Uluslararası Demokrasi ve Seçim Destek Kurumu’nun (IDEA) hazırladığı “Demokrasinin Küresel Durumu-2019” raporu yayımlandı. IDEA 1975’te bu yana her sene dünyadaki yönetim şekilleri ve temel hakların durumuna ilişkin Demokrasinin Küresel Durumu raporu açıklıyor. Rapor, ülkelerin demokrasi seviyesini ‘Temsili hükümet, temel haklar, denge ve denetleme, kamu idaresinin tarafsızlığı ve katılma eğilimi gibi beş bileşen üzerinden değerlendiriyor. Bu bileşenlerin kendi içinde alt başlıkları da bulunuyor.

Türkiye ile ilgili en öne çıkan bulgulardan birisi Haiti ile birlikte dünyada temel hakların zayıf olduğu iki demokratik ülkeden birisi olması. Temel haklar; adalete ulaşım, sivil özgürlükler ve sosyo-ekonomik haklar alt başlıklarından oluşuyor.

Rapora göre dünyada demokratik olmayan ülkelerin yüzde 59’unda da temel haklar zayıf. Türkiye ve Haiti, demokratik olarak kabul edilmesine rağmen temel hakların düşük seviyede olduğu iki ülke. Temel haklarda demokratik ülkelerin yüzde 55’i orta performans gösterirken yüzde 43’ü yüksek performans yakaladı. Düşük seviyede performans gösteren sadece Türkiye ve Haiti oldu.

Adalete erişimde de düşük performans

Euronews’in haberine göre temel hakların alt başlığı olan adalete erişimde dünyada sadece 4 ülke düşük seviyede performans gösteriyor. Bunlar, Türkiye, El Salvador, Haiti ve Guattemala. Raporda demokratik ülkelerin seviyeleri incelenirken “zayıf performanslı demokrasiler” ve “çok zayıf performanslı demokrasiler” tespit edildi. Türkiye, “çok zayıf performanslı demokrasiler” kategorisindeki 5 ülkeden birisi oldu.

Diğer ülkeler ise Irak, Haiti, Madagaskar ve Gine Bissau. Türk demokrasisi raporda “kırılgan ve çok zayıf” olarak değerlendirildi. Rapora göre şu an dünyada 10 ülke demokratik değerlerden geriye doğru gidiyor. Bunlardan birisi Türkiye. Diğerlerinden bazılar Macaristan, Polonya, Sırbistan ve Romanya. Rapora göre denge ve denetleme bileşeninde demokratik ülkeler içinde düşük seviyede kalan tek ülke Türkiye oldu.