Hukuksuzluğun ve adaletsizliğin Türkiye için ‘ayak bağı’ olduğu her geçen gün biraz daha iyi anlaşılıyor. Adaletin devre dışı kaldığı her hadise, dolaylı olarak Türkiye’ye zarar veriyor.
Bu sebeple hem maddi hem de manevi olarak ödediğimiz faturalar bitmek bilmiyor.
Adaleti tecelli ettiren vesilelerden biri de adil mahkemelerdir. Bu noktada Anayasa Mahkemesi’nin yükünün çok arttığı ve bir bakıma işleyemez hale geldiğini mahkeme başkanı ifade etmiş. Anayasa Mahkemesi (AYM) Başkanı Zühtü Arslan, bireysel başvurularla ilgili inanılmaz bir iş yüküyle karşı karşıya kaldıklarını belirterek, “[AYM’de] Bugün itibarıyla mahkemede yaklaşık 100 bin derdest başvuru bulunmaktadır” demiş. (AA, 16 Aralık 2022)
AYM Başkanı Arslan, 10 yıllık anayasa şikâyeti deneyiminin, ihlallere karşı etkili ve başarılı bir başvuru yolu olduğunu ancak bu yolun gelecekteki başarısının tüm paydaşlara bağlı bulunduğunu belirterek, “Anayasa Mahkemesi basitçe şunu söylüyor; ‘ülkedeki her bir ihlali telafi etmeye gücüm yetmez.’ Bu nedenle benzer davaları ele alırken, mahkemenin yorumunu takip etmek gibi önleyici tedbirler almak zorundayız” tespitini de yapmış.
Venedik’e çalışma ziyareti yapan AYM heyeti, düzenlenen çalıştayda İtalya Anayasa Mahkemesi üyeleri, anayasa ve insan hakları profesörleriyle bir araya gelmiş. Toplantılarda, Türkiye ve İtalya başta olmak üzere farklı Avrupa ve Balkan ülkelerindeki uygulamalar ele alınmış.
Arslan, şunları da söylemiş: “Anayasa Mahkemesi basitçe şunu söylüyor; ‘ülkedeki her bir ihlali telafi etmeye gücüm yetmez.’ Bu nedenle benzer davaları ele alırken mahkemenin yorumunu takip etmek gibi önleyici tedbirler almak zorundayız. 10 yıllık anayasa şikâyeti deneyimi, ihlallere karşı etkili ve başarılı bir başvuru yolu olduğunu kanıtlamıştır. Ancak bu yolun gelecekteki başarısı sadece Anayasa Mahkemesine değil başta diğer mahkemeler olmak üzere tüm paydaşlara bağlıdır.”
AYM Başkanının verdiği bilgiye göre, AYM’nin önünde 100 bin dosya varken; 47 farklı devletten gelen dosyaların bulunduğu AİHM’nin önünde ise 75 bin dosya var. Bu tablo, Türkiye’deki sıkıntıyı görmek için her halde yeterlidir.
AYM Başkanı özetle ve bilmana diyor ki, ilk derece mahkemeleri AYM’nin verdiği ‘örnek, pilot’ kararları dikkate alsa bu kadar dosya birikip AYM’nin önüne gelmez. ‘Bireysel başvuru’ yolunun açılmasından maksat, daha az dosyanın AİHM önüne gitmesiydi. Tabii ki ‘adil karar’ların sayısı azalınca, mağdur olan vatandaşlar mecburen önce AYM’ye ve sonunda yine AİHM’e gitmek durumunda kalıyor. Bütün bu yolların kısalması ve AYM ve AİHM’deki dosyaların dağ gibi birikmemesi; hukuk sisteminin adil ve hızlı işlemesine bağlıdır. Bu durumu Türkiye’yi idare edenler de bildiği halde niçin adaleti ayakta tutmak için gayret göstermez?
Adaletsizlik ayak bağını çözelim ki hızla hak, hukuk ve adalet yolunda yürüyelim ve hatta koşalım...