla kimliği belirsiz veya sadece çevrimiçi kimliğiyle tanınan kişilerden gelmesi dikkat çekiyor. Buna karşın aile ve iş arkadaşlarının, rahatsızlık veren paylaşımları en az yapan grup olduğu belirtiliyor. Geçmişte kendisinin veya tanıdığı bir kimsenin çevrimiçi platformlarda nezaketten uzak bir davranışla karşılaştığını söyleyenlerin % 40’ı, bu sebeple sosyal medyadaki aktifliklerini azalttıklarını ifade ediyor. Her 8 yetişkinden 1’i iş yerinde yöneticisi, çalışma arkadaşı veya müşterisi tarafından siber ya da fizikî zorbalığa maruz kaldığı halde, % 60’lık bir kesim bu durumu yetkililere bildirmiyor. Söz konusu çalışanların % 38’i bu kötü muamelenin hem çevrimiçi hem de fizikî iş ortamında gerçekleştiğini dile getiriyor.