Günün tarihî notlarında bakarken, tarihteki 1 Mayıs’larda önemli pekçok hadisenin vuku bulduğunu gördük.
Bunlardan sadece bir tanesi üzerinde durmak yerine, birkaç tanesini sıralamayı düşündük. İnşaallah bunlar da istifadeye medar olur diyerek, yine kronolojik sıralamaya göre kısa kısa notlar hâlinde takdim edelim.
«
1 Mayıs 1390: Osmanlı Padişahı Sultan Yıldırım Bayezid, Manisa’nın fethini başarıyla tamamladı.
1 Mayıs 1773: Osmanlı-Rus Savaşını bir fırsat olarak değerlendiren Mısır Kölemenlerinden Cin Ali Bey, İstanbul’daki merkezî otoriteye karşı baş kaldırdı. Ne var ki, bilâhare üzerine gönderilen kuvvetlere karşı duramayarak, Osmanlı’ya hem yaralı hâlde mağlûp oldu, hem esir düştü. İsyanın cezası olarak da, kafası kesilmek sûretiyle idam edildi.
1 Mayıs 1917: Birinci Dünya Savaşı başlarında Rus-Ermeni ittifakı tarafından işgal edilen Muş, bu tarihte düşman işgalinden kurtulmuş oldu.
1 Mayıs 1925: Kıbrıs adasını 1914’te tek taraflı olarak ilhak eden İngiltere, Lozan Antlaşması ile de bu kararı Türkiye’ye kabul ettirdi. Bu sömürgeci devlet, daha sonra adayı bir İngiliz kolonisi hâline getirdi ve tayin ettiği valilerle burayı idare etmeye başladı.
1 Mayıs 1941: İkinci Dünya Harbinin tehlike arz etmesi sebebiyle, Trakya’da kısmî seferberlik ilân edilmesinin yanı sıra, İstanbul da kısmen boşaltılmaya başlandı.
1 Mayıs 1948: Sedat Simavî’nin sahibi olduğu Hürriyet gazetesi yayın hayatına başladı.
1 Mayıs 1961: İzmit Kâğıt Fabrikasında yangın çıktı. Demiryollarına kadar yayılan alevler, rayları eritti.
1 Mayıs 1964: TRT’nin kuruluşu. Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT), bu tarihte çıkarılan bir kanunla, resmî kuruluşu tamamlanmış oldu.
1 Mayıs 1969: Yargıtay Başkanı İmran Öktem öldü. Cenaze merasimi olaylı geçti. Yargıtay Başkanlığı yapmış olan İmran Öktem’in cenazesine Başbakan İsmet İnönü de katıldı.
Öktem, 1966’daki adlî yılın açılışında Said Nursî’yi suçlamış, 1968’de daha ileri giderek “Tanrıyı insanlar yarattı” diyecek kadar ölçüsüz lâflar etmişti. İnfialin mühim sebebi buydu.
Öktem’in tabutu, Ankara Maltepe Camii’ne götürülürken, ortam iyice gerilmeye başladı. Cami cemaatinden hiç kimse onun cenaze namazına katılmak istemedi. Cemaat gibi imamlar da aynı durumdaydı. Nitekim, imamlardan hiçbiri onun cenaze namazını kıldırmak istemedi. Bunun üzerine, çevreden uyduruk bir imam bulundu; fakat, yine de elektrikli didişmenin önüne geçilemedi.
Netice itibariyle, İmran Öktem için huzur ve huşû içinde bir dinî merasim yapılamadan, cenazesi götürülüp defnedilmiş oldu.
1 Mayıs 1970: Yeni Türkiye Partisi eski Genel Başkanı Diyarbakır milletvekili Yusuf Azizoğlu vefât etti. Vefatı şüpheli bulunan Azizoğlu, milletvekili olmadan önce Silvan ilçesinde hem Başhekimlik yaptı, hem de belediye başkanlığı.
1 Mayıs 1977: DİSK’in (Devrimci İşçi Send. Konf.) hâdiseli Taksim Mîtinginde en az 25 kişi öldü, pek çok kişinin de yaralandığı tesbit edildi.
1 Mayıs 2009: İşçi Bayramı olarak bilinen 1 Mayıs, darbe cuntası olan Millî Güvenlik Konseyi tarafından 12 Eylül döneminde resmî tatil olmaktan çıkarılmıştı. 1 Mayıs, 2009’da “Emek ve Dayanışma Günü” adı altında tekrar resmî tatil olarak kabul ve ilan edilmiş oldu.