Sebze ve meyve başta olmak üzere zamları savunanların ileri sürdüğü bir gerekçe vardı: “Mevsimine uygun olan sebze ve meyveyi alın. Kışın kiraz isteyen elbette pahalı yer!”
Başlangıçta bu savunma kulaklara hoş geliyordu. Öyle ya kış ortasında ‘taze fasulye’ isteyen elbette fiyattan şikâyet edemezdi.
Ancak herkes gördü ki yaz gelmesiyle mevsimin sebze ve meyvelerinde ucuzluk olmadı. Hele hele meyve fiyatları göreni de duyanı da şok etti. Tarafgirler, kabahati iktidarın yanlış politikalarında aramak yerine bu defa yeni bir bahane ortaya attılar: Meyve yemesek de olur, meyve yemeyelim ki fiyatlar düşsün!
Bu anlayışın, yıllar öncesinin bazı kraliçelerinin “Ekmek bulamıyoruz” diyen vatandaşlara; “Ekmek bulamıyorlarsa pasta yesinler” demekten ne farkı var?
Meyve fiyatlarındaki artışın soğuk hava sebebiyle meyvelerin zarar görmesiyle mutlaka alakası da vardır, ama tek sebep olarak bunu görmek yanıltıcı olur. Yoksa “Bu sene hava şartları sebebiyle böyle oldu, seneye işler düzelir” denilebilirdi. Hal ve gidişe bakılırsa yanlış politikaların faturasını önümüzdeki yıllarda da ödeyeceğiz. Şaka gibi gelebilir, ama yüksek fiyatlar sebebiyle milyonlarca kişi bu sene kirazın tadına bile bakamadı!
Koç Üniversitesi Ekonomi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Selva Demiralp bile şöyle demiş: “Amerika’da öğrencilik dönemimiz geçti. Orada kiraza, şuna, buna para vermeye kıyamayıp Türkiye’ye dönünce yerdik. Şu anda Amerika, Türkiye’den daha ucuz. Bunu hayatımda ilk defa görüyorum.” (@GazeteOksijen, 30 Temmuz 2025)
Tarım yazarı-gazeteci Ali Ekber Yıldırım ise zincir marketlerin fiyatların oluşmasındaki etkisine işaret ederek şöyle demiş: “Bugün pazar esnafı da manav da herkes markete bakıyor. Marketteki fiyata göre kendine bir fiyat belirliyor. Üreticiyle konuştuğunuzda o para kazanamadığından şikâyet ediyor. Ama tüketiciye de gittiğimizde ‘Çok pahalı, ben tüketemiyorum’ diyor. Ama önümüzdeki yıllarda da bu fiyatların tekrar geriye gelmesi, çok düşmesi açıkçası çok beklenen bir durum değil. Bundan sonra meyve fiyatını 100 liralar, 50 liralar (olarak) göremeyeceğiz.” (Anka, 6 Ağustos 2025)
Karşı karşıya olduğumuz tablo, “Yerli malı ucuz olur, ithalata mecbur kaldık diye fiyatlar yüksek” ezberini de bozmuş oldu. Bir ülke iyi idare edilemiyorsa, evet hukuk yoksa, fiyatlar da ucuz olmaz. Hiç kimse “Hukuk ne alâka?” demesin. Ucuz meyve yemek isteyen hakkı, hukuku ve adaleti savunsun.
Ucuz meyveyi unutmak bir şey değil, sebep olanları unutmayalım...