"Ümitvar olunuz, şu istikbal inkılâbı içinde en yüksek gür sada İslâm'ın sadası olacaktır."

Piyasalar

Mustafa Kemal’in malvarlığı

M. Latif SALİHOĞLU
11 Mayıs 2022, Çarşamba
Yaşadığı dönem itibariyle, Mustafa Kemal’in, gerek ülkede ve gerekse bölge çapında menkul-gayrı menkul maddî varlık yönünden en zengin siyasilerinden biri olduğu 11 Mayıs 1938 tarihinde resmen anlaşılmış oldu.

O tarihte Meclis’in kontrol ve tasdikinden de geçen dökümlere göre, ortada çok büyük bir servet görünüyordu. Bu servetin çalışmakla ve maaşla elde edilmesine imkân ve ihtimal yoktu. O halde, M. Kemal, nasıl oldu da bu muazzam mal varlığının sahibi durumuna geldi? Şüphesiz, üzerinde durulması ve incelenmesi gereken bir mesele. Zira, bu durum, kendisinden sonra gelecek devlet ve hükümet reisleri için de örnek teşkil edebilecek bir mahiyette görünüyordu.

Bu kısa değerlendirmeden sonra, şimdi konunun detaylarına geçelim. 

*

Mustafa Kemal, ölümünden 5 ay evvel yazmış olduğu bir vasiyetnâme ile büyük bir yekûn tutan söz konusu menkul ve gayr-ı menkul mirasın varislerini de belirlemiş oldu.

Servetinin ve mirasının hemen tamamını Halk Partisine bağışlayan M. Kemal, 11 Mayıs 1938’de Meclis’ten bu yönde bir kararın çıkmasını sağlayarak, miras devrini bir bakıma garanti altına almış oldu.

Bizzat kendisi, o tarihten yaklaşık bir sene kadar evvel bu yöndeki resmî işlemlerin başlatılmasını talep etmişti. 11 Mayıs’ta ise Meclis vasıtasıyla son noktayı koymak istedi. 

Söz konusu malvarlığının dökümü ve devrine dair teknik bilgiler aşağıdaki gibidir. 

*

Arazilerinin toplam büyüklüğü 154 bin 729 dönümden fazlaydı. Ankara, Silifke, Tarsus, Dörtyol ve Yalova’da büyük çiftlikleri vardı. Bu çiftliklerin gelirini 1927’den beri Halk Fırkasına bırakmıştı. Son olarak, mülkiyetini de devretmiş oldu.

*

İş Bankasında birikmiş olan paranın yekunu 73 bin lirayı geçiyordu. Bunun dışında, ayrıca 1,5 milyon lirayı aşan nakit para vardı. Bu servetin tamamı Halk Partisine miras olarak kaldı.

M. Kemal, sahibi olduğu Ulus Matbaası ile çevresindeki bütün bina ve arsaları Halk Partisine, Hipodrom ve Stad çevresindeki arsaları ve Ankara’daki otel ile altındaki dükkânları da Ankara Belediyesine bağışladı.

Halk Partisine ayrıca 45 daire, 7 ağıl, 6 mandıra, 8 ahır, 7 ambar, 4 samanlık, 6 hangar, 4 lokanta ve gazino, 2 fırın ile 2 sera hibe edilmiş oldu.

*

M. Kemal, kendisine ait 13 bin koyun, 443 sığır, 69 at, 2450 tavuk, 16 traktör, 13 biçer–döver, 5 kamyon, 2 otomobil, 19 araba ve 1 adet deniz motorunu da yine Halk Partisine bağışladı.

Bunun yanı sıra, yakın çevresindeki Hanımlardan Makbule, Afet İnan, Sabiha Gökçen, Ülkü, Rukiye ve Nebile’ye para yardımı ile İsmet İnönü’nün çocuklarına eğitim yardımının yapılmasını vasiyet etti.

Meselâ, 2006’da Ülkü Hanımın eline aylık 5 bin lira civarında nakit paranın geçtiği tesbit edildi.

NOTLAR: 

1- Bu konu ile ilgili daha geniş bilgi için 20.02.2006 tarihli Tempo dergisine bakınız.

2- Bazı belediye başkanları ve meclis üyeleri, işgüzarlık yaparak belediyenin malından, arazilerinden veya gayr-ı menkullarından Mustafa Kemal’e hibe ediyorlardı. Servetin büyümesi biraz da bu tarzda gerçekleşmiş oldu.

Okunma Sayısı: 3277
YASAL UYARI: Sitemizde yayınlanan haber ve yazıların tüm hakları Yeni Asya Gazetesi'ne aittir. Hiçbir haber veya yazının tamamı, kaynak gösterilse dahi özel izin alınmadan kullanılamaz. Ancak alıntılanan haber veya yazının bir bölümü, alıntılanan haber veya yazıya aktif link verilerek kullanılabilir.

Yorumlar

(*)

(*)

(*)

Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan ve tamamı büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır. İstendiğinde yasal kurumlara verilebilmesi için IP adresiniz kaydedilmektedir.
  • Zübeyir

    13.5.2022 15:33:53

    "Ahirzamanın eşhas-ı mühimmesinden olan Süfyanın eli delinecek." Allahu a'lem bunun bir te'vili şudur ki: Sefahet ve lehviyat için gayet israf ile elinde mal durmaz, israfata akar. - Allah razı olsun Latif Abi. Süfyanın anlaşılması tarihi gerçekliklerin ortaya çıkmasına bağlı..

  • Umut

    11.5.2022 23:25:49

    1,5 milyon herhalde bu gün katrilyon eder ne bileyim.

  • Huseyin ONAT

    11.5.2022 13:49:40

    Bu dönemde de öyle bir zengin olan varki hatte hesaba kalmaz. Üç kuruş beş kuruş için neleri feda etti. Keşke onca milletten elde ettiği serveti milletin fakir fukaraya dagitsada şu ülke dar boğazdan çıksa ama nerede eli sıkı çünkü.

  • Hacı Ahmet

    11.5.2022 13:45:11

    Arşa, Mülk, Nakit para vs vs ne çok zenginmiş. Demekki o dönemde en zenginler arasında ilklerdeyrmiş

  • Said Yüksekdağ

    11.5.2022 10:14:25

    Bu kadar mal varlığı olduğunu şahsen bilmiyordum. Yazınız vesileyle öğrenmiş oldum. Peki, millet yoksulluk ve sefalet içindeyken bu kadar mal varlığını nasıl elde etmiş? Neden bu kadar mal varlığını aziz milletimize yahut devlete değil de Halk Partisine bağışlamış?

  • Rasim

    11.5.2022 09:55:53

    Diktatörlükte doyumsuzluk var tabi. Ama bu başka bir şey. Davası olan adam ölürken yine davasını düşünmüş.

(*)

Namaz Vakitleri

  • İmsak

  • Güneş

  • Öğle

  • İkindi

  • Akşam

  • Yatsı