GEZİ: Afrika Gezi Notları - 1
ABDÜLBÂKî ÇİMİÇ - [email protected]

Kralı olduğu ülkenin adı Etiyopya’dır. Etiyopya veya Etyopya, resmî adıyla Etiyopya Federal Demokratik Cumhuriyeti, Afrika Boynuzu’nda yer alan büyük bir Doğu Afrika ülkesi. Ülkenin başkenti yerel dilde “Yeni Çiçek” anlamına gelen Addis Ababa’dır. Sudan, Güney Sudan, Eritre, Cibuti, Somali ve Kenya, Etiyopya’nın komşularıdır. Afrika kıtasının en kalabalık ikinci ülkesidir.

Belki de Afrika kıtasının en önemli ülkelerinden birisi. Yine Afrika ülkelerinde İngiliz sömürgesine maruz kalmamış istisna bir ülkedir. Etiyopya, Avrupalı sömürge güçlerini yenen ve bağımsız bir ülke olarak egemenliğini koruyabilen iki Afrika ülkesinden biridir (diğeri Liberya). 1945 yılında Birleşmiş Milletler’e üye olarak ilk bağımsız Afrika ülkesi olmuştur.30

Bilâl-i Habeşî ise, İslâm Peygamberi Hz. Muhammed(sav)’in sahabesi ve ilk müezzini. Habeşistanlı köle bir ailenin çocuğu olarak Mekke’de dünyaya geldi. İslâmiyeti ilk kabul edenlerden ve bunu açıktan ilan eden yedi kişiden biridir. İşte biz Necâşi Ashame ve Bilâl-i Habeşî’nin vatan-ı aslîleri olan Etiyopya’ya gitmeye niyet ettik.

Etiyopya hazırlığı başlıyor

Daha önceki senelerde şahsî olarak Afrika ve diğer bazı ülkelere insani yardım için giden Hasan Fehmi ağabeyin teklifi ile bu seneki Kurban Bayramı haftasında bizler de Afrika ülkelerinden olan Etiyopya’ya gitmeye niyet ettik. Hem kendi aile kurban hisselerimizi, hem de yakın akraba ve dostların kurbanlarını orada kesmek için niyet ettik. Bu ziyaret şahsî bir teşebbüs olduğu için kurban hisseleri de şahsî ve sınırlı bir sayıda kaldı. THY bizler için 195 kg yük tanımlaması yaptığı için elimizden geldiği kadar bu kiloyu dolduracak ekseriyeti giyim, ayakkabı olmak üzere insânî yardım toparlamaya başladık. Evlerimizde bulunan temiz ve kullanılabilir kıyafetler ve ayakkabılar hazırlandı. Yakın tanıdıkların da yardımı ile bize tahsis edilen kiloya yakın yardım valiz ve çuvallarını hazırladık. Çocukları da ihmal etmemeliydik. Onlar için de şeker, çikolata ve balonlar da hazırlamıştık. Yolculuk için hazırlıklar tamamdı.

Yolculuk başlıyor

Kurban Bayram arifesi olan 8 Temmuz 2022 günü insânî yardım için Etiyopya yolculuğumuz başladı. Samsun Çarşamba Havaalanı’ndan işlemlerimizi yaptırarak 200 kg’a yakın insani yardım(giyecek, yiyecek, ilaç, ayakkabı, şeker, çikolata vb.) ile yola çıktık. İstanbul Havalimanı’na vardığımızda Hasan ağabey bizi bekliyordu. Onun da 200 kg insânî yardım için valizleri hazırdı. Biz bagajlarımızı aktarmalı olarak Çarşamba Havaalanı’ndan verdiğimiz için İstanbul’da bagaj problemi yaşamadık. Hasan ağabeyin bagajlarını biletlerimizi checkin yaparak teslim ettik. Bundan sonra Etiyopya uçağımızın uçuşunu beklemeye başladık. Bu süre zarfında İstanbul Havaalanı salonlarında bekledik. Uçuş saatimiz geldiğinde uçağa bindik ve beş saati aşkın sürecek olan hava yolculuğumuz başlamış oldu. Gece yarısından sonra 9 Temmuz 2022, yani 2022 yılının Kurban Bayramı’nın ilk saatlerinde Etiyopya’nın başkenti Addis Ababa Havaalanı’na iniş yaptık. Ancak talihsiz bir hadise ile karşılaştık desek yanlış olmaz. Çünkü yedi adet bagaj yükümüzden sadece el çantamız yanımızda, onun dışında kalan altı adet bagajlarımız yük yoğunluğundan İstanbul’da kalmış. Epey bir zaman kaybından sonra gerekli raporları tutturup kalacağımız yere intikal ettik. Saat gecenin 03.00 civarı olmuştu. Elbette yorgunduk, ancak heyecanlı ve meraklıydık. Acaba sabah neler görecek ve yaşayacaktık.

Köylere gitmeye hazırlanıyoruz

Kısa bir istirahatten sonra sabah namazını müteakip yaklaşık 300 km Addis Ababa’ya uzakta olan köylere doğru bize tahsis edilen ve günlüğü 120 dolar olan minibüs ile yola çıktık. İlk gün insani yardımlarımız gelmediği için üzgün bir vaziyetteydik. Böylece köylere doğru ilerlemeye başladık. Köylere gitmeden önce kasaba ve şehir olarak kabul edilen yerlerden geçiyor, giriş ve çıkışlarda sıkı bir polis denetiminden geçiyoruz. Şehirler öyle çok katlı ve gelişmiş şehirler değil. Basit ve çoğu barakalardan inşa edilmiş dükkânlar şeklinde. Ayrıca şehirler çok kalabalık, köylerden akın akın insanlar ihtiyaçları için hayvanları ile yürüyerek kilometrelerce uzaklardan gelip ihtiyaçlarını alıyor ve kısa sürede geri dönüyorlar. Gelirken köylerde üretmiş oldukları ürünleri getirip satıyor, giderken de ihtiyaçlarını alıp eşeklere yükleyip geri dönüyorlar.

Birlikte bayram namazına iştirak

Bu arada dikkatimiz celb eden bir hususu da paylaşalım. Bayram sabahı yola erken saatte çıktığımız için yaklaşık iki saate yakın paralı ve otoban bir yoldan geçiyotuz. Daha sonra kasaba ve şehir yollarına ayrılıyoruz. Bu yollar da asfalt, ancak çift yönlü. Çok uzun gitmeden bir şehre geliyoruz. Burada akın akın insanların yolu kapladıklarını ve polisin trafiği durdurduğunu gördük. Gelen kalabalık yaşlı, genç, çocuk ve kadınlardan müteşekkil bir topluluktu. Bir kişi önlerinde mikrofon ile tekbir getiriyor, peşinden gelen kalabalık da tekrar ediyor. Sorduğumuzda toplu olarak bayram namazına gittiklerini söylediler. Çok hoş bir manzara ile karşı karşıyaydık. Şehrin diğer cadde ve sokaklarında da aynı manzara ile karşılaşıyorduk. Her taraftan çıkıp tekbir sesleriyle nerdeyse bütün aile efradı toplu olarak bayram namazına gidiyor. Yol boyunca gördüğümüz bütün camilerde de durum aynıydı. Biz de yüksek bir dağ köyüne gidiyoruz ve oraya vardığımızda camiinin bahçesinin erkek, genç, çocuk ve kadınlarla dolu olduğunu gördük. Hepsi bir ağızdan müderrisin söylediği tekbiri tekrar ediyorlar. Çok manalı ve güzel bir manzara ile karşılaştık. Bizi en ön safa aldılar, tekbir sesleri bir süre daha devam etti. Daha sonra bayram namazını hep birlikte eda ettik. Saat 10.30 civarıydı. Burada bayram namazları erken kılınmıyor.

İlk kurbanlar kesiliyor

Bu gittiğimiz köy, Çobote Asala Şayır köyü. Köy camiinde Kurban Bayramı namazı sonrası hemen kurban kesim işine başlıyoruz. Burada z şahsî hisselerimiz kesiliyor. Toplam on iki kurban kesiliyor. Yaklaşık 80 civarı hisse yapıyor. Kesilen kurbanlar köy halkına taksim ediliyor. Kurban kesimini Ömer isminde Trabzonlu bir kardeşimiz kesiyor. Biz ise her kurban hisselerini okuyor ve vekâletleri kesen Ömer kardeşe takdim ediyoruz. Liste okunması ve kesim işlemi videoya alınıyor. Her şey normal usule uygun ve bizzat müşahede ettiğimiz şekliyle devam ediyor.

Kurbanlar nasıl alındı?

Kurbanlık hayvanların temini konusunda bu işle iştigal eden tacirler mevcut. Bir kısmı Türkçe de biliyor. Bu tacirler köylerde hayvan sahipleriyle iletişim kuruyor ve pazarlığı yapıyor. Hayvan fiyatları konusunda mutabakata varılınca pazarlık bitiyor. Hayvanların parası ödeniyor. Tacirler ve hayvanları getirenler de emeklerini alıyorlar. Böylece farklı köylerden kurbanlık hayvanlar temin edilmiş oluyor. Bizler de kesim biten bir köyden başka bir köye intikal ediyoruz.

Bayramın ilk gününü bitiriyoruz

9 Temmuz 2022 günkü Kurban Bayramı’nın ilk gününü dört-beş köye geçerek hem kurbanlar kesiliyor, hem de götürdüğümüz insani yardımlar dağıtılıyor. Çocuklara çikolata ve şeker gibi yiyecekler de veriyoruz. Çocukların bir şeker ve çikolataya sevinci her şeye değiyor. Dağıtılan insani yardım sonrası da yaşanan mutluluk gözleri yaşartıyor. Böylece birinci gün bitiyor ve gece geç saatlerde kalacağımız yere, yani Etiyopya’nın başkenti Addis Ababa’ya intikal ediyoruz. Yorulmuş vaziyetteyiz, ancak şikâyetçi de değiliz. Çünkü insanların hayatına dokunmak, onların yüzlerini güldürmek ve bir nebzecik de olsa onlara yardım etmenin vicdanî ve kalbî rahatlığı her şeye değiyor.

Bayram Namazını köyde kılıyoruz

9 Temmuz 2022 Cumartesi günü Kurban Bayramı namazını köyde kılmak için yola çıkıyoruz. Yaklaşık gideceğimiz yer minibüs ile üç saat sürüyor. İlk defa geldiğimiz için her şey bize garip ve yabancı geliyor. İnsanlar, hayvanlar, çocuklar, taşıtlar, dükkânlar, cadde ve sokaklar. Her şey çok farklı ve bir o kadar da ilginç. Dil bilmediğimiz için yanımızda bize eşlik edenlerden yardım alıyoruz.

Dipnotlar:

30- https://tr.wikipedia.org/wiki/Etiyopya

DEVAM EDECEK