Cenab-ı Allah, (cc) Âyet-i Kerime’de: “İman edenlerin iffetli, hayâ ve edep yerlerini korurlar,” “Şu halde kim bunun ötesine gitmek isterse, işte bunlar haddi aşan kimselerdir.” 1 buyuruyor.

Efendimiz’in (asm) muaf olarak bildirdiği bakış, ”ansızın göze çarpan ilk bakıştır.” Göz namahrem üzerinde durursa “bakışı bakışa eklemek olur.” Haram olan gözün ihaneti ve alçak nefsin keyfiyetidir.

Bunu da “göz zinası” olarak nitelendirilen Peygamberimiz, (asm) “dilin de nefsanî ve haram söyleyiş “dil zinası”; nefsanî ve haram dokunuş “el zinası”; nefse hoş gelen haram sözleri işitmek “kulak zinası” haram yere haram işlemek niyetiyle yürümek “ayak zinası” dır, buyurmuş, 2

Hadis-i şerifte zina olarak tabir edilen hususlar mecazi birer tabirdir. Yani asıl zina olarak değerlendirilmez. Harama götüren fiillerdir. Bu sebeple âleme rahmet olarak gönderilen Hazreti Muhammed, (asm) ümmetini zinaya götüren eylemlerden sakındırmıştır.

İffetli insan, göz, kulak, el, ayak gibi bütün azaların helâl dairesindeki lezzetleriyle yetinerek harama girmemeli, izzet ve haysiyetini muhafaza etmelidir.

“Zira, helâl dairesi geniştir, keyfe kâfi gelir. Harama girmeye hiç lüzum yoktur.” 3

Bu ölçüye göre meşrû daire içinde yaşayıp gayr-i meşrû ve harama girmemeli, helâl dairedeki lezzetleriyle iktifa etmelidir. Kişi arzu edeceği eylem ve fiilden önce bir empati yaparsa, iffetin manası daha iyi anlaşılır. Çünkü şahsına yapılmasını istemediği bir şeyi başkasına da yapamaz. Yapması halinde ahlâk-ı rezile olan namussuzluk eylemi ile toplumda itibarsız ve değersiz insan olur.

Bediüzzaman Hazretleri, iffet kavramı sadece “cinsel noktada değil; yemek, içmek, uyumak, konuşmak gibi insanın faydasına olan her şeyde ölçülü olmayı” söylemiştir. İnsan, insanî değerlerden uzaklaşması halinde hayvandan daha aşağı bir seviyeye düşer.

Lokman hekim’e sormuşlar “Bu dünyada ne öğrendin?”

“Misafirlikte gözüme sahip olmayı, yemekte elime sahip olmayı, cemiyette dilime sahip olmayı öğrendim.” ve hakeza…

Cenab-ı Allah (cc) Lokman Sûresi’nde meâlen şöyle buyurur: “Yürüyüşünde ölçülü ve dengeli ol, sesini alçalt! Unutma ki, seslerin en çirkini eşek sesidir.” Hülâsa-ı kelâm: İnsanın fıtratında konuşmak, yemek yemek ve bakmak iffet dairesinde meşrûdur. Hayâ ve edebin nâzırı iffettir. Amacından saparsa çirkinleşir, ahlâkî değerler de kaybolur.

“İşte ey akıl, dikkat et! Meş’um (kötü) bir alet nerede, kâinat anahtarı nerede?

Ey göz, güzel bak! Adî bir kavvad nerede, kütüphane-i İlâhînin mütefennin bir nazırı nerede?

Ve ey dil, iyi tat! Bir tavla kapıcısı ve bir fabrika yasakçısı nerede, hazine-i hassa-i rahmet nazırı nerede?”  4, Vesselâm…

Dipnotlar:

1- Mü’minün 23/5-7.

2- Cami’ü-sağir, Buhari.

3- Sözler, Altıncı Söz. s. 52.

4- Sözler, Altıncı Söz, s. 5.