Üretim faktörleri hakkında iddia edilen dengesizlikle gerekçelendirilen yüzde 30’luk gümrük vergisi artışı, bir anlamda Trump’ın yine iddia edilen adaletsizliği gidermek için Avrupa hükümetlerinden ve şirketlerinden talep ettiği yüksek bir miktar. Trump’ın AB’ye uyguladığı gümrük vergisi artışı, iki NATO müttefiki arasında jeopolitik ilişkilerin yeniden tanımlanmasında, ekonomik rekabetin en şiddetli aşamasına işaret ediyor.

Trump iktidara geldiği her iki dönemde de ABD’nin, Avrupa’ya karşı ekonomik rekabet/savaş seviyesi yükseldi. Trump için, İkinci Dünya Savaşı sonrası oluşan Avrupa’yla ilişkilerde “Atlantik ötesi ruhu” bir kenara bıraktığı söyleniyor.

Yani bu azaltma yolları “Avrupa’yı savunmak için para harcamak, ticaretin işlediği dünya sistemini garantiye almak ve ABD’nin jeopolitik müşterileri gibi davranan ortaklarla ticaret açığı vermek,” vb. Bununla birlikte Batı üzerindeki ABD hegemonyasının merkezinde yer alan bu dinamikler, iç eşitsizlikler ve kırılganlıklar ile küresel ekonomik ve jeopolitik krizlerin uzun vadeli etkileri karşısında ABD’ye pahalıya mâl olmaya başladı.

Diğer taraftan Washington yönetimi, Almanya’nın meydan okumasına maruz kaldığını düşünüyor. “Özellikle Almanya’nın 70 milyar Euro değerindeki 198 fizikî mala sahip” olması dolayısıyla, Washington, Berlin’i “hile yapmış, hizaya getirilmeli, bir de jeopolitik alanda hizaya getirilmeli” mealinde karşılıyor.

ABD, Barack Obama döneminde de, Almanya’yı hizaya getirebilmek için, Avrupa Merkez Bankası Mario Draghi’yi destekleyerek Alman otomobil sektöründe Dieselgate skandalını başlatmıştı. Dieselgate skandalı, ABD’de 2015’te Volkswagen’ın emisyon ihlaliyle ortaya çıkmıştı.

Ayrıca ABD, Joe Biden döneminde “2022-2023 Kamu Sübvansiyonları Yoluyla Enerji Dönüşüm Teknolojileri ve Altyapı Yatırımlarını Avrupa Devletlerinden ABD’ye Çekmek İçin Enflasyon Azaltma Yasası” kabul edilerek, AB’nin özellikle teknoloji alanında Çin’den kademeli olarak uzaklaşması amaçlanmıştı. Yine Ukrayna’daki savaşın başlamasıyla da AB’nin, Rusya’nın ekonomik ekseninden kopması da, belirtilen yasanın uygulanabilirliğine fırsat vermişti. Trump da ikinci iktidarında “ABD üretimi, borcu ve ekonomik istikrarı için kaçınılmaz olarak savunma amaçlı bir hamle şeklinde tasarlanan gümrük vergileriyle müdahale” yolunu tercih ediyor. Trump açısından durum böyle.

Gümrük vergisi artışının ekonomik yorumlanmasından ziyade, Trump’ın bu şekilde “Batı üzerindeki etkisini güçlendirmeye yönelik somut bir ABD stratejisi” izlediği muhtemeldir. Trump, bu stratejisiyle “Avrupa’nın küresel etkisini her türlü zayıflatmak ve ülkelerin ABD’yle ilişkilerinde karşılıklı bağımlılıklarını vurgulamak” amacındadır. 

Trump’ın gümrük vergisi artışı 1 Ağustos 2025 itibariyle başlayacak. Avrupa Komisyonu, henüz Trump’ın mektubuna cevap vermedi. Avrupa Komisyonu’nun, ABD’nin 1 Ağustos’tan sonra ne ölçüde ciddi olacağını ve buna bağlı olarak da vereceği cevabı hazırlayacağı tahminler arasında.

Avrupa da, ABD’ye “küresel asgarî verginin kısmen kaldırılması, NATO’nun askerî harcamalarına yüzde 5’lik sınır getirilmesi ve ABD’den sıvılaştırılmış doğalgaz alımı” gibi karşı teklifler sunmuştu. Birde Avrupa, Trump’ın âni çıkışları/kararları karşısında “Kanada-AB güç birliği”, “Brexit’le ayrılan İngiltere’nin AB’yle yakınlaşması,” “AB’nin Hindistan, Güney Afrika, Güney Amerika ile Asya ülkeleriyle ticarî ilişkilerini güçlendirmesi,” vb. girişimler içerisinde. 

Avrupa, Trump’ın yakın gelecekte planlarını değiştirmeye hazır olup olmadığını anlamak için gümrük vergisi artışının ABD ekonomisindeki etkisinin sonucunu da bekleyebilir.