Tarım dönüşümü, sanayi dönüşümünden sonra bilgi dönüşümü içerisine girdik. Çağın gereklerini yerine getirmeyen hangi kişi, hangi kurum, hangi devlet ayakta durur? Bilgi teknolojilerinin gelişmesi, bilgisayarın bulunması, internetin keşfi yeni ufuklar açtı; bilgiyi elimizin altına, gözümüzün önüne getirdi.
Bilgiye ulaşmak kolay, bilgiyi işlemek zor şimdiki zamanlarda. Bilgiyi işleyen zamana yön, akışa istikamet kazandırıyor. Arama motorlarına girildiğinde her şeyden biraz bir şey öğrenmek mümkün fakat bir şeyi ise en iyi şekilde bilmek mümkün değil. “Dünyanın en önemli bilgileri bilgisayarda değil” demişti sosyolog Ümit Meriç. Aynı şey TV için de geçerli değil mi?
Ekranlarda boy gösteren uzmanlar ne kadar doyurucu bilgi veriyor; hikmet kırıntılarına rastlamak mümkün mü anlattıklarından? Ya zamanımız doldu oluyor veya reytinge kurban gidiyor. Kişiyi araştırmaya sevk ediyorsa veya kişi buradan elde ettiği ipuçların peşini takip ediyorsa ne âlâ. Değilse anlamsız bilgi yığını, faydasız malumat hamallığı, manasız fikir fukaralığı…
Derinlikli bilgi kitaplarda, kalbin kitabında. Bir şeyi en iyi bilmenin ya da az şeyden çok şey bilmenin yolu; kalbe akıl ile götüren, vicdanla buluşturan kitapta. Kâinatın perdelerini, kalbin katmanlarını, insanın sırlarını çözmeyen bilgi ne nenem bilgidir.
“İlim ilim bilmektir, ilim kendini bilmektir” çok bilgi mi içeriyor, yoksa bütün bilmeleri anlaşılır bir anlam ile bütünleştiriyor mu?
Atom bombasından, nükleer silâhlara daha bilemediğimiz nice silâhları bilgisizler yapmadı; iki dünya savaşını okuma yazma bilmeyen, düşünme melekesi olmayan cahil insanlar çıkarmadı. Çevreyi kirletenler de kezâ öyle. Kârını zararını çok iyi hesap eden, ilim üstüne, kazanma adına bilgi üreten insanlar yaptı bunu.
Çok şey bilen kişi kendini ve haddini bilmiyorsa, cahil ve zalimden başka nedir? Onun çok şey dediği şey de zarar ve ziyandan öte ne üretir?
Çok şey veya az şey bilmek değil mesele; özü bilmek, hikmete râm olmak. Kişiyi ve insanlığı kurtaracak başka yol var mı?