Fihrist Risalesi yeni bir risale değil aslında. Hâl-i hazırda Sözler, Lem’alar, Mektubat ve hatta Mesnevî-i Nuriye’nin sonunda Fihrist Risalesi’nin ilgili kısımlarını bulmak mümkün.
Fakat Külliyata dağılmış olan bu kısımları tek bir kitap içerisinde görmenin ayrı bir güzelliği var. Üstadın hizmetkârlarının hazırladığı takrizde geçtiği üzere:
“Bu Fihriste Risâlesi gayet ehemmiyetlidir. Çünkü çeşit çeşit mânevî marazlara müptelâ bu asır insanlarına lûtfedilen ve kevser-i Kur’ânîden akan muslukların adedi ve eczahâne-i Kur’âniyedeki tiryak ve panzehir dolaplarının sayısı yüz otuza bâlîğ olmaktadır. Herbir dolapta çok kavanozlar vardır. Yani herbir risâle bir ecza dolabı ve o risâlelerdeki ‘nokta, nükte, işaret, reşha, pencere, basamak, hakikat, mevkıf ve meseleler’ diye verilen isimler, o çok muhtaç olduğumuz ilâç kavanozlarıdır.
Hakikate susamış ve bu zamanın dalâlet tehlikelerinden kurtulmak isteyen ve hikmet-i Kur’âniyeye muhalif olan felsefe ile yaralanan ve nefis ve şeytanın türlü türlü iğfâlâtlarına kapılmış mânevî hastalar, bu eczahanede kendi hastalıklarına en münasip ilâcı almak için ya bütün eczahâne-i Kur’âniyenin dolaplarını ve o dolapların içlerindeki kavanozları birer birer arayacaklar, bulacaklar; veyahut eczahane-i Kur’âniyedeki bütün dolapların numaralarını ve her dolabın içindeki kavanoz âdetlerini ve o kavanozların içindeki tiryak ve macun ve panzehirleri gösteren bir listesini elde edecekler. İşte bu çok kıymettâr Fihriste’nin gördüğü vazîfelerden birisi de budur.”
Bir kitabın “İçindekiler” kısmının hazırlanması gibi Nur Risaleleri’nin konu başlıklarının belirlenip, özetlendiği bu Fihrist Risalesi iki kısımdan oluşuyor. Birinci kısmın adı On Beşinci Lem’a’dır ki, Külliyat’ın Sözler, Mektubat ve On Beşinci Lem’a’ya kadar olan kısmının Üstad Bediüzzaman tarafından yazılmış fihristidir. Onuncu Şuâ adı altındaki ikinci kısım ise On Beşinci Lem’a’dan itibaren Lem’alar ve Şuâlar’ın fihristinden oluşur. Birinci kısmı Üstad hazırladığı gibi, bu ikinci kısmı da Isparta havalisindeki Nur’un has şakirtleri hazırlamıştır.
Barla Lâhikası’nda “Mesleğimizin bir medar-ı şevki ve zevki olan tevafuk letaifinden üç-dört numune” başlığı altında verilen tevafuk numunelerden ikincisi bu risaleye aittir:
“Risalelerin Fihristesi tamam yazıldıktan sonra, birinci müsevvid, ihtiyarsız ‘Bu güzel Fihriste tamam oldu’ deyip yazmış. O müsevvid hesab-ı ebcedî hiç bilmediği gibi, hiçbir şey de düşünmemiş. ‘Bu güzel fihriste tamam oldu’ aynen bin üç yüz elli iki tarihini gösterip Fihriste’nin tarih-i telif ve istinsahını göstermiştir.”
Mübarekiyetini bu güzel tefavuğun da tasdiklediği Fihrist Risalesi’ni Yeni Asya Neşriyat’tan büyük boy, dipnotlu, lügatçeli, indeksli olarak okumak mümkün.
304 sayfalık bu kitap, Kur’ân eczahanesinden alınmış ilâç dolapları hükmündeki Risale-i Nur eserlerinin dolap numaralarını, dolaplardaki kavanoz adetlerini, o kavanozların içindeki tiryak ve macun ve panzehirleri gösteren bir liste olması hasebiyle okunmaya en lâyık bir Risaledir.
(Bizim Aile Ocak 2022 sayısından alınmıştır.)