Toplumda bazıları frene basmadan konuşur konuşur ama pek bir şey anlatamaz. Bazıları da konuşmaz susarlar ama konuştukları zaman herkes susar.

Kişi konuşmalı mı yoksa susmalı mı?

Konuşmaya karar verdiğinde, dikkat etmesi gereken şunlar olmalı: “Kim söylemiş? Kime söylemiş?, Ne için söylemiş? Hangi makamda söylemiş?”

Kişi konuştuğunda kalp kıracaksa, birilerini incitecekse konuşmaması daha evladır. “Söz gümüşse, sükût altındır.”

Bir de halkın arasında söylenen şu atasözünü dikkate alarak konuşmalı herhâlde: “Biliyorsan konuş ibret alsınlar, bilmiyorsan sus ta adam sansınlar.”

Cabir(ra) rivayet ettiği bir hadiste; “Güzellik, hak sözü doğruca söylemektir.” denilmektedir. Yani konuştuğumuz zaman hak söz söylemek en güzelidir.

Üstad Said Nursi de aynı konuda şunu söylüyor: “Senin üzerine haktır ki, her söylediğin hak olsun. Fakat her hakkı söylemeye senin hakkın yoktur. Her dediğin doğru olmalı; fakat her doğruyu demek doğru değildir.”

Bir de kişi, konuştuğunda karşısındakini üzecek, kıracak ve incitecekse, hiç konuşmaması daha iyidir. Konuştuğunda sürekli kendinden bahseden, nerede konuşup nerede susulacağını bilmeyen kişinin konuşup konuşmaması hiç önemli değildir.

Aslında her zaman doğruyu söylemek gerekir ki; sonradan ne dediğimizi hatırlamak zorunda kalmayız. “Geçmiş şeylere itiraz etmek manasızdır; çünkü tamiri kabil değil.” (Şualar. 13. Şua. 521) der Üstad.

İskender Pala’dan iki alıntıyı (Mihmandar adlı eser) burada aktaralım: Halife; “Akıllı adam dilindekini kalbine götüren; ahmak adam da kalbindekini diline getirendir.”

Ebu Eyyubü’l Ensari; “Humeyd evladım, sen sen ol, söyleyeceğin sözün duyulmamasını istiyorsan, söyleme! Yapacağın işin görülmemesini istiyorsan, sakın yapma! Kutlu Nebi ‘Sonradan pişman olup özür dileyeceğin sözü baştan söyleme.’ buyururdu. Özür dilemek bir erdemdir, illa özür dileyecek sözü sarf etmemek daha büyük bir erdemdir. Akıllı ile deli arasındaki fark odur ki, biri bildiğini söylemez, diğeri söylediğini bilmez. Sen akıllılardan ol! Buyurmuştu. Kutlu Nebi, sakın unutma.”

Ernest Hemingway ise bu konuda ilginç bir şey söylüyor; “Konuşmayı öğrenmek sadece 2 yıl sürerken, sessiz kalabilmeyi öğrenmek 60 yıl alır.”

Peki, sizin tercihiz ne? Susmak mı konuşmak mı?