Bu şirin ilçemizde; 23-24 Mayıs 2025 tarihlerinde Şırnak Üniversitesi “Uluslararası Güçlükonak (Basa) Sempozyumu” adı altında bir organizasyon düzenledi. Türkiye ve diğer bazı ülkelerden yetmişe yakın ilim insanı konuşmacı olarak katıldı. Basa ve bağlı köylerin tarihteki yerini, coğrafyasını, medreselerinde yetişen âlimlerini, o âlimlerin insanlığa ışık tutmuş eserlerini anlattılar. Gönül isterdi ki tebliğlerini sunan bu bilim insanlarının hepsini dinleyelim, lakin bu imkan fizikî olarak mümkün olmuyordu. Her bir sunum mekânı ancak beş tebliğciye imkan verebiliyordu. Ve ayrı ayrı salonlarda sunumlar yapılıyordu. Yer ve mekan ortamını organize eden Güçlükonak Kaymakamlığı ve bağlı kuruluşlar eksiksiz bir misafirperverlik sergilediler. Bu arada bizler de davet edilmiştik. Misafir dinleyici olarak sempozyuma katıldık. Değişik üniversitelerden gelen bilim insanlarımız çok faydalı bilgiler sundular. Botan’ın, Mezopotamya’nın tarihini, kültürünü, hem sözlü, hem de görsellerle anlatıp aktardılar. Bu kadim coğrafyada hüküm sürmüş begler, ağalar; irşad ve tebliğlerini yöre insanının yanı sıra dünya insanlarına da ulaştıran meşayih, şeyh ve seydaları anlattılar. 

Bendeniz de özet mesabesinde dinlediğim birkaç ilim insanının anlattıklarını aktarmayı uygun gördüm.

Hâlâ hayatta olan lâkin çok ileri bir yaşa gelmiş, Batman’da ikamet eden Mele Sımayilé Zivingi’yi anlatan Mardin Artuklu Üniversitesin- den Prof. Dr. M. Zahir Ertekin: “Mele Sımayilé Zivingi köyünün monografisini Kürtçe yazmış, Kürtçe bir şiir kitabını yazmış, ayrıca bir divan da yazmış. Yazmış olduğu bu eserlerin hepsi el yaması ve maalesef hiçbiri herhangi bir yayınevinde basılmamış. İleri yaşına rağmen Botan’ın tarihini karış karış anlatıyor. Hiçbir detayı atlamadan bilgi ve belgelerle.” Son zamanlarında Nusaybin’de ikamet eden ve vefat ettiğinde Nusaybin Zeynel Abidin kabristanına defin edilen hocası Mele Yusuf üzerine Kürtçe ve aruz vezni ile bir şiir yazmış.

Mardin Artuklu Üniversitesinden Doç. Dr. M. Cüneyt Gökçe, Mele Aliyé Fındıki’yi anlattı. Mele Aliyé Fındıki’nın divanında zamanın kutup mesabesindeki âlim ve mollalarına gönderdiği on bir mektubu okuyup yorumladı. Bu mektuplardan birini Şeyh Abdulkadir Geylanî’ye, birini Bediüzzaman Said Nursî’ye. Vefatı üzerine yazmış olduğu mektupta: “Ey dertlerin karargâhı olan gönlüm, biliyor musun ne oldu? Dinimiz için kendini feda eden O Said’i (kaybettik) kesemizden oldu.” 

Birini Şeyh İbrahim Hakkı’ya, birini Cemilé Hafız’a; Cemilé Hafız aynı zamanda Şeyh Seyda’nın müezzinidir. Bir mektubu Şeyh Seyda’ya. Bu imam aynı zamanda Şeyh Seyda’nın malî işlerinden sorumludur. Dört tane icazetnamesinin olduğunu, birini Şeyh Seyda’dan, birini Şeyhé Basret’ten, birini Silvan Müftüsü Seyda Abdurrahman’dan, birini Seyyid Hasan’dan almıştır. 

Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi İslam Tarihi Bilimi Uzmanı Muzaffer Aykut; Seyda Molla Ahmedé Awéna’yı anlattı. 

Dr. Öğr. Üy. Ahmet Güleç 1912’de Fındık nahiyesinde kurulan Fındık İptidaî mektebini anlattı.

Doç. Dr. Sedat Çelik, Basa’nın turizm rotalarını anlattı.

Millî Eğitim müfettişi Ümran Aslan, eğitim ile ilgili kapsamlı ve verimli bir tebliğ sundu.

Doç. Dr. Sedat Bilici: Güçlükonak’a bağlı 8 tane Zıvıngın olduğunu, Zıvıng Koçerlerin konakladığı yer anlamındadır. Bunlardan Zıvınga Hacı Aliya (Yazoymak) köyünü tebliğinde sundu.