Korkunç Duvar

İçimizde; “ene” veya “benlik” dediğimiz, kendi haline bıraktığımızda hakîkati perdeleyen bir korkunç duvar ve bir müthiş canavar vardır. Allah’tan bize gelen her ne nîmet varsa ters yüz edip kendisine mal eden, Allah’a ait olan her güzel şeyde yüzde yüz kendisine hisse çıkaran bu dehşetli benlik duvarını aşmak ve Allah’ı bulmak bizim en büyük vazifemizdir, varlık sebebimizdir. Kulluk budur. İbâdet, bundan sonra lezzetli olmaya başlar. 

İlkel haldeki benlik her zaman bir potansiyel tehlike demektir. Ben merkezlidir; sözüm ona, en büyük kendisidir. Allah’a kulluğa yanaşmaz. Kendinden büyük kabul etmez. Nemrutları ve Firavunları hatırlayalım. 

Nefsin başını döndürdüğü böyle bir ene’den Peygamberler de Allah’a sığınmışlardır. Hazret-i Yûsuf (as), “Ben nefsimi temize çıkarmam. Çünkü nefis Rabbimin merhameti olmazsa dâimâ kötülükleri emredicidir.”1 derken, Peygamber Efendimiz (asm), “Allah’ım beni göz açıp kapayıncaya kadar nefsime bırakma.” Diye duâ buyurur. Buna karşılık Firavun, nefsin başını çektiği ene ile Rablik iddiâ etmiş, şımarmış ve yoldan çıkmıştır.2 Büyük servet sahibi Kârûn şımarıp, “Bu serveti ben ilmimle elde ettim.” diyebilmiştir.3

Ene Kimdir?

Ene’nin hakîkî bir varlığı olmadığını, farazî bir hattan ibâret olduğunu beyan eden Üstad Bedîüzzaman Hazretleri, bu farazî hattın Allah’ı tanımak ve Allah’ın isimlerini keşfetmek için verildiğini4, fakat ene’nin bu makâma ulaşabilmek için peygamberlerin irşâdına ve terbiyesine muhtaç olduğunu kaydeder.5 Başta Hazret-i Âdem (as) olmak üzere yüz binlerce Peygamber bunun için gelmiştir. 

Ene, Peygamber terbiyesiyle elde ettiği mârifetle bilir ki: Kendisi Allah’ın kuludur, vazifesi Allah’a kulluk yapmaktır, varlık nedeni Allah’ı bilmektir, müstakil bir varlığı yoktur, mülk sahibi değildir, kendisi bir gölgeden ibarettir.  

Üstad Saîd Nursî Hazretlerinin ifadesiyle ene, kendisine verilen küçücük sıfatları kullanarak Allah’ı sonsuz ve hakiki sıfatlarıyla tanır. Kendi vehmî sınırıyla, Allah’ın sıfatlarına bir sınır çizer. Der ki: “Bu eve sahip olduğum gibi, Allah da şu kâinata sahiptir.”6  

Başını Secdeye Koyarsa

Ene, bu yüksek inanca sahip olması ve Allah’ı sonsuz ve sınırsız sıfatlarıyla tanıyabilmesi için, kendisine müstakil bir varlık vermemeli, kendisini yok bilmeli, kendisini Allah’ın önünde bir hiç bilmeli, Allah’a tam teslim olmalıdır. Bu tam teslimiyet eneye bütün kâinatı birden, bütün varlıkları birden kazandırabilecektir. 

İşte Bedîüzzaman Hazretleri “nefy-i nefiy ispattır.” Sözüyle, yani, “yok, yok ise, o vardır; yok, yok olsa, var olur.” Cümlesiyle, bir matematik denklemini de kullanarak, ene’yi Allah için yok olmaya çağırmıştır.7

Matematikte iki negatif değerin çarpımı bir pozitif değerdir. Yani eksi bir değerin yine eksi bir değerle çarpılması halinde, çıkan sonuç bir artı değerdir.  

Yani bir negatif değer olan “ene”, kendisiyle birlikte, yine kendi başlarına sayısız negatif değerler külçesi olan varlıkları Allah’a ulaşmak için feda ederse, yok bilirse, yani başını secdeye koyarsa, karşısına sayısız pozitif değerler kombinezonu olan Allah’ın varlığı, birliği, tekliği, büyüklüğü, mârifeti ve Allah’ın izniyle tüm varlıklar, tüm kâinât ve tüm Cennet çıkacaktır. Böylece, Allah için yokluğu tercih eden insan, Allah’ın izni ve rızâsıyla gerçek varlığa ulaşacaktır.  

Dipnotlar:     

1- Yûsuf Sûresi, 12/53 2- Nâziât Sûresi, 79/24

3- Kasas Sûresi, 2878 4- Sözler, s. 495

5- Sözler, s. 497 6- Sözler, s. 118, 495 7- Sözler, s. 194