Risale-i Nur hizmetinin ruhunu oluşturan sadakat, sebat, ihlâs ve müfritâne irtibat; fikrî bir birlikteliğin yanı sıra kalbî bir beraberlik anlayışını ortaya koyar. Bu esaslar, şahsî meziyetlerin değil, şahs-ı manevînin öne çıktığı bir kardeşlik iklimini inşa eder.
Kardeşlik, dayanışma, birliktelik; ancak şahs-ı manevîye teslimiyetle tahakkuk eder. Burada nefsin değil, hakikatin hükmü geçerlidir.
Bediüzzaman Hazretleri, bu hizmet yolunda istikamet arayanlara şöyle bir ölçü verir: “Haddinden fazla fevkalâde hüsn-ü zan ve müfritâne âlî makâm vermek yerine, fevkalâde sadâkat ve sebât ve müfritâne irtibât ve ihlâs lazımdır. Onda terakkî etmeliyiz.” (Kastamonu Lâhikası, 51.Mektup)
Bu cümle, hem hizmeti hem de kardeşliği koruyan bir mihenk taşıdır. Haddinden fazla hüsn-ü zan, şahsı öne çıkarır; sadakat ise hizmeti yaşatır. Aşırı makam vermek nefsi beslerken, müfritâne irtibat şahs-ı manevîyi inşa eder. Çünkü Çünkü esas olan, şahıslar değil; davadır. Şahıslar fânidir, fakat hakikat bakidir. Kur’ân ve Sünnet, genellikle ifrat ve tefritten men eder. Risale-i Nur’da da ise: “İfrat veya tefrit, delillere karşı bir isyandır.” (İşârâtü’l-İ’câz, Bakara, 26-27. Âyetlerin tefsiri) “İfrat, tefrite sebep olduğundan, daha kabahatlidir.” (Muhakemat, 1.Makale, 3.Mukaddeme.) buyrulmuştur.
Ancak bir mesele vardır ki, bu genel kaidenin dışındadır: O da irtibat.
Evet, Risale-i Nur mesleğinde irtibatta bir sınır yoktur. Çünkü bu bağlılık sadece dostluk değil; aynı zamanda tesanüd, teselli, sebat ve sadakatin ta kendisidir. Üstadımız bu bağlılığı istisna tutmuş, “onda terakkî etmeliyiz” buyurmuştur. Peki, neden Üstadımız “vasat” irtibatı değil de, “müfritâne irtibat”ı tercih etmiştir?
Cevabı yine kendisi veriyor:
“Her biri yüz adam kadar ehemmiyetli olan hakikî mücahid kardeşlerle görüşmek ve akd-i uhuvvet etmek, kuvvet vermek ve almak, teselli etmek ve müteselli olmak ve hakikî bir tesanüdle kudsî hizmete sebatkârâne devam etmek ve güzel seciyelerinden istifade etmek…” (Şualar, 13.Şua)
Yine buyurur:
“Bu dünyanın hayatı pek çabuk değişmesine ve zevaline ve fena ve fanî akıbetsiz lezzetlerine ve firak, iftirak tokatlarına karşı bir ehemmiyetli medar-ı tesellî ise, samîmi dostlar ile görüşmektir. Evet, bazan birtek dostunu bir-iki saat görmek için yirmi gün yol gider ve yüz lirayı sarf eder. Şimdi, bu acîb, dostsuz zamanda, samîmi kırk-elli dostunu birden bir-iki ay görmek ve lillah için muhabbet etmek ve hakîki bir tesellî alıp vermek, elbette başımıza gelen bu meşakkatler ve zayiat-ı maliye, ona karşı pek ucuz düşer” (Şualar, 13.Şua)
İşte, müfritâne irtibat bu yüzden gereklidir. Bu bağ, sadece sohbetlerde değil; kalpte ve zihinde de yaşanmalıdır. Kardeşinin nazarıyla bakmak, onun duygusuyla düşünmek, onunla birlikte hissetmek ve hizmetin yükünü onunla paylaşmak… Bu, bir bedenin azaları gibi bir ruhun parçaları olmayı gerektirir.
Üstadımızın “Mesleğimiz hıllet ve uhuvvettir” sözü bu hakikatin şifresidir. Çünkü: “Hıllet ise, en yakın dost ve en fedakâr arkadaş ve en güzel takdir edici yoldaş ve en civanmert kardeş olmak iktiza eder.” (Lem’alar, 21.Lem’a, 4.Düstur.)
Bu samimi dostlukta haset, rekabet ve enaniyet barınmaz. İhlâs, bu irtibatın hem zemini hem zirvesidir. Çünkü ihlâs yoksa, bu hıllet kulesi çöker:
“Bu hılletin üssü’l-esası, samimî ihlâstır. Samimî ihlâsı kıran adam, bu hılletin gayet yüksek kulesinin başından sukut eder. Gayet derin bir çukura düşmek ihtimali var; ortada tutunacak yer bulamaz.” (Lem’alar, 21.Lem’a, 4.Düstur.)
Ama ihlâs varsa, bu kardeşlik semâlara yükselir.