Müsbet hareket muhakemeli insanların işidir. Menfi durumlar kısır durumlardan meydana gelir.
Her insandan olumlu hallerin beklenmesi zordur. “Dinde hassas ve sathi, muhakeme-i akliyede noksan” nice insanlar vardır.
İnsanların her biri bir âlem olmakla beraber, her insanın da ayrı ayrı davranış biçimleri vardır.
Her bir insanda Cenab-ı Hakk’ın bir ismi fazla inkişaf etmiştir.
Buna Peygamberlerin hayatlarında gördüğümüz gibi, ümmetlerinin fertlerinde de görebiliriz. İhlâs Risaleleri’nde ki şaşmaz umdeler hareket tarzımızı belirler.
Risaleleri ezberden okuyan insanların hallerinde dahi bazı olumsuz hareketler görebiliriz.
Bunun çaresi şunlardır: “Muhakeme-i akliye, Mudevelâ-i efkâr, meseleyi velveleye vermemek, insaf düsturunu terk etmemek, hissiyatını karıştırmamak. Bir meseleyi savunurken muhatabını dinlemek. Müsbet hareketin ölçülerini unutmamak.
Bağırarak konuşmamak, muhatabını rencide etmemek, ipleri koparacak tavırlarda bulunmamak, haklı ve haksız konuları nazara vermek, alınan kararlara saygılı olmak, nazik konuları ilgili olmayan kimselerle konuşmamak, menfi gıybetten kaçınmak... İşte bunlar bizim temel hareket noktalarımızdır.
Bunları dâvâ arkadaşlarımızda olduğu gibi, günlük yaşantımızda da tatbik etmek, müsbet hareketlerdir. Buna rağmen, insan kusurdan hali olmaz.
“İttihad ilim ile olur, cehil ile ittihad olmaz” prensibini her zaman nazara almamız gerekir. “His, heves, vehim, bazen aldatıyorlar, ihtiyatlı davranınız” ikazını da unutmamalıyız.
Üstadın: ”ben imanınıza kefilim, ama hissiyatınıza karışmam” sözü çok önemlidir. Sahabiler arasındaki fikir ve anlayış farklılıkları buna misaldir.
Günümüzde ise, bu farklı anlayışları normal karşılamalı. İstişarenin neticelerine sahip çıkmak gerekir. Asya Kıt’ası’nın geleceği buna bağlı olduğu gibi, hizmetlerin geleceği de buna bağlıdır.
Günlük hizmetlerimizi aksatmadan yerine getirmek, menfi şeyleri nazarımızdan dışarı atmaktır.
Rencide edecek tavırlardan kaçınmak, daima olumlu hareketlerde istikametten ayrılmamaktır.
Kimin himmeti hizmeti ise, o tek başına bir hizmet anlamına gelir.
Aldanmamak ve aldatmamak esas olmalıdır.