TV8 Kanalı’nda, Caner Taslaman ile ortak sunduğunuz şu “Aklımdaki Sorular” adlı Sahur Programınızda, “Gayb’ın Bilinebilmesi” ile ilgili soruya dair açıklamalarınızı dikkatle dinledim. Bir kaç noktadan, size şöylece bir kaç eleştiri, hem de hatırlatma yapmayı gerekli görüyorum.
Şöyle ki: “Gayb” kelimesini sözlük anlamını açıklarken, ilave olarak, “bilinmeyen” şeklinde tercüme ettiniz.
Halbuki, Arapça’da, mâlum olduğu üzere, bu kelime ğâbe- yeğîbu: ğayb şeklinde masdar olarak kullanılır ve bilinmeyen değil, “görünmeyen” anlamındadır. Hatta Arapça’da, bununla ilgili, “Ğibte ems” denilir, yani “Dün yoktun, görünmedin” anlamında.
“Gıybet” kelimesi de yine bu kökten türemiştir. Çünkü kişinin olmadığı, görünmediği bir ortamda arkasından konuşmayı ifade eder ki, mâlumunuzdur.
Devamında ise , Gayb’ın kapsamı, neleri kapsadığı ile açıklamalarda bulundunuz. Bununla ilgili, bazı ayetlerden deliller getirdiniz, “Gayb’ı, Allah’tan başka hiçbir kimsenin “bilemeyeceğine” dair.
Mesela, bir tanesi Yûsuf Sûresi’nden idi.. Halbuki, aynı sûrenin 86. ayetinde, Hz. Yakup (as), “Ben, Allah katından sizin bilmediklerinizi bilirim.” diyor, ve aynı sûrenin 94. ayetinde ise oğullarına hitaben, “Ben, Yusuf’umun kokusunu alıyorum.” diyor. Yani, sizin şu kapsamınıza göre “gayp”dan haber veriyor.
Bir diğeri, baş tarafındaki ayetlerden delil getirdiğiniz sûre olan Fetih Sûresi’nin, yine 27. ayetinde ise “Şüphesiz, Allah, Resûlünün rüyasını doğruladı.” deniliyor ki, Mekke’nin fethi ile ilgili, bu ayetin nüzûlü öncesinde, Peygamberimizin gördüğü şu meşhur rüyası, hatta rüyaları vardır ve pek çok hadis, siyer, hem de tefsir kitaplarında kayıtlıdır ve sağlam bilgilerdir.
Yine Tahrim Sûresi 3. ayetinde, “Ve hani Peygamber, eşlerinden birine gizli bir şey söylemişti de o, bu sözü, başkasına haber verince ve Allah da bunu, Peygambere açınca Peygamber, bu olayın bir kısmını söylemiş, bir kısmındansa vazgeçmiş, söylememişti. Peygamber, bunu eşine haber verince o, kim haber verdi bunu sana demişti, o da demişti ki: Her şeyi bilen haber verdi bana, her şeyden haberdar olan...” denilmektedir.
Örnekler çoğaltılabilir zannediyorum...
Ayrıca, “Gayb’ın bildirilmesi” ile ilgili bir kaç hadis-i şerif:
“Hilâfet benden sonra otuz sene sürecek, ondan sonra da saltanat şeklini alacaktır.” (Müsned, V, 220, 221)
(Malum olduğu üzere, Dört Halife ile Hz. Hasan’ın 6 aylık hilafeti toplamı, tam 30 senedir.)
“Bu iş nübüvvet ve rahmetle başladı, sonra rahmet ve hilâfet olacak, sonra ısırıcı saltanat şekline girecek, sonrasında ise ceberût ve fesâd-ı ümmet olacak, tuğyan/azgınlık meydan alacak.” (Müsned, IV, 273)(1)
“İstanbul, mutlaka fetholunacaktır! Onu fetheden emîr, ne güzel emîrdir; ve onu fetheden asker ne güzel askerdir!”
(Ahmed bin Hanbel, Müsned, IV, 335; Buhârî, et-Târîhu’l-kebîr, II, 81/1760; Hâkim, el-Müstedrek, IV, 468/8300; Heysemî, Mecmau’z-zevâid, VI, 218)
Bütün bu ayet, hem de hadislerden, benim anladığım; “Mutlak-Mukayyet” bağlamında, “Allah bildirmedikçe, gayp bilinemez” şeklindedir. Yani, bu anlamda, “Mutlak” bir yasaklama, bir men etme söz konusu olmasa gerektir.
Tıpkı, İnsan Sûresi 30. ayeti olan, “Allah, dilemedikçe, siz o şeyi isteyemezsiniz”de olduğu gibi...
Emre Bey,
Sakın bu yazdıklarımı size karşı, “reddiye” geleneğinin bir “devamı” olarak algılamayın.
Ama takdir edersiniz ki, milyonlara hitap eden, herkesin, her kesimden insanın izlediği, izleyebildiği böyle bir televizyon programında, “Kur’ân’a Bütünsel Yaklaşım” bağlamında, doğru bilgilendirme anlamında, bu tür konularda daha dikkatli, daha titiz, hem de “sorumlu” davranmak gerektiğini düşünüyorum.
Selâmlarımla…