"Ümitvar olunuz, şu istikbal inkılâbı içinde en yüksek gür sada İslâm'ın sadası olacaktır."

Piyasalar

İran ambargosu...

Cevher İLHAN
23 Mayıs 2019, Perşembe
Trump’un İran’dan ham petrol ve petrol ürünleri alımını yasaklayan “ikinci ağır ekonomik ambargo yaptırım paketi”nden en çok etkilenen ülkelerin başında Türkiye geliyor.

Ancak ABD’nin Mayıs başında, petrol ve gaz üreticisi olan İran’ın, nükleer enerji üretim kapasitesini geliştirme çalışmasının “nükleer silâhlar üretmesine imkân vereceği” iddiasıyla dayatılan “ambargo”nun bölge barışına büyük darbe vurduğu ifâde ediliyor.  

Gerçek şu ki, Suudi Arabistan’dan, Körfez ülkelerine Mısır’dan Yemen’e varan, Lübnan, Suriye, Irak ve İran’ı içine alan geniş coğrafyada Sünni- Şiî mezhep çatışması fitne ateşini alevlendiriyor.

Ayrıca petrol ihracatını sıfırlamayı amaçlayan “yaptırımlar”la kapsamında sekiz ülkeye tanıdığı muafiyetlere son vermesiyle İran’dan petrol alımlarını tamamen yasaklanmasıyla Türkiye’nin ekonomik, siyasi ve jeopolitik sorunlarını daha da ağırlaşacağı belirtiliyor.

Bu zorluklar, Türkiye’nin İran’a alternatif yeni enerji tedarik kaynağı sorunları ekonomiyi daha da zayıflatıyor; bölgedeki dengelerde rekabetini, küresel güçler karşısında pazarlık gücünü azalıyor.

BÖLGESEL DİPLOMATİK DİYALOG

Bu açıdan, Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü’nün “İran’dan ham petrol alımını devam ettirebilmesi için Washington’ı ikna etmeye çalıştıkları” ikrarıyla, bölgesel işbirliğine ve Türkiye’nin ticari ilişkilerine zarar veren ABD’nin bu emrivakisine karşı Ankara’nın İran’dan petrol alımı muafiyetini devam ettirmek için bir dizi tâvizi de beraberinde getiren Washington’u ikna çabaları dikkat çekici olmuştu. 

Vakıa şu ki 2018 Mayıs’ında Trump’un “İran’la iş yapan ABD’yle yapmayacak!” tehdidinin ardından Tüpraş’ın İran’dan ham petrol alımını azaltmasıyla Türkiye’nin İran’dan petrol ithalatını 3’te 2 oranında kısması, “Türkiye’nin ABD’nin İran ambargosuna dolaylı katılma hazırlığı içinde olduğu” istifhamlarını arttırmıştı. (gazeteler, 18.8.18)

Ankara’nın Türkiye’nin millî menfaatlerini büyük zararlara sokan zikzaklı muğlak politikaları, İran ile ticareti durdurma ya da ambargoya uyulacağına dair soru işâretleri çoğaltıyor.

Oysa enerjide tamamen dışa bağımlı olan Türkiye, ithal ettiği petrolün yüzde 45’ni ve doğalgazın yüzde 17’sini çok daha uygun fiyatlarla aldığı Müslüman komşusu “İran’ı ambargoyla izole baskısı”na karşı bölge ülkeleriyle stratejik eksenli geniş işbirliğini ilerletmesi gerekiyor.

Bu bakımdan, BM Genel Sekreter Sözcüsü Stephane Dujarric’in halihazırda kırılgan olan bölgeyi daha da istikrarsızlaştırabilecek endişe verici gerginliklere karşı bütün taraflara gerginliği artıran söylemlerini azaltması” önerisiyle Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Sözcüsü Maja Kocijancic’in Trump’ın, Twitter’dan “Eğer İran savaşmak istiyorsa, bu İran’ın resmen sonu olur” tehdidine dair “Bölgenin daha fazla istikrarsızlığa ihtiyacı yok. Her çeşit provokasyondan kaçınılmalı ve gerilimi azaltacak her türlü çaba gösterilmelidir” uyarısı oldukça önemli. (AA, 20.5.19)

Keza BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in çağrısına, “bölge dışından bazı çevreleri” provokatif politikalarla Ortadoğu’yu istikrarsızlaştırdığını nazara veren İran’ın BM Daimi Temsilcisi Takht Ravanchi’nin “İran, hiçbir zaman savaşı seçmeyecek ama savaşmaya zorlanırsa da kendini sonuna kadar savunacak” cevabını verip, “alarm verici” gerginliğin azaltılması için “bölgesel diplomatik diyalog” başlatmasını istemesi kayda değer.

KAPSAMLI STRATEJİK İŞBİRLİĞİ

Bunun içindir ki İran Dışişleri Bakanı’nın teklifiyle, ABD’nin “ambargo yaptırımları”nı atlatarak Türkiye ve Rusya ile ticaret yapmayı mümkün kılan kritik yeni işbirliklerine yönelmesi icâb ediyor.

Ve Ankara’nın dolaylı yollardan ABD’nin İran ambargosuna katılım yerine, İran’ın provoke edilip bölgenin yeni bir çatışma, istikrarsızlık ve iç savaşla kargaşa ve kaosa sürüklenmesine açık tavır koyması büyük ehemmiyet taşıyor.

Türkiye’nin Amerikan baskılarına karşı sınır komşusu olduğu ve enerji ihtiyacının önemli bir bölümünü karşıladığı İran’a dayatılan haksız ve hukuksuz ambargoyu aşması için bölge ülkeleriyle kapsamlı stratejik geniş işbirliği çerçevesinde “İran’ı ambargoyla izole baskısı”na karşı açık bir duruş sergilemesi, özellikle Müslüman komşusuyla işbirliğini ilerletmesi büyük önem kazanıyor.

Okunma Sayısı: 3252
YASAL UYARI: Sitemizde yayınlanan haber ve yazıların tüm hakları Yeni Asya Gazetesi'ne aittir. Hiçbir haber veya yazının tamamı, kaynak gösterilse dahi özel izin alınmadan kullanılamaz. Ancak alıntılanan haber veya yazının bir bölümü, alıntılanan haber veya yazıya aktif link verilerek kullanılabilir.

Yorumlar

(*)

(*)

(*)

Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan ve tamamı büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır. İstendiğinde yasal kurumlara verilebilmesi için IP adresiniz kaydedilmektedir.
    (*)

    Namaz Vakitleri

    • İmsak

    • Güneş

    • Öğle

    • İkindi

    • Akşam

    • Yatsı