"Ümitvar olunuz, şu istikbal inkılâbı içinde en yüksek gür sada İslâm'ın sadası olacaktır."

Piyasalar

Hızlı ve güvensiz değil yavaş ama güvenli

Ahmet BATTAL
09 Temmuz 2021, Cuma
CHP tarafından hazırlanan “Demokratik Hukuk Devleti İçin Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem-Bağımsız ve Tarafsız Yargı Raporu”nda, “Siyasal partiler ve seçim yasaları hazırlığı” başlığı altında da bazı teklifler var.

Bunlar hakkında bazı fikirlerimizi yeniden söylemeliyiz. 

Teklif 1: Seçim barajı, demokratik olmadığı gibi yönetimde istikrarın da bir gereği değildir. Bu nedenle seçim barajı kaldırılmalıdır.

Görüşümüz: Türkiye geneli seçim barajının tümüyle kaldırılması bir bölgeye ve hatta bir ile has partilerin ortaya çıkmasına sebep olur. Bunun yerine barajın aşağı çekilmesi ile yetinilmeli ve fakat büyümeye çalışan “küçük” partilerin siyasi rekabette önünü açacak ve en azından Mecliste temsilini sağlayacak başka bir formül uygulanmalıdır. 

Bunun için de –yıllardır teklif ettiğimiz üzere- seçime katılabilecek kadar organize olmayı başarmış bir partinin genel başkanının ve bazı hallerde birkaç yardımcısının milletvekili seçilebilmesini sağlayacak bir sistem kurmak yeterli olabilir. 

Ki, son seçimde bazı liderler için bir fiilî durum oluşturularak bu ihtiyaç giderilmişti. 

Teklif 2: Siyasi partilerin ve seçimlerin finansmanında şeffaflık sağlanmalı. 

Görüşümüz: Bu konuda demokrasisini geliştirmiş ülkelerin uygulamalarını örnek almak yeterli. Partilerin Ali’nin Veli’nin şirketi olmadığı ve hesap verme hususunda “ticari sır” gibi gerekçelerin arkasına sığınmamaları gerektiği açık. Aksine partiler seçmenindir ve dolayısıyla tam şeffaf bir mali bilgilendirme ve denetim demokrasi için şarttır. 

Bu konuda internetin imkânları da sonuna kadar kullanılmalı. 

Teklif 3: Milletin vekilini genel başkanlar değil, millet seçmelidir. Önseçimler, tümüyle siyasal partilerin tercihlerine bırakılmamalı ve belirli oranlarda önseçim mecburi hale getirilmeli. 

Görüşümüz: Parti içi demokrasi olmadan ülke içi demokrasi olmaz. Ama partilerin renkleri de olabildiğince net olmalı. Gerçek bir parti her şeyden önce insicamlı fikirler demetidir ve bir sosyal cereyandır. 

Delege gücüyle ve fakat parti fikirlerinden bağımsız bir şekilde partili vekil olunursa meclis iktidarının ve siyasi iktidarın bir cereyana yaslanması ilkesi zarar görür ve hatta işlemez. Hatta partilerin birbirine benzemesi demokrasiyi öldürür. 

Bu sebeple örgüt disiplini ile örgüt içi demokrasiyi bir arada yaşatacak dengeli mekanizmalar kurulmalı.

Teklif 4: Güvenilir, saydam ve denetime açık bir alt yapı oluşturularak, sandığa giderek oy kullanma yönteminin yanı sıra internet yoluyla da oy verme olanağı sağlanmalıdır.

Görüşümüz: Bu teklifin gerekçesi olarak söylenen “seçim yasası, seçim hukukunun belirli bir dönemde sayısal çoğunluğu elde etmiş siyasal partinin manipülasyonlarına olanak tanımayan bir biçimde düzenlenmelidir.” cümlesinde bir problem yok. 

Ama mantığın ve matematiğin ilkelerinden olan ve rastgele olaylardan kararlı uzun-vadeli sonuçlar alınacağını “garanti eden” büyük sayılar kanununun seçimlerde de geçerli kalabilmesinin tek yolu sandık birleştirmelerinin internet üzerinden yapılmasıyla yetinilmemesidir. 

Aslında buradaki riski görmek için son iki gündür bir bankanın yaşadığı dijital sistem sıkıntısına bakmak yeter. 

Basitçe söyleyelim: Eski bankacılık sisteminde böyle bir sıkıntı olmazdı. İşler yavaş yürüyordu ama her şube bağımsız hesap tutuyordu. Şubelerin birbirine telgrafla ya da telefonla bağlanamaması kendi içlerindeki sistemin bozulmasına ve yerelde hizmetin aksamasına sebep olmuyordu. 

Seçimlerin adil sonuçlanması için sonuçların hızlı alınması gerekmiyor. Güvenli olması yeterli. Güvenlik için de sandık birleştirmelerinin daima çıplak gözle ve bizzat seçmen tarafından sandık başında ve ilçe/il seçim kurulunda denetlenebilecek şekilde yapılması şart. 

İpin ucunun kimin eline geçeceğinin belli olmadığı türden elektronik yöntemle merkezileştirmeler sandığa ve demokrasiye güveni tümüyle bitirir. 

Okunma Sayısı: 1375
YASAL UYARI: Sitemizde yayınlanan haber ve yazıların tüm hakları Yeni Asya Gazetesi'ne aittir. Hiçbir haber veya yazının tamamı, kaynak gösterilse dahi özel izin alınmadan kullanılamaz. Ancak alıntılanan haber veya yazının bir bölümü, alıntılanan haber veya yazıya aktif link verilerek kullanılabilir.

Yorumlar

(*)

(*)

(*)

Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan ve tamamı büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır. İstendiğinde yasal kurumlara verilebilmesi için IP adresiniz kaydedilmektedir.
  • Sadettin Önal

    9.7.2021 12:58:13

    Son iki paragrafta bahsedilen güvenilirliği/sağlamayı yapmak İçin alternatif bir kontrol sistemi oluşturulmalıdır. Programların geneli üzerinden de oynamaları bertaraf etmek gerekir.

(*)

Namaz Vakitleri

  • İmsak

  • Güneş

  • Öğle

  • İkindi

  • Akşam

  • Yatsı