Bediüzzaman’ın Eski Said döneminden Yeni Said’e geçişi birçok dâhili ve harici sebepler paralelinde olmuştur. Kostroma (Rusya) Sürgünü ile başlayan bu tarihi değişim süreci, Risale-i Nur’u telif etme olgunluğunun yakalandığı “zirve nokta Barla”ya kadar sürer. Yaşananuluslararası siyasi değişimler ve içinde bulunulan sosyal atmosfer “Yeni Said”in iş başına geçmesini zorunlu kılmıştır. Bediüzzaman Yeni Said döneminde geniş bir fikir ve ince bir nazar ile kâinatın bütününü imani bir kuşatma çemberine alır.

Bediüzzaman bu iman hakikatlerini anlatırken “mana-i harfi-mana-i ismi” kavramlarına başvurur. Bu kavramlar, Yeni Said’i farklı kılan hususiyetlerden sadece iki tanesidir. Bu kavramlar Bediüzzaman’ın dilinde kâinatın bilmecesini çözmeye yönelik akıcı bir nehre dönüşür. Bu durum Yeni Said’i farklı kılan bir ayrıcalıktır ve bu anlamda onun öncülü yoktur.

İman zaafının Müslüman’ı had safhada sarstığını gören Bediüzzaman, bütün mesaisini iman ve İslâm hakikatlerini asrın anlayışına uygun bir üslûpla anlatmaya ve ispat etmeye tahsis etmiştir.

Bütünüyle hayatı içtimaiye ve siyaseden el çekerek himmetini hakaiki imaniyeye hasrettiği hayat devresidir.

Bunu yaparken pozitif bilimlerin verilerini kullanır. Sibirya esaretinden sonra Kur’an’dan başka kaynak kitap kullanmamıştır. Yeni Said’in en belirgin özelliği budur. Bu aslında onun da “ihtiyarının karışmadığı” bir keramet-i Kur’aniyedir10 ve onun bütün ilmi meşguliyetleri, Risale-i Nur’a çıkmaya basamaktır.

Eski Said’i Yeni Said’e Çeviren Hakikatler

1-Rabıta-i mevt ve hayat-ı dünyevîye hakikatinin inkişafı

2-Cihad-ı manevîde tecdid zarureti Eski Said klasik manevi cihad tarzını bırakmış ve Yeni Said olmuştur. Yeni Said manevî cihad sahasında tamamen Kur’an hikmetiyle donanmış ve felsefenin en derin esaslarının Kur’an’ın hikmeti karşısında sığ kaldığını gözler önüne sermiştir.  

3- Kur’an’ın esrarına hasr-ı fikir etmek” ve “doğrudan doğruya âyât-ı Kur’aniyenin üstad-ı mutlak olmalası 

4-Ladînî bir istibdad-ı mutlakın gelişini öngörmesi 

YENİ Said’in (1923-1949) Eski 

Said’den Farklı Yönleri

1-İhtiyarlık Sabahıyla Uyanışı

2-Dünyadan çekilmesi ve bütünüyle ahiret ehli olması

3-Siyaseti terk edişi

4- Tamamen Kur’an’a yönelişi

5-Ehl-i dünya ile konuşmayı manasız görmesi

6-Eski Said’e mecburen söz hakkı vermesi

7-İlmin izzetini Risale-i Nur’la muhafaza etmesi

8-Telifatının âni ve def’i olması

9-Kemal-i mahviyet ile hüsn-ü zanları tadil etmesi

KAYNAK: 

1- Bediüzzaman’ın Üç Hayat Devri: Eski Said, Yeni Said ve Üçüncü Said (Köprü Dergisi Ekim 2010 sayısı)

2- Ali Vapurlu, Bediüzzaman’ın Manevi Şahsiyeti İçtimai ve Siyasi Tesbitler