Böyle bir dönemde iman ve Kur’ân hizmetinde sebat edenlerin birbirini desteklemesi ve takdir etmesi bir tercih değil, zarurettir. Barla Lâhikası 121. Mektup’taki: “Hayat, vahdet ve ittihadın neticesidir. İmtizaçkârâne ittihad gittiği vakit, ma-nevî hayat da gider.” Bu ifade, hizmetin bereketinin sırrını açıklar.

Üstad Bediüzzaman, Re’fet Bey’e yazdığı mektupta, hizmetin yalnızca fiilî gayretle değil, kalbî birlikle sürdürülebileceğini vurgular. Çünkü iman hizmetinde muvaffakiyet, kalplerin ittihadına bağlıdır. “İhtilâfa düşmeyin; sonra gevşeyip cesaretiniz kırılır, cemaatinizin tadı elden gider.” (Enfâl, 46) ayetine yaptığı atıf, cemaat ruhunun ne kadar hassas bir dengeye dayandığını gösterir. Uhuvvetin zayıfladığı yerde hizmetin enerjisi sönmeye başlar. Oysa takdir, kardeşlik bağlarını kuvvetlendirir, rekabeti muhabbetle dönüştürür.

Üstad, bu hakikati bir misalle anlatır: “Üç elif ayrı yazılsa kıymeti üçtür; tesanüd-ü adediyle içtima etse, 111 kıymetinde olur.” Aynı şekilde, “dört kardeş hakikî uhuvvetle hareket etse, 400 adam kuvvetinde olur.” Bu misaller, birlik ruhunun çarpan etkisini gösterir. Demek ki takdir, muhabbet ve uhuvvet, hizmetin hem motor gücü, hem koruyucu zırhıdır.

Ne yazık ki bu felâket asrında bu bağlar zayıflamaktadır. İnsan, emeğini öne çıkarma meyline kapılmaktadır. Oysa Üstad, kardeşinin faziletini kendi fazileti gibi görmek gerektiğini öğütler: “Ben nasıl sizin meziyetinizle iftihar ediyorum, o meziyetlerden mahrum kaldıkça sizde bulunduğundan memnun oluyorum, kendimindir telâkkî ediyorum.” Bu bakış açısı, nefsin kıskançlığını kırar; ihlâsı ve samimiyeti yerleştirir. Böyle bir uhuvvet ikliminde takdir, söz değil, ibadet hâline gelir.

Hizmet kardeşleri bir makinenin çarkları gibidir. Her biri farklı görevlerde bulunsa da aynı gayeye hizmet eder. “Makinenin çarkları birbirine muavenete mecburdur” diyen Üstad, kıskançlığın bu sistemde nasıl arıza oluştur- duğunu da belirtir. Bir çark, diğerini kıskanmaz; bilâkis onun kuvvetiyle iftihar eder. Çünkü o kuvvet, yükünü hafifletir. Aynen öyle, iman hizmetinde bir kardeşin gayreti, diğerinin mesuliyetini azaltır. Takdir ise bu çarkların sürtünmeden dönmesini sağlayan bir rabıtadır.

Aynı mektuptaki Hafız Ali örneği bu hakikatin canlı bir yansımasıdır. Üstad, Hafız Ali’nin, kendi hattından güzel yazan bir kardeşine duyduğu samimî sevinci över: “Kemâl-i samimiyet ve ihlâsla onun tefevvukuyla iftihar etti, telezzüz eyledi.” Bu hâl, nefsin değil, imanın sesidir. Böyle bir takdir, insanı benliğinden çıkarır, kardeşinin başarısında kendi payını görmeye alıştırır.

Bugün hizmet dairelerinde bu mektuptaki ruhu yeniden diriltmek büyük bir ihtiyaçtır. Zira Üstad’ın Said Özdemir’e son nasihatinde dediği gibi: “Hizmeti düşünmeyin; Cenab-ı Hak muhaliflere de bu hizmeti yaptıracak. Sizin düşüneceğiniz, uhuvvet, muhabbet, ittihat, tesanüttür.” Hizmetin bekası için en güçlü dayanak, kardeşlerin birbirine güveni, sevgisi ve takdiridir.

Sonuç olarak; felâket asrında takdir, yalnızca teşvik değil, iman vazifesidir. Takdir eden, kardeşinin gönlünü ihya eder, kendi nefsini terbiye eder. Uhuvvetin kalbinde filizlenen bu takdir duygusu, cemaatin tadını, hizmetin bere- ketini, ihlâsın safiyetini korur. Gerçekten de, “en güzel takdir edici yoldaş” olabilmek; bu asırda Kur’ân hizmetinin en büyük fedakârlıklarından biridir.