Bundan 117 sene evvel Osmanlı’nın liman şehirlerinde görülen boykot ve protesto gösterileri, Avusturya’nın Bosna-Hersek’i kendi topraklarına ilhak etmesi sebebiyle vuku bulmuştu.

Demek ki, ateşli savaş olmaksızın da zalim ve işgalcileri caydırıcı ve onlara ders verici bazı faaliyetler yapılabiliyormuş.

*

Başlıktaki ifade, yine aynı günkü yazının son paragrafında geçiyordu. Bediüzzaman Said Nursî’nin Mayıs 1909’da Divân-ı Harp Mahkemesindeki müdafaasında kullanmış olduğu bu orijinal ifadeler, günümüz dünyasında geçerliliğini korumaya devam ediyor. Meselâ, ateşli silâhlarla hiçbir devletin geri adım attıramadığı zalim işgalci İsrail’e karşı bir “harb-i iktisadî” pekâlâ yapılabilir. Gerçi “boykot ürünleri” adı altında bir şeyler yapılıyor gibi görünüyor. Ama, bu hem bilinçli, tahkikli ve kontrollü değil, hem de devleti yöneten kadro maalesef bunun tam tersi yönde bir politika takip ediyor.

Şu da var ki, günümüz dünyasında, birçok ülkenin insanları kendi hükümetlerinin İsrail lehindeki politikalarına rağmen, onlar hem aleyhte protesto gösterilerinde bulunuyor, hem de gayet tahkikli bir şekilde İsrail markasını taşıyan ürünlere karşı boykotlarına devam ediyor.

Darısı, bizim ve diğer ülkelerdeki Müslüman toplumların başına…

*

Evet, zalimlere ve istilâcılara karşı mutlaka bir mücadele yolu takip edilmeli. Tabiî, mücadele gayreti kadar mücadele metodu ve takip edilen strateji de fevkalâde önemlidir. Aksi halde, mücadele kaybedilir, yahut karşı tarafa avantaj kazandırır; yapılan iş, düşmana yardım etmek hesabına geçer.

Bu noktada tarihten bir misâl verelim: 1918-22 yıllarında İstanbul’u işgal eden İngilizler, kendini çok faal ve hareketli gösteren hem İngiliz Muhibbân Cemiyeti, hem Kürt-Teâli ve hem de İslâm-Teâli Cemiyetlerinin her türlü hareketini kendi lehine çevirebildi. Zira, bu “zararlı cemiyetler”in hem çalışma metodu, hem mücadele stratejisi yanlış idi. Bu sebeple, İngiliz, onların içine nüfûz ederek hareket ve faaliyetlerini kendi lehine çevirdiği hâlde, Üstad Bediüzzaman’ın ifadesiyle “Ecnebî tesiratı, Darü’l-Hikmet’i kendine âlet edemedi.” 1

Üstad Bediüzzaman, o tarihte Şeyhülislâmlık makamına bağlı “Darü’l-Hikmeti’l-İslâmiye” âzası olup, bu ilim-i irfan dairesinin zahiren hareketsiz kalmak sûretiyle, işgalci İngilizlere alet olmaktan muhafaza olunduğunu nazara veriyor.

*

Ceberut zalimlere karşı mücadele ederken, dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta da, mücadele esnasında “masumların zarar görmemesi”dir. 

Masum çoluk-çocuk, kadın, hasta ve ihtiyarların zarar göreceği bir mücadele metodu İslâmın ruhuna aykırıdır. Asr-ı Saadette bu noktaya azamî derecede dikkat edilmiştir. Bütün gazveler, şehir dışında, yani meskûn mahallerin haricinde cereyan etmiştir. Müşriklerin saldırısına uğrayan Medine’de ise, şehrin etrafında hendekler kazılarak, yine aynı hassasiyetle müdafaa yapılmıştır.

*

Netice itibarıyla, günümüz dünyasında “ekonomik savaş,” en etkili mücadele yollarından biridir. Hatta bazen birinci sırada yer alıyor. Zira, silâh için de para lâzım, aynı zamanda ekonominin de güçlü olması lâzım geliyor ki, mücadele sürdürülebilsin.

Bu noktadan bakıldığında, zulümkârlıkta kanun-sınır tanımayan İsrail’e karşı boykot ve iktisadî harb, gayet etkili bir yöntemdir. Yeter ki, bilinçli ve kararlı bir şekilde yürütülebilsin. Bunu herkes kendi çapında yapabilir ve yapabildiği ölçüde vicdanî rahatlığa kavuşabilir.

Dipnotlar:

1- Tarihçe-i Hayat, s. 109.