Soyut konular üzerine düşünme mekanizmamız, hız ve madde ikilisi yüzünden ciddî oranda zarar görmüş durumda. Çoğu insan, insaniyet makamının üst basamaklarını merak etmiyor, hatta farkında bile değil. Bırakın ulvî lezzetleri, tefekkürleri, basit soyut kavramlar üzerinde bile iki çift cümle kuramayacak bir durumdayız.

Görünenin ötesini düşünmek istemeyen bir nesille karşı karşıyayız. Bu düşünce tembelliği yüzünden hayat amaçları da ne yazık ki maddî amaçlara evrilmiş durumda. “Olan” değil “olması istenenler” yani diğer adıyla niyetlerin zarar görmesi, insan açısından çok büyük bir kayıp. Bazen saadet-i ebediyeyi netice verecek olan niyetlerdir, ama niyetlerimiz de dünyevileşmişse bizi kurtaracak ne kalır elimizde?

İştigal edilen konuların çeşitliliği niyetlerdeki, amaçlardaki çeşitliliği netice verir. “Mana” günlük düşünme rutinlerimiz arasına girmeli, mana âlemimiz ne kadar zenginleşirse, niyet âlemimiz de o nispette maddeden uzaklaşır. Niyetler, düşünce âlemimiz ile amellerimiz arasında uzanmış kollardır. Düşünce, niyet amel üçlüsünde kalite “düşünce” basamağında yakalanır. Bu yüzden düşüncelerimizin mana ile yoğrulmuş olması her şeyden çok önemlidir. Çünkü son basamak olan amellerdeki kaliteyi ancak bu şekilde bulabiliriz. Eğer düşünceler manadan nasibini almamışsa, ameller sathî ve kopuk olacaktır. 

İhlâs; düşünce, niyet ve amel üçlüsündeki tutarlılıktır.

İçtimaî hayat, maddeden manaya geçişi çok zorlaştıran bir düzende ilerliyor. Ancak gün içerisinde ruhun nefes almaya ihtiyacı var. Bu yüzden düşünce âlemlerimizi akşam vakitleri beslersek, maddenin kalınlaştığı gündüz vakitlerinde manaya uzanan pencerelerimizi aralayabiliriz.