Anne ve babanın birincil sorumluluğu üstlendiği bu süreçte, kardeşler, büyükanne ve büyükbabalar da çocuğun gelişimine farklı ve değerli katkılarda bulunur. Uzmanlar, çocuğun sağlıklı bir birey olarak yetişmesinde tüm aile üyelerinin dengeli ve destekleyici bir rol oynamasının altını çiziyor.

Çocuğun büyütülmesi, yetiştirilmesi ve gelişimi ailenin görevlerinden biridir. Bunun için önce ailenin gelişimi gerekiyor. Bu gelişimin sağlanması için de ailenin üzerine düşen bazı görevleri yapması gerekiyor. Eskiden aileler büyük ve genişti. Şimdiki zamanda çekirdek aile çoğunlukta. Eskilerin ve şimdiki çekirdek ailelerin çocuklar üzerindeki etkisi ve eğitimleri farklı olmakta. 

Bir çocuğun toplumdaki uygunsuz davranışları karşısında, “Aile terbiyesi görmemiş” veya “Aile terbiyesi kıt” gibi söylentiler duyulur.

Bunun için Bediüzzaman; “Bu zamanda aile hayatının ve dünyevî ve uhrevî saadetinin ve kadınlarda ulvî seciyelerin inkişafının sebebi, yalnız daire-i şeriattaki âdab-ı İslâmiyet’le olabilir.” diyor. 

Eğer ailede özellikle kız çocuğu eğitilerek İslâmiyet’in güzellikleriyle geliştirirse her şey, başta da aile hayatı değişir. Aile hayatı değişirse, ailenin fertleri de istenen seviyeye ulaştırılabilir. Aile fertlerinde bulunan ahirete iman özelliği ile; “aile hayatının hayatı ve saadeti ise; samimî ve ciddî ve vefadarâne hürmet ve hakikî ve şefkatli ve fedakârâne merhamet ile olabilir.” 

Geleneksel olarak anne, çocuğun bakım ve sevgi ihtiyacını karşılayan, duygusal gelişiminde merkezî bir figür olarak görülür. Annenin şefkati, ilgisi ve kurduğu yakın bağ, çocuğun temel güven duygusunun oluşmasında kritik bir rol oynar. Annenin çocuğun ilk öğretmeni olduğu ve dil gelişiminden sosyal becerilere kadar birçok alanda temel attığı kabul edilir.

Baba ise genellikle çocuğu dış dünyaya hazırlayan, ona bağımsızlık ve özgüven aşılayan figür olarak öne çıkar. Babanın çocukla kurduğu oyun ve etkileşim, problem çözme becerilerini ve sosyal kuralları öğrenmesini destekler.

Kardeşler, bir çocuğun hayatındaki ilk ve en önemli akranlarıdır. Kardeş ilişkileri, çocuğa paylaşmayı, rekabet etmeyi, empati kurmayı, çatışma çözmeyi ve iş birliği yapmayı öğreten doğal bir laboratuar ortamı sunar. 

Büyükanne ve büyükbabalar, aile içinde bilgelik, deneyim ve kültürel mirasın taşıyıcılarıdır. Onların anlattığı hikâyeler, öğütler ve paylaştıkları gelenekler, çocuğun köklerini tanımasına ve aile bağlarını güçlendirmesine yardımcı olur. 

Sonuç olarak, çocuk eğitiminde “kimin rolü daha önemlidir?” sorusunun tek bir cevabı yoktur. Her aile üyesinin kendine has rolü ve katkısı, bir bütünün parçaları olarak çocuğun sağlıklı ve dengeli bir birey olarak yetişmesini sağlar. Önemli olan, aile içinde açık bir iletişim, iş birliği ve sevgi dolu bir ortam tesis ederek her bireyin bu süreçte kendi rolünü en iyi şekilde yerine getirmesidir.