Türkiye'de birçok medeniyet tarafından koruma ya da gözetleme amacıyla kullanılan deniz kenarındaki kaleler, asırlara meydan okuyan ihtişamlarıyla ziyaretçilerini ağırlıyor.
Antik çağlardan bu yana pek çok medeniyetin hüküm sürdüğü Türkiye, zengin tabiatı ve bitki örtüsünün yanı sıra tarihî hazinelere ev sahipliği yapıyor. Bu topraklardan gelmiş geçmiş medeniyetler ve devletler savunma, gözetleme ve ticaret amacıyla birçok kale inşa ederek Anadolu topraklarında kalıcı eserler bıraktı. Ülkenin sahillerinde asırlardır ayakta kalmayı başaran ve tarihin en büyük şahitleri olan kaleler havadan görüntülendi.
Dünyanın en büyük kale hurçları
Anadoluhisarı semtinde, Göksu Deresi'nin İstanbul Boğazı'na döküldüğü yerde inşa edilen Anadolu Hisarı, 7 bin metrekare alanda, boğazın en dar noktası olan 660 metre mesafedeki bölgesine 1395 yılında Osmanlı sultanı Yıldırım Bayezid tarafından yaptırıldı. İstanbul'un Sarıyer ilçesindeki Rumeli Hisarı, 1452'de Fatih Sultan Mehmed tarafından inşa ettirildi. İstanbul Boğazı'nın kuzeyinden gelebilecek saldırıları engellemek için boğazın en dar noktasına yapılan ve 90 gün gibi kısa bir sürede tamamlanan hisar, dünyanın en büyük kale hurçlarını barındırıyor.
Çanakkale Boğazı'na hâkim yapılar
Kilitbahir Kalesi 1452'de İstanbul kuşatması sırasında Avrupalı devletlerin Bizans İmparatorluğu'na yardım etmesini önlemek amacıyla Fatih Sultan Mehmed tarafından Çanakkale Boğazı'nın Avrupa yakasına, boğazın en dar yerine, Çimenlik Kalesi'nin karşısına yaptırıldı. Çanakkale'nin Ayvacık ilçesinin Babakale Köyü’ndeki Babakale Kalesi, Anadolu'nun en batı ucunda yer alıyor. 1723'te Osmanlı padişahı 3'üncü Ahmed'in emriyle inşa edilen kale, Osmanlı donanması için önemli bir sığınak görevi üstlendi. Muğla'nın Bodrum ilçesinde yapımına 1415'te başlanan ve inşası 1523'te tamamlanan Bodrum Kalesi, 1895'e kadar askerî üs olarak kullanıldı. UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'ndeki Bodrum Kalesi, dünyanın önemli su altı müzesine de ev sahipliği yapıyor.
Akdeniz’i inci gibi süsleyen yapılar
Antalya'nın Alanya ilçesindeki Alanya Kalesi'nin ilk iskan tarihi Helenistik döneme kadar uzansa da gerçek anlamda Selçuklular döneminde tüm görkemiyle anıtsal bir kale şeklini aldı. "Deniz Kalesi" olarak da bilinen Kız Kalesi, Mersin'in Erdemli ilçesi sahiline yaklaşık 600 metre uzaklıktaki küçük bir adacığın üzerinde 1199'da yaptırıldı. Yerli ve yabancı turistlerin ziyaret ettiği Kız Kalesi, UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi'nde yer alan Korykos Antik Kenti'nin en tanınan yapısı olarak dikkati çekiyor. Adana'nın Yumurtalık ilçesinde bulunan Ayas Antik Kenti'ndeki Ayas Kalesi, bölgenin en önemli turistlik merkezlerinden biri olarak varlığını koruyor. Hatay'ın Payas ilçesi sahiline 1577'de gözetleme amacıyla yapılan Payas Kalesi'nden, Osmanlı Devleti döneminde gümrük kapısı olarak da yararlanıldı.
5. yüzyıldan beri ayakta
Kastamonu'nun Çatalzeytin ilçesinde bulunan Ginolu Kalesi ile ilgili arkeolojik veriler ve tarihi kaynaklardan edinilen bilgiye göre MÖ 5'inci yüzyıldan itibaren yerleşim görüldüğü tahmin ediliyor. Venedik ve Ceneviz kolonizasyonu sırasında önem kazandığı anlaşılan, "Kinolis Kalesi" olarak da adlandırılan kalenin iki yanında Ginolu ve Karadeniz adıyla iki küçük liman yer alıyor. Tirebolu ilçe merkezinde bulunan Tirebolu Kalesi de liman girişine hakim olacak şekilde kurulmuş küçük bir kale olarak varlığını sürdürüyor. Giresun Kalesi ise Pontus kralı 1'inci Pharnakes döneminde MÖ 185-169 yıllarında inşa edildi.
AA