"Ümitvar olunuz, şu istikbal inkılâbı içinde en yüksek gür sada İslâm'ın sadası olacaktır."

Piyasalar

Yönetimde liyakat

Halil ELİTOK
07 Aralık 2019, Cumartesi
Bu yazımda son zamanlarda üzerinde uzunca durulan bir konudan bahsetmek istiyorum.

Yönetimde liyakat bir başka ifade ile sorumluluk ahlâkı. Yönetimde salâhat mı esas? Yoksa maharet mi esas? Günümüzde en çok karıştırılan konuların başında gelen bir konudur. Çünkü; yönetim, bir başka ifadeyle sorumluluk uhdesine verilen kişi ister devlet yöneticisi olsun, ister herhangi bir devletin kademesinde veya şirkette olsun liyakatin esas olmadığını söyleyecek kimse yoktur. Yani verilen görevler birer emanettir. Bu emaneti taşıyacak kişinin de buna lâyık olması elbette gereklidir. 

Allah’ın emirleri gerekse Peygamberimizin (asm) uygulamaları gayet açık. 

Cenab-ı Hak, Kur’ân-ı Kerîm’de şöyle buyurur: “Allah size, emanetleri mutlaka ehline vermenizi ve insanlar arasında hükmettiğiniz zaman adaletle hükmetmenizi emreder.” 1

Celâl Yıldırım bu âyeti tefsir ederken şunları söylüyor: “Millet yapısında en büyük emanet, milleti idare edenleri seçerken işi ehline vermektir. Bu, devlet başkanından tâ mahalle muhtarına ve bekçisine varıncaya kadar idârî sistemin her kademesinde yasama, yürütme ve yargı organlarında geçerli ve tazeliğini hiçbir devirde kaybetmeyen İlâhî emirlerden biridir.” 2

İşin ehline verilmesi konusunda İslâm tarihinde örnek alınması gereken nice uygulamalar var. 

İşte onlardan biri:

Osman b. Talha, Kâbe kayyımı (Kâbe’nin temizliğini yapmak, eşyalarını korumak, kandillerini yakmak gibi görevleri ifa eden kişi) idi. İslâm’ın ilk yıllarında bir gün Hz. Peygamberimiz (asm) Kâbe’ye girmek ister. Osman b. Talha buna izin vermez, hatta Peygamberimize (asm) karşı nâhoş sözler sarf eder... Gün gelir Müslümanlar tarafından Kâbe fethedilir. Peygamberimiz (asm) Kâbe’nin anahtarını Osman b. Talha’dan alır. Kâbe’yi putlardan temizler. Hz. Ali (ra), Kâbe’nin kayyımlığına taliptir. Fakat Resûlullâh (asm), Kâbe’nin kayyımlığına en ehil kişinin Osman b. Talha olduğunu bildiği için onu çağırır, Kâbe’nin anahtarını yine (bir zamanlar kalbini kıran) Osman b. Talha’ya teslim eder. Yani Hz. Ali’nin talip olmasına rağmen işi ehline (Osman b. Talha) verir. Demek ki devlet yönetiminde birine görev verilirken kırgınlıklara, dargınlıklara, yakınlıklara bakılmaz, ehliyet ve liyakat esastır.

Bu hususa Bediüzzaman’ın Münâzarât adlı eserinde şöyle bir açıklık getiriyor: 

“Sual: Bazı nas, senin gibi mana vermiyorlar. Hem de bazı Jön Türklerin amal ve etvarı pis tefsir ediliyor. Zira bazı Ramazan’ı yer, rakı içer, namazı terk eder. Böyle, Allah’ın emrinde hıyanet eden, nasıl millete sadâkat edecektir?

Cevap: Evet, neam, hakkınız var. Fakat hamiyet ayrı, iş ayrıdır. Bence bir kalb ve vicdan fezail-i İslâmiye ile mütezeyyin olmazsa, ondan hakikî hamiyet ve sadâkat ve adalet beklenilmez. Fakat iş ve sanat başka olduğu için, fasık bir adam güzel çobanlık edebilir. Ayyaş bir adam, ayyaş olmadığı vakitte iyi saat yapabilir. İşte, şimdi salâhat ve mehâreti, tabir-i aharla fazileti ve hamiyeti, nur-u kalb ve nur-u fikri cem edenler vezaife kifayet etmezler. Öyleyse, ya maharettir veya salâhattir. Sanatta (devlet yönetiminde) maharet ise müreccahtır.” 3

İşin bir başka boyutu da şudur. İşe getirilecek insanlar seçilirken bir de işin seçilen insan tarafından bakmak gerekir. Seçilen insan da empati yapmalı ben, bu işe lâyık mıyım diye düşünmesi gerekmez mi?

Dipnotlar:

1- Nisa Sûresi, 4/58.

2- Celâl Yıldırım: Kur’ân-ı Kerîm Meâl ve Tefsiri, İst. 1982, s. 88.

3- Münâzarât, s. 56.

Okunma Sayısı: 2141
YASAL UYARI: Sitemizde yayınlanan haber ve yazıların tüm hakları Yeni Asya Gazetesi'ne aittir. Hiçbir haber veya yazının tamamı, kaynak gösterilse dahi özel izin alınmadan kullanılamaz. Ancak alıntılanan haber veya yazının bir bölümü, alıntılanan haber veya yazıya aktif link verilerek kullanılabilir.

Yorumlar

(*)

(*)

(*)

Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan ve tamamı büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır. İstendiğinde yasal kurumlara verilebilmesi için IP adresiniz kaydedilmektedir.
    (*)

    Namaz Vakitleri

    • İmsak

    • Güneş

    • Öğle

    • İkindi

    • Akşam

    • Yatsı