2022’de Motorlu Taşıtlar Vergisi, trafik cezaları, ehliyet ve pasaport harçları, yurt dışından getirilen telefonlara uygulanan harçlar (2021’e göre) yüzde 36,2 nispetinde artacak.

“Arabam yok. Ehliyet almaya niyetim yok. Pasaport da almayacağım. Telefonun da ‘yerli’si olur” diyerek “Bu zamlar beni teğet geçer” diyenler acaba haklı olabilir mi?

Haklı olamazlar, çünkü bu zamlar bir göstergedir ve dolaylı olarak başka zamları da tetikler. Devlet, kendi verdiği hizmetler ve kestiği cezalar için bir önceki yıla göre yüzde 36’dan fazla zam yapıyorsa o yerde enflasyonun yüzde 20 olduğuna kim inanır? Nasıl ki, “Benzine ne kadar zam gelirse gelsin. Ben hep 50 TL’lik alıyorum” diyenler uzun dönemde zarar ettiklerini anlıyor; bu zamlar da aynı şekilde hal ve gidişin iyi olmadığını gösterir.

Tabiî ki bu rakamların düşürülmesi ihtimal dahilindedir. Tahmin edilmiyor, ama velev ki düşürülsün; fiyat artışlarının resmî rakamlardan çok daha yüksek olduğu ortada. Meselâ, 2022’de yurt dışından cep telefonu getirip kayıt altına almak isteyenler bu işlem için “iki bin 772 lira” ödemesi icap edecek. “Yurt dışından telefon getirecek kadar parası olan ödesin, bana ne?” mi denilsin?

Uzmanlar, “Yeniden değerleme oranı”nı şöyle tarif ediyor: “Türkiye’de vergi sisteminde önemli bir yeri olan ‘yeniden değerleme oranı’, bazı vergi artışları, maktu harçlar, damga vergisi, trafik para cezaları, pasaport ve diğer değerli kâğıt bedelleri ile emlâk vergisi gibi pek çok vergisel unsurun belirlenmesinde temel oran olarak kullanılıyor. Ayrıca, kamu ve özel kesimdeki bazı sözleşmelerde uygulanacak bedel, kira, ödeme ile ilgili artış oranı olarak da yeniden değerleme oranı referans olarak alınıyor.”

Bir başka tarife göre yeniden değerleme oranı, yeniden değerleme yapılacak yılın Ekim ayında (Ekim ayı dahil) bir önceki yılın aynı dönemine göre yurt içi üretici fiyatları endeksinde (Yİ-ÜFE) meydana gelen ortalama fiyat artış oranıdır.

Dikkat çeken başka bir nokta da, geçen yıl bu tarihlerde ilân edilen yeniden değerleme oranı yüzde 9,11 (dokuz virgül on bir) olarak tesbit edilmiş. Bir yıl önce açıklanan yüzde 9 ile şimdi açıklanan yüzde 36 arasındaki uçurumun farkında mıyız? Vatandaşa verilen bir hizmet için geçen yıl yüzde 9 zam yapılırken bu sene 4 kat fazla zam yapılması Türkiye gerçekleriyle örtüşüyor mu?

“Vatandaş ‘un torbası’ gibidir. Ne kadar silkelense yine de un çıkar” ya da “Vurun abalıya” anlayışı ile “Büyük Türkiye” olmak mümkün değil vesselâm.