Sizlere konuyu 7-10-14-17 Ağustos’ta dizi halinde yayınlanan köşe yazılarımda arz ettim. Ancak Taliban’ın 15 Ağustos’ta Kabil’i almasıyla birlikte, uluslar arası gündemin değişmesinden dolayı Süleyman’ın makalesindeki önemli yerleri aktarmaya ara vermek durumunda kaldım. Konunun devamını kaldığımız yerden, Sizlerin dikkatine sunuyorum.

Soğuk Savaş döneminde Bağlantısızlar Hareketi’nin liderliğini yapan Hindistan, Ortadoğu bölgesinden başta Mısır olmak üzere Arap ülkeleriyle iyi ilişkiler kurmaya çalıştı. Hindistan, Arap devletleriyle ilişkilerini sürdürürken, İsrail’le de ikili bağlantısını da devam ettirdi. Son olarak İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ve Hindistan Başbakanı Narendra Modi, 15 Ocak 2018’de Yeni Delhi’de gerçekleştirilen Hindistan-İsrail İş Zirvesi’nde bir araya gelmişlerdi. Zirve’nin ardından Netanyahu ve Modi arasında gelişen ikili diyalog, Hindistan-İsrail ilişkilerinin bir ittifak yolunda ilerlediği yolunda uluslar arası kulislerin gündemindeydi.

Netanyahu ve Modi arasındaki yakın ilişkilerin yönünü “silâh anlaşmaları, Keşmir, Batı Şeria, etno-milliyetçi devletler kurma, İslâmcı hareketlere ve güçlere karşı koyma” gibi ortak çıkarların belirlediği kaydediliyor. Bu kapsamda İsrail’in, Hindistan Özel Kuvvetleri’ne terörle mücadele eğitimi verdiği belirtiliyor. Bununla birlikte Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü’nün Mart 2020’de yayınladığı “Uluslararası Silâh Transferleri 2019 Trendi Raporu”na göre 2015-2019 yılları arasında İsrail’in, Hindistan’ın en büyük ikinci silâh tedarikçisi olduğu bildiriliyor. Ayrıca iki ülke arasındaki ilişkiler siber güvenlik, tarım, bilim, sağlık, bilişim, telekomünikasyon, su teknolojisi vd. alanlarda da ilerliyor. Hal-i hazırda Hindistan, İsrail’in Asya’da Çin’den sonra en büyük ticaret ortağı konumunda.

Hindistan’ın, Keşmir’de Hint güvenlik güçlerini gözetim teknolojisi ve hassas radar kullanımı eğitimi ve donatımı hakkında da İsrail’den destek aldığı bildiriliyor. Hatta Keşmir konusunda 28 Kasım 2019’da Hindistan’ın New York Başkonsolosu Sandeep Chakravorty’nin “Keşmir’de Hindular için İsrail modelinin benimsenmesi” çağrısı yapması dikkat çekmişti. Chakravorty’nin asıl ifade etmeye çalıştığının “Keşmir’in Keşmir Hinduları için kamulaştırılması” olduğu vurgulanıyor. Chakravorty’nin “Keşmir için İsrail modeli” söyleminin, iki ülkenin güvenlik ilişkisinin vardığı boyutu gösterdiğine yorumlanıyor.

Süleyman “Hindistan ve İsrail’in ittifak şeklinde nitelendirilebilecek güçlü ilişkilerinin, Hindistan ve Körfez ilişkilerinin iyi olduğu bir döneme geldiğini” aktarıyor. Süleyman birde Hindistan ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ilişkilerinin geleneksel olarak “petrol, BAE’de çalışan Hintli işçilerin dövizlerinin havaleleri ve diaspora”ya dayandığının altını çiziyor. Elbette buna “jeopolitik” durumu da eklemek gerekiyor.

Süleyman’a göre bölgede “Pakistan ve Türkiye yakınlaşırken, diğer taraftan Hindistan ve BAE’nin de kendi aralarında yakınlaşması” söz konusu. Süleyman ayrıca “Hindistan ve BAE’nin stratejik uyumunu İslâmcı aşırılıkçılığa karşı koymak, devlet egemenliğini savunmak ve bölgede Türkiye’ye karşı birlikte hareket etmek” şeklinde sıralıyor.

Körfez ülkelerinin Pakistan üzerindeki ekonomik gücünün, Hindistan’ın başta BAE olmak üzere Körfez’le çok taraflı ilişki kurmasına sebep olduğu değerlendiriliyor. Buna ek olarak BAE’nin, Hindistan-Pakistan arasındaki anlaşmazlıkta arabulucu rolü oyması da önem arz ediyor. Hindistan-Pakistan arasında sınır anlaşmazlığı ve Keşmir meselesinden dolayı 2003’te imzalanan “Ateşkes Anlaşması”nın Şubat 2021’de bozulduğu hatırlardadır. BAE Dışişleri Bakanı Şeyh Abdullah bin Zayed’in 26 Şubat 2021’de Yeni Delhi’ye gelerek her iki tarafla görüşmelerde bulunmuştu. BAE’nin arabuluculukta başarılı olması sonucunda, Pakistan’ın tepkisini çekmeden Hindistan’la ilişkilerini sağlamlaştırdı.

Hindistan, İsrail ve BAE ile gelişen ekonomik, askerî, diplomatik ve jeopolitik ilişkiler üzerinden, Yeni Delhi yönetiminin Körfez ve Ortadoğu devletleri ile daha kolay irtibat kurması hedeflediği ihtimal dahilindedir.

-Devam Edecek-